​Referandum sonuçları turkiyegazetesi.com.tr'de (​Referandum sonuçları 16 Nisan 2017)

Türkiye 16 Nisan'da tarihinin en önemli kararını verecek. Asrın oylaması, deneyimli editör kadrosuyla en hızlı, en doğru ve canlı anlatımlarla turkiyegazetesi.com.tr'de demokrasi şölenine dönüşüyor. Açılan sandıklar, referandum seçimlerine katılan vatandaş sayısı, referandum seçimlerine dair son dakika haberleri, zengin görseller ve bol içeriklerle  turkiyegazetesi.com.tr'de okuyucuyla buluşuyor.

16 Nisan 2017 Pazar sabahından itibaren liderlerin oy kullandığı sandıklar, seçim yorumları ve bir çok kapsamlı gelişme turkiyegazetesi.com.tr'de sizlerle buluşacak.

Referandum nedir?

Referandum, anayasa değişikliği, yasaların kabulü veya önemli devlet meselelerinde halkın yapılacak değişikliklere karşı iradesini belirlemek amacıyla yapılan oylamadır. Referandumda halka yapılacak değişikliğin istenip istenmediği sorulmaktadır ve çıkan oylama sonuçlarına göre de yapılması planlanan değişiklik yürürlüğe girer veya iptal edilir.

2017 Referandum ne zaman yapılacak?

Türkiye ve yurt dışındaki konsolosluklarında yapılacak olan referandum tarihi 16 Nisan 2017 olarak belirlendi. Milyonlarca kişi yeni anayasa değişikliği için evet ya da hayır oyu verecek.

Referandumda oy verme işlemi hangi saatlerde

16 Nisan Referandumu'nda oy kullanabilecek olan seçmenler Adıyaman, Ağrı, Artvin, Bingöl, Bitlis, Diyarbakır, Elazığ,  Erzincan, Erzurum, Gaziantep, Giresun, Gümüşhane, Hakkari, Kars, Malatya,  Kahramanmaraş, Mardin, muş, Ordu, Rize, Siirt, Sivas, Trabzon, Tunceli,  Şanlıurfa, Van, Bayburt, Batman, Şırnak, Ardahan, Iğdır ve Kilis'te 07.00-16.00,  diğer illerde ise 08.00-17.00 saatleri arasında sandık başına giderek oy kullanabilecek. Oy verme işleminin bitiş saatine gelinmesine rağmen sandık başında bulunan ve oy vermek için hazır bekleyen seçmenler, sandık başkanı tarafından bekleyen kişi sayısı belirlendikten sonra kimliklerini sandık başkanına onaylatarak 'evet' ya da 'hayır' tercihinde bulunabilecek.

Yurt dışında kaç seçmen oy kullanacak?

57 ülkede, 120 temsilcilikte 14 gün boyunca 3 bin 182 sandık kuruldu. Totalde 2 milyon 972 bin 629 vatandaş yurt dışında oy kullanma hakkına sahip... 

YSK'dan tercih açıklaması

"Son günlerde özellikle sosyal medyada seçmenlerin Halkoylamasında “TERCİH” mührünü oy pusulasında “EVET” veya “HAYIR” yazılarının üzerine basmamaları gerektiği yoksa oyların geçersiz sayılacağı yönünde asılsız ve yanlış haberler dolaşmaktadır.

Birleşik oy pusulasında “EVET” için beyaz, “HAYIR” için kahverengi bölümler ayrılmıştır.”TERCİH” mührünün bu bölümlerden sadece birine (yazının üstüne de denk gelse) basılması yeterlidir.

Kamuoyuna duyurulur."



Bunu yapanın oyu geçersiz sayılacak

Anayasa değişikliğine ilişkin halk oylamasında oy zarfına broşür, el ilanı gibi fazladan kağıt konulan oy pusulaları ile üzerine yazı yazılan, kalemle işaretlenen oy pusulaları geçersiz sayılacak.

Seçmen bilgi kağıdı gelmeyen vatandaşlar da oy kullanabilecek. Kağıdı bulunmayıp kütüğe kayıtlı olanlar, ibraz edecekleri kimlik belgeleriyle (nüfus kağıdı, resmi daireler veya iktisadi devlet teşekküllerince verilen soğuk damgalı kimlik kartı, pasaport, ehliyet, evlenme cüzdanı oy verebilecek.

Üzerinde T.C. kimlik numarası olmayan bir kimlik belgesi ibraz eden seçmenin oy kullanabilmesi için bu belgelerin yanında seçmen bilgi kağıdı veya T.C. kimliğini ispata elverişli bir belgeyi de ibrazı şart olacak.

Hiçbir yerine "TERCİH" mührü basılmamış ya da hem "EVET" hem de "HAYIR" bölümüne veya birden fazla alana taşacak şekilde "TERCİH" mührü basılan oy pusulaları da geçersiz olacak.

Bütünlüğü bozulacak şekilde yırtılmış veya koparılmış, üzerine "TERCİH" mührü dışında veya "TERCİH" mührü yerine herhangi bir özel işaret, isim, imza kaşesi, mühür ya da parmak izi basılmış oy pusulalarıgeçerli sayılmayacak.
Üzerinde yer alan bölümleri belirgin bir şekilde ve özel olarak karalanmış, çizilmiş veya işaretlenmiş, üzerinde yer alan matbu yazıların ve şekillerin dışında yazılar, harfler veya sayılar yazılmış, şekiller çizilmiş birleşik oy pusulaları da geçersiz sayılacak.

YENİ ANAYASA NE GETİRİYOR?

TBMM Genel Kurulunda kanunlaşan anayasa değişikliği, Cumhurbaşkanlığı sistemi çatısı altında getirilmesi öngörülen yeni düzenlemeler şöyle:

- Milletvekili sayısı 550'den 600'e çıkarılacak
- Milletvekili seçilebilme yaşı 25'ten 18'e indirilecek
- TBMM ve Cumhurbaşkanlığı seçimleri, 5 yılda bir aynı gün yapılacak
- Meclis, denetim ve bilgi edinme yetkisini, "Meclis araştırması", "Genel görüşme", "Meclis soruşturması" ve "Yazılı soru" yoluyla kullanacak
- Cumhurbaşkanının partisiyle ilişiği kesilmeyecek
- Cumhurbaşkanının görev süresi 5 yıl olacak. Bir kişi en fazla 2 kez cumhurbaşkanı seçilebilecek.
- Cumhurbaşkanlığına, seçimlerde geçerli oyların en az yüzde 5'ini alan partiler ile en az 100 bin seçmen aday gösterebilecek.
- Seçimde, geçerli oyların salt çoğunluğunu alan aday cumhurbaşkanı seçilecek.
- Cumhurbaşkanı "Devlet başkanı" olacak, yürütme yetkisini üstlenecek, Başkomutanlığı temsil edecek
- Cumhurbaşkanı, cumhurbaşkanı yardımcıları ile bakanları atayacak ve görevlerine son verecek.
- Cumhurbaşkanı, anayasa değişikliklerine ilişkin kanunları gerekli gördüğü takdirde halkoyuna sunacak.
- Cumhurbaşkanı, yürütme yetkisine ilişkin konularda Cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkarabilecek.
- Kanunda açıkça düzenlenen konularda cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkarılamayacak.
- TBMM'nin aynı konuda kanun çıkarması durumunda, cumhurbaşkanlığı kararnamesi hükümsüz olacak.
- TBMM cumhurbaşkanı, cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar hakkında soruşturma açılmasını isteyebilecek.
- Hakkında soruşturma açılmasına karar verilen cumhurbaşkanı seçim kararı alamayacak.
- Cumhurbaşkanı, bir veya daha fazla cumhurbaşkanı yardımcısı atayabilecek.
- Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar, milletvekili seçilme yeterliliğine sahip olanlar arasından cumhurbaşkanı tarafından atanacak ve görevden alınacak.
- Milletvekilleri, cumhurbaşkanı yardımcısı ve bakan olarak atanırlarsa üyelikleri sona erecek.
- TBMM, üye tamsayısının beşte üç çoğunluğu ile seçimlerin yenilenmesine karar verebilecek.
- Cumhurbaşkanı, kanunda düzenlenen ilgili şartların gerçekleşmesi halinde OHAL ilan edebilecek.
- Disiplin mahkemeleri dışında askeri mahkemeler kurulamayacak.
- Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulunun adı, Hakimler ve Savcılar Kurulu şeklinde değişecek.
- Bütçeyi Cumhurbaşkanı Meclise sunacak.
- Bakanlar Kurulu olmayacak. Yürütme yetkisi ve görevi, Cumhurbaşkanı tarafından anayasaya ve kanunlara uygun olarak kullanılacak ve yerine getirilecek.
- TBMM'nin bir sonraki seçimi ve Cumhurbaşkanı seçimi, 3 Kasım 2019 tarihinde birlikte yapılacak.
- Askeri Yargıtay, Askeri Yüksek İdare Mahkemesi ve askeri mahkemeler kalkacak.



İlk defa referandumda kullanılacak

Boğaziçi Üniversitesi Görme Engelliler Teknoloji ve Eğitim Laboratuvarı ve Engelsiz Erişim Derneği tarafından hazırlanan oy pusulası YSK’nın onayıyla bu Pazar günü ilk defa referandumda kullanılacak. 5 bin görme engelli seçmen ilk defa kendi başına oy kullanabilecek.

6 Nisan 2017 tarihinde gerçekleştirilecek referandumda ilk defa kullanılacak oy pusulasını tanıtan, Boğaziçi Üniversitesi Görme Engelliler Teknoloji ve Eğitim Laboratuvarı (GETEM) Direktörü ve Engelsiz Erişim Derneği Başkanı Dr. Engin Yılmaz, görme engelli seçmenlerin tek başına oy kullanması için Yüksek Seçim Kurulu’na başvuruda bulunduklarını ve YSK’dan ‘’Seçmenin kendi getirdiği oy pusulası şablonunu kullanmasında yasal sakınca yoktur” yanıtını aldıklarını söyledi. Yılmaz, oy pusulasının çoğaltılarak toplam 5 bin seçmene dağıtıldığını ekledi.

Türkiye'de bir seçimde ilk

Referandumda isteyen görme engellilerin tek başlarına ve erişilebilir biçimde oy kullanabilmeleri maksadıyla, referandumda kullanılacak oy pusulası ebatlarında bir şablon hazırlandı. Oy pusulası bu şablonun içine konulduğu zaman sol taraftaki boşluk evet, sağ taraftaki boşluk hayır tercihinin kullanımına uygun olacak. Görme engelli seçmenler söz konusu şablonu bu Pazar günü gerçekleştirilecek referandumda kullanabilecekler.

GETEM ve Engelsiz Erişim Derneği’nin görme engelli seçmenler için geliştirdiği oy pusulası Türkiye’de bir seçimde ilk defa kullanılacak.

Liderlerin nerede oy kullanacağı belli oldu

Anayasa değişikliğine ilişkin 16 Nisan halk oylamasında, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan İstanbul'da, Başbakan Binali Yıldırım İzmir'de, TBMM Başkanı İsmail Kahraman, CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu ve MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli de Ankara'da oy kullanacak.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, daha önceki seçimlerde olduğu gibi İstanbul'da sandık başına gidecek. Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı İsmail Kahraman Ankara'da, Başbakan Yıldırım ise İzmir'de oyunu verecek. CHP Genel Başkanı Kılıçdaroğlu, MHP Genel Başkanı Bahçeli, Saadet Partisi Genel Başkanı Temel Karamollaoğlu, BBP Genel Başkanı Mustafa Destici oyunu Ankara'da kullanacak.

Genelkurmay Başkanı Orgeneral Hulusi Akar ve kuvvet komutanları da Ankara'da sandık başında olacak. Komutanlar Çankaya İlkokulu'nda oylarını kullanacak.

Bakanların oy kullanacağı yerler

Başbakan Yardımcıları Tuğrul Türkeş ve Nurettin Canikli oyunu Ankara'da kullanacak. Başbakan Yardımcısı Numan Kurtulmuş Ordu'da, Veysi Kaynak Kahramanmaraş'ta, Mehmet Şimşek ise Gaziantep'te oy verecek.

Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci Denizli'de, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Faruk Özlü Düzce'de, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı Faruk Çelik Şanlıurfa'da, Maliye Bakanı Naci Ağbal Bayburt'ta, Kalkınma Bakanı Lütfi Elvan Mersin'de, Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Ahmet Arslan Kars'ta, Gümrük ve Ticaret Bakanı Bülent Tüfenkci Malatya'da, Adalet Bakanı Bekir Bozdağ Yozgat'ta, Çevre ve Şehircilik Bakanı Mehmet Özhaseki Kayseri'de, İçişleri Bakanı Süleyman Soylu Trabzon'da, Kültür ve Turizm Bakanı Nabi Avcı Eskişehir'de, Milli Savunma Bakanı Fikri Işık Kocaeli'de, Orman ve Su İşleri Bakanı Veysel Eroğlu Afyonkarahisar'da, Sağlık Bakanı Recep Akdağ Erzurum'da, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Mehmet Müezzinoğlu Bursa'da, Milli Eğitim Bakanı İsmet Yılmaz Sivas'ta, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanı Fatma Betül Sayan Kaya, İstanbul'da sandık başına gidecek.

11. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül oy kullanacak.

15-16 Nisan'da maçlar ertelendi!

Anayasa değişikliği ile ilgili halk oylaması 16 Nisan Pazar günü yapılacak. Referandum sebebiyle 14 - 17 Nisan tarihleri arasında Spor Toto Süper Lig'e ara verilecek. Ligin 28. haftası 21 - 24 Nisan tarihleri arasında oynanacak karşılaşmalarla devam edecek. TFF 1. Lig’de ise 28. hafta karşılaşmaları 18 - 19 Nisan tarihlerinde oynanacak.

Spor Toto Süper Lig’in 28. haftasında oynanacak karşılaşmaların programı şöyle:
 
21 Nisan Cuma
20:00 Atiker Konyaspor - Gaziantepspor
20:00 Karabükspor - Kasımpaşa
 
22 Nisan Cumartesi
13:30 Çaykur Rizespor - Medipol Başakşehir
16:00 Aytemiz Alanyaspor - Osmanlıspor
19:00 Antalyaspor - Trabzonspor
19:00 Gençlerbirliği - Kayserispor
 
23 Nisan Pazar
13.30 Akhisar Belediyespor - Bursaspor
19.00 Galatasaray - Fenerbahçe
 
24 Nisan Pazartesi
20.00 Beşiktaş - Adanaspor

Türkiye'de hangi referandumlar yapıldı?
 
1961 Türkiye anayasa referandumu

Ülkemizde ilk halk oylaması 1961 Türkiye anayasa değişikliği için yapıldı. 27 Mayıs Darbesi'nin ardından 9 Temmuz 1961'de yapılan halk oylaması ile düzenleme %61.7 'evet' oyuyla kabul edildi. Hayır oyu verenlerin oranı ise %38.3 oldu.
 
1982 Türkiye anayasa referandumu

Türkiye'de ikinci halk oylaması 12 Eylül Darbesi'nin ardından hazırlanan 1982 Anayasası için yapıldı. 7 Kasım 1982 tarihindeki halk oylamasına %91.37 'evet' oyu çıkarken, hayır verenlerin oranı ise %8.63 oldu.
 
1987 Türkiye anayasa değişikliği referandumu

1987 Türkiye anayasa değişikliği referandumu Türkiye'de yapılan üçüncü halk oylaması oldu. 1982 Anayasası'nın geçici 4. maddesi ile getirilen 10 ve 5 yıllık siyasal yasakların kalkıp kalkmaması konusunda yapılan referandumdan %50.16 'evet' oyu çıkarken, hayır oyu verenlerin oranı ise %49.83 oldu.

1988 Türkiye anayasa değişikliği referandumu

Ülkemizde yapılan dördüncü halk oylaması 1988 Türkiye anayasa değişikliği referandumudur. 1982 Anayasası'nın 127. maddesindeki yerel seçimlerin 1 yıl erkene alınıp alınmaması konusunda yapılan referandumda %65 'hayır' oyu çıktı. Evet oyunun oranı ise %35 oldu. Ülkemizde sonucu 'hayır' çıkan ilk referandum budur.
 
2007 Türkiye anayasa değişikliği referandumu

2007 Türkiye anayasa değişikliği referandumu ile 21 Ekim 2007 tarihinde Türkiye'de, cumhurbaşkanının halk tarafından seçilmesi başta olmak üzere birtakım anayasa değişiklikler oylandı. Halk oylamasından %68.95 'evet', %31.05 'hayır' oyu çıktı.

Türkiye'nin kayıp yılları: Koalisyon Hükümetleri

1960’lı yıllardan itibaren zayıf koalisyon hükümetleri ile tanışan Türkiye’de 1960-2002 arasında 17 koalisyon hükümeti kuruldu. Nitekim 1950’den günümüze Türkiye’de 48 hükümet kurulmuştur. Bu durum demokratik diğer demokratik ülkelerle karşılaştırıldığında Türkiye’deki sistemin kırılganlığını ortaya koyuyor. Nitekim aynı dönemde parlamenter sistem ile yönetilen İngiltere’de 15 hükümet, Almanya’da ise 24 hükümet kurulmuştur. Türkiye’de sistemde yaşanan kırılganlık parlamenter sistemi zamanla işleyemez hale getirmiştir.

Nitekim Türkiye’de 1960 askeri darbesi ile başlayan ve sonraki dönemlerde de kendisini “düzenin koruyucu ve kurtarıcısı” olarak tanımlayan ordunun gerçekleştirdiği darbelerle birçok hükümet değişiklikleri yaşandı. Türkiye’de darbelerden sonra 6 hükümet görev başına geldi. Seçimlerin yenilenmesi ve erken seçimlerden dolayı 3 geçici hükümet ve 4 azınlık hükümeti kuruldu. 34 hükümet de tek parti hükümetiydi. İlk koalisyon hükümetinin İsmet İnönü'nün başbakanlığında CHP ve AP arasında kuruldu.

1 - İlk koalisyon: CHP-AP dönemi (20 Kasım 1961-25 Haziran 1962)
2 - CHP-YTP-CKPM koalisyon hükümeti (25 Haziran 1962-25 Aralık 1963)
3 - CHP-Bağımsızlar hükümeti (25 Aralık 1963-Şubat 1965)
4 - Ürgüplü hükümeti (20 Şubat-27 Ekim 1965)
5 - Kayıp yıllar: 1970’lerde koalisyon hükümetleri (27 Ekim 1965-12 Mart 1971)
6 - Darbe hükümeti: Teknokratların düzeni (12 Mart-11 Aralık 1971)
7 - Ferit Melen hükümeti (Mayıs 1972-15 Nisan 1973)
8 - Talu hükümeti (15 Nisan 1973-26 Ocak 1974)
9 - Ecevit’lı yıllar: 1974 koalisyonu (26 Ocak-17 Kasım 1974)
10 - Bir geçici hükümet daha (17 Kasım 1974-31 Mart 1975)
11 - I. Milli Cephe Hükümeti (31 Mart 1975-21 Haziran 1977)
12 - Bir aylık hükümetler dönemi (21 Haziran-21 Temmuz 1977)
13 - II. Milli Cephe Hükümeti (21 Temmuz 1977-5 Ocak 1978)
14 - Güneş Motel hükümeti (5 Ocak 1978-12 Kasım 1979)
15 - 12 Eylül’ün kıyısında Demirel’in azınlık hükümeti (12 Kasım 1979-12 Eylül 1980)
16 - Karanlık yıllar: Koalisyonların gölgesinde 90’lı yıllar
17 - DYP-CHP koalisyonu (30 Ekim 1995-Mart 1996)
18 - ANAYOL Hükümeti (3 Mart-2 Haziran 1996)
19 - Refah-Yol Hükümeti ve 28 Şubat (28 Haziran 1996-30 Haziran 1977)
20 - ANASOL-D hükümeti (30 Haziran 1997-1999)
21 - DSP-ANAP-MHP koalisyonu (28 Mayıs 1999-3 Kasım 2002)

1876'dan günümüze; Türkiye'nin Anayasalar Tarihi

Osmanlı döneminde 1876 yılında Kanun-i Esasi'nin yürürlüğe girmesi ile birlikte ilk anayasal sistem de başlandı. Modern Cumhuriyet'in kurulmasından sonra 1921'de Teşkilatı Esasiye'yi kabul eden Türkiye'de günümüzde kadar 4 anayasa değişikliği gerçekleştirildi. Bunlardan sadece 1924'ü kurucu meclisin kararı ile değiştirilirken, 1961 ve 1982 anayasası darbecilerin eliyle hayata geçirildi. Türkiye'nin anayasal tarihi uzun yıllara dayansa da krizler ve darbeler anayasaların yapımında veya değiştirilmesinde belirleyici bir rol üstlendi.

1 - 1808: Sened-i İttifak
2 - 1876: Kanuni Esasi/Meclis-i Mebusan
3 - 1908-1909: Abdülhamid Han'ın tahttan indirilmesi
4 - 1921: Teşkilatı Esasiye
5 - 1924 Anayasası
6 - 1928 ve 1937 Anayasa değişiklikleri
7 - 1960 Darbesi ve 1961 Anayasası
8 - 1971 Darbesi ve 1972 değişiklikleri
9 - 1980 darbesi ve 1982 Anayasası
10 - 1987 Anayasa Referandumu
11 - 1995 Anayasa değişikliği
12 - 1997 Postmodern darbesi
13 - 2007 e-muhtıra ve referandum
14 - 2010 Anayasa Referandumu