Ehl-i sünnetin kalesi, İMAM-I MÂTÜRÎDİ

Paris’te Yahya Kemal’e sormuşlar: “İstanbul’un nüfusu ne kadar?”
- 20 milyon
- Yapma üstat Türkiye kaç milyon sanki?
- Kabristandakiler de dâhil hesaba, biz ölülerimizle yaşarız zira...
Kabristanların en makbulü şüphesiz Cennet-ül Baki. İçinde yatan sayısız sahabe ve ehli beyt bir yana komşuluk yapıyor Server-i Kâinat’a.
Semerkantlılara sorarsanız makbul mezarlıklardan biri de Cakardize’dir... Bir ucunda Hızır aleyhisselam mescidi, bir ucunda Sahabe-i kiramdan Kusam bin Abbas. (Radıyallahu anh)
Sonra Burhaneddin Merginani, Ebulleys-i Semerkandi, İmama-ı Mâtürîdi hazretleri...
O yıllarda Şehristan semtine doğru akan bir kanal vardır, kenarındaki ise bir diza (kale). Burada küçük bir birlik (çokar) konaklar. Zamanla savunma şekli değişir ve Rabat-i Gaziyan’a lüzum kalmaz, adı geçen mekân Rabat-ı Sufiyan’a mekân olur çıkar.
Düşünün Hızır aleyhisselam, kendi adını taşıyan mescitte (Orta Asya’nın ilk camisidir) ilim ve edep öğretir âşıklara.

MOĞOLLAR GİBİ...
Komünistler birkaç yıl içinde dini imanı unutturacaklarını sanırlar. Ama bakarlar ki Müslümanlar erimiyor, saldırganlaşırlar. Zikrolunan kabristanı imara açar, getirip Yahudileri yerleştirirler mıntıkaya (1940). Onlar da güzelim kabir taşlarını kırar, temellerde kullanırlar.
Özbekistan bağımsızlığına kavuştuktan sonra, Ramazan Ayvallı Hocamız İmam-ı Mâtürîdi hazretlerinin kabrini arar bulur. Bir Yahudi’nin evinin bahçesindedir. Sahibi ile anlaşırlar. Allah rahmet eylesin Enver Ağabey o evi satın alıp vakfeder Müslümanlara.
Derken Özbekistan hükûmeti değerlerine sahip çıkmaya başlar. Bahsi geçen alanı istimlak edip açar. İmam-ı Mâtürîdi hazretlerine muhteşem bir türbe yapar, etrafını gülistana çevirirler âdeta.
Efendim İmam-ı Mâtürîdi hazretleri Ehl-i sünnetin iki akaid imamından biri. Öbürünü biliyorsunuz Ebü-l Hasan El Eşari hazretleri.
Biri Semerkant’tan, öbürü Bağdat’tan Şiilere, Mutezile’ye, Karamita’ya cevaplar verir. Birbirlerini tanımadıkları hâlde aynı şeyleri söylerler ki bu da doğruluklarını gösterir.

KARIŞIK YILLAR...
O günlerde Abbasi Devleti eski gücünden mahrumdur. Meydan, ırkçılara, bölücülere, felsefecilere kalmıştır. O kargaşada Ehl-i sünneti müdafaa ederek büyük bir hizmet yaparlar.
İmam-ı Matüridi hazretleri Semerkant yakınlarındaki Matürid nahiyesinde doğar. Sağlam bir tedrisattan geçer. Büyük âlim Ebu Nasr İyad onunla bizzat ilgilenir. İlerleyen yıllarda İmam-ı âzam hazretlerinin El-fıkh-ül-ekber, er-Risale, el-fıkh-ül-ebsat, el-Âlim vel müteallim ve el-Vasiyye kitaplarında bildirilen itikad bilgilerini tasnif eder, akli ve nakli delillerle açıklar. Gece gündüz çalışır, Kitab-üt-tevhid, Tevilat-ül-Kur’an, Reddü Evaili’l-Edille lil Ka’bi ve Beyanü vehmi’l Mutezile, Er-Reddü ala usül’il Karamita, Reddu kitab-ül-imame li Ba’zir-Revafiza, Kitab-ül-makalat fil-kelam, Me’haz-üş-şeriyye, Kitab-ül-cedel gibi muhteşem eserleri hazırlar.
El-Hakim es-Semerkandi, Abdülkerim bin Musa el-Pezdevi, Ebul-Leys el-Buhari ve Ebul-Hasen bin Said gibi âlimleri yetiştirir bu arada.
İmam-ı Mâtürîdi hazretleri Hicri 333 yılında Semerkant’ta vefat eder ve oraya defnedilir. Samaniler, Karahanlı ailesi onun yakınlarında bir kabir sahibi olabilmek için çaba gösterir. Meşhur Registan meydanından Kuzeybatıya açılan sokağa girin (biraz dar, iki yanında döküntü evler var) sizi doğru Cakardize kabristanına getirecektir. Eğer ziyaret nasip olursa bizlere de dua edin.

1.000 YILLIK KİTABELER
Bölgede 300 civarında kayrak taşına kazınmış kitabe bulunur ki yaşları binden ziyadedir. Bunlardan bir kaçı da kabrin yanında bulunuyor.

MÂTÜRÎDİLİK NEDİR?
Peki İmam-ı Matüridi neler söyler insanlara?        Allahü teâlâ kadim olan zatı ile vardır. Birdir. Kâmil sıfatları vardır. Hayat, ilim, semi’, basar, kudret, irade, kelâm, tekvin. Bu sıfatları ezelidir.
Kur’an-ı kerim Allah kelâmıdır, mahlûk değildir. Allahü teâlânın öteki sıfatları gibi ezelidir, ebedidir.
Allahü teâlâ dünyada görülemez. Müminler cennette görecekler ise de, cihetsiz, ihatasızdır, bildiğimiz gibi değildir.
Allahü teâlâ bizi yarattığı gibi, işlerimizi de yaratır. İyi ve kötü işlerin hepsi O’nun takdiri, dilemesi iledir. İyilerden razıdır, fenalardan değildir. İnsanın işine, kendi kuvveti de tesir eder. Bu tesire “kesb” denir.
Zerre kadar imanı olan cehennemde ebedi (sonsuz) kalmayacaktır. Halifelikten konuşmak, dinin esas bilgilerinden değildir. Dört halifenin yüksekliği halifelik sıralarına göredir. Eshab-ı kiramı istisnasız sevmelidir, hepsi adil, âlim ve müçtehittir.
Dinimizde matem tutmak yoktur. Kimsenin soyuna sövmemelidir.
Resulullah’a (sallallahü aleyhi ve sellem), Eshab-ı kirama, Tabiine ve evliyaya tevessül ederek (onların hatırına isteyerek, vesile ederek) dua edilebilir.
Dinî deliller müçtehitler için dörttür: Kitap, sünnet, icma-i ümmet ve kıyası fukaha.
Müslüman tenasühe inanmaz.
Peygamberin mucizesi, evliyanın kerameti ve salih müminlerin feraseti haktır.
Peygamberimiz ve dört halifesinin zamanlarında bulunmayıp da, sonra meydana çıkarılan şeylere bid’at denir.
Mest üzerine mesh ederek (ıslak el ile dokunarak) abdest alınabilir.
Mâtürîdi akaidine göre “La ilahe illallah Muhammedür Resulullah” diyeni tekfir etmek kolay değildir, bu da insanları kazanmaya vesile olur, birlik, beraberlik ve hoşgörü getirir.
Her bid’at dalalettir, sapıklıktır. Bid’at, dinde sonradan yapılan şey demektir. Peygamberimiz ve dört halifesinin zamanlarında bulunmayıp da, onlardan sonra dinde meydana çıkarılan, itikad ve ibadet olarak yapılmaya başlanan değişiklikler büyük felakettir.

Prof. Dr. Ramazan Ayvallı Hoca’nın bir Yahudi’nin bahçesinde bulduğu kabir alanı, rahmetli Enver Ören Ağabey tarafından satın alınıp vakfedilmişti.