40 kilometrelik Gazze Şeridi'nin 5 bin yıllık tarihi

Kuzeyi ve doğusunda İsrail, güneyinde Mısır ve batısında ise Akdeniz'in bulunduğu antik ticaret ve deniz yolları üzerinde yer alan bir kıyı şeridi Gazze.

Yaklaşık 41 kilometre uzunluğunda, 10 kilometre genişliğindeki bu bölgede neredeyse 2 milyon kişi yaşıyor. 
Çok eski tarihinden beri ticari rotaların kesişiminde olan bu yer, bir zamanlar İskenderiye’ye rakip olacak kadar güzel, zengin, bilim ve sanat dolu bir şehirdi. İslamiyet öncesinde sayısız Arap tüccarlarının uğrak yeriydi. 

400 yıl Osmanlı sancağının altında olan Gazze, 1917’de İngiliz mandasının idaresine girdi. İsrail işgali altındaki Batı Şeria ile birlikte Filistin’in iki bölgesinden biri.

1947'deki 181 sayılı Birleşmiş Milletler Paylaşım Planı'na göre Gazze, Arap devletine bırakılmıştı. 1948 Arap-İsrail Savaşı'ından sonra şehrin yönetimi Mısır'a bırakıldı. Zamanla Gazze'nin nüfusu 100 binin üzerine çıktı.

1967'deki Altı Gün Savaşı'nda İsrail ordusunun Mısır ordusunu yenmesinden sonra Gazze Şeridi'yle beraber Gazze şehrinde de, 27 yıl sürecek İsrail dönemi başladı. 

MESCİD-İ AKSA'YI ATEŞE VERDİLER

Savaş sonrasında Doğu Kudüs’ü işgal eden İsrail’in, 2 yıllık işgal sürecinin ardından 21 Ağustos 1969 tarihinde Mescid-i Aksa yakılmış, yangına müdahale edilmesi İsrail güçleri tarafından engellenmiş ve 5 saatlik yangının sonunda yapı ciddi oranda hasar almıştı.

O yıl İsrail'de yapılan nüfus sayımı Gazze'nin nüfusunu 394 bin olarak gösteriyordu ve bunların en az yüzde 60'ı mülteciydi. 

1973’te Yahudilerin dini bayramı olan Yom Kippur’un kutlandığı tarihlerde Mısır’ın saldırısıyla yeni bir savaş başlamıştı.

MISIR SAVAŞTAN YENİK AYRILDI

1967’de İsrail tarafından işgal edilen bölgelerde cereyan eden savaşta, Mısır’ın nihai hedefi Süveyş Kanalı’nın doğu yakasında güvenli bir alan elde etmek ve işgal altındaki Sina Yarımadası’nın geri kazanımını sağlamak olmuş ancak savaşı bir kez daha İsrail kazanmıştı. 

İLK AYAKLANMA 36 YIL ÖNCE GERÇEKLEŞTİ

1970'lerden itibaren, şehirde Filistinliler ve İsrailli yöneticiler arasında çatışmalar artarken, 1987'de Filistinliler ilk kez ayaklandı.

Gazze, bu ayaklanma sırasında direnişin odağı oldu. Bunun sonucu olarak, şehirdeki ekonomik koşullar kötüleşti. 

 1991'de gerileyen direniş, 1993 Ağustos ayında Norveç´te "Özerk Filistin Yönetimi"nin kabul edildiği Oslo Anlaşmasının imzalanması ile sona erdi.

Daha sonra İsrail askerleri şehirden çekildi ve Gazze’nin idaresi Filistin Ulusal Yönetimi’ne devredildi. Sadece 7 sene sonra ikinci intifada başladı, takvimler 28 Eylül 2000’i gösteriyordu.

Filistinlilerin intihar ve silahlı saldırıları, İsrail'in hava saldırılarını, yıkımlarını, girilmez bölgeleri ve sokağa çıkma yasaklarını başlattı.

İSRAİL, GAZZE'DEKİ HAVAALANINI İMHA ETTİ

İsrail, Filistinlilerin dış dünyayla doğrudan bağlantısının sembolü olan Gazze Uluslararası Havaalanını bir güvenlik tehdidi olarak değerlendirdi ve radar anteni ile pistini imha etti.

Bir diğer sonuç ise on binlerce kişinin gelir kaynağı olan Gazze'nin balıkçılık endüstrisiydi. İsrail, sözde silah kaçakçılığı yapan tekneleri durdurmak için Gazze'deki balıkçıların avlanma alanını daralttı.

20006'DA ABLUKA BAŞLADI

İsrail, Oslo görüşmeleri sonrası burayı Filistinlilere bıraksa da Gazzelilerin kaderi 2006’da dramatik bir şekilde değişti. İsrail bölgede eşi benzeri görülmemiş bir abluka başlattı.

Sadece karadan değil, denizden de… Gazze’ye giriş çıkışlar sadece Kerem Şalom, Refah, Selahaddin ve Erez kapılarından gerçekleşiyor ancak bunlar çoğu zaman kapalı. 

Kısacası Gazze ekonomisi, İsrail ile Filistinli gruplar arasındaki çatışma, saldırı ve misilleme döngüsünden defalarca zarar gördü.

2014'TE ŞİDDETLİ ÇATIŞMALAR 2 BİNDEN FAZLA FİLİSTİNLİNİN ÖLÜMÜNE NEDEN OLDU

2023'ten önce en kötü çatışmalardan biri, Hamas ve diğer grupların İsrail'in merkez şehirlerine roket fırlattığı 2014'te yaşandı.

İsrail, Gazze'de mahalleleri harap eden hava saldırıları ve topçu bombardımanı gerçekleştirdi. Çoğu sivil olmak üzere 2 bin 100'den fazla Filistinli hayatını kaybetti.  

7 EKİM'DE HAMAS'TAN SÜRPRİZ SALDIRI

Son olarak 7 Ekim'de Hamas savaşçıları İsrail'e sürpriz bir saldırı başlattı, kasabaları kasıp kavurdu, yüzlerce kişiyi öldürdü ve düzinelerce rehineyi Gazze'ye götürdü.

İsrail intikam için hava saldırılarıyla Gazze'yi vurdu. 75 yıllık çatışmanın en ağır sonuçları bu saldırıda ortaya çıktı. 

İsrail’in kuruluşundan bu yana tam 75 yıl geçti ve dünya hala İsrail’in sınırlarını tartışıyor.

Peki yıllardır devam eden bu savaşta Gazze Şeridi neden önemli bir bölge?

Detaylar YouTube kanalımızda...