Doktorla hasta arasına teknoloji giriyor

ZİNETİ KOCABIYIK'IN HABERİ

Antalya’da düzenlenen 8. Ulusal Minimal İnvaziv Ürolojik Cerrahi Kongresi’nde üroloji alanında dünyadaki en son teknolojik gelişmeler ve cerrahi teknikler üroloji uzmanları ile paylaşıldı. Kongrenin basın toplantısında tıptaki teknolojik gelişmelerin etik ve vicdani yönünü değerlendiren Minimal İnvaziv Üroloji Derneği Kurucu Başkanı Prof. Dr. Cenk Yücel Bilen, etik anlamda yeni bir dönemin başladığına işaret ederek “Gelişen teknoloji hayatımızı kolaylaştırdığı gibi insanları birbirinden uzaklaştırıyor. Cep telefonu iletişimi kolaylaştırdı ancak sosyal toplum içine girdiğimizde herkesin elinde telefonuyla oynarken birbirine selam vermediğini görüyoruz. Aynı şekilde ayın şekilde bu tür sağlık teknolojileri de doktorla hastasının arasına girmeye başlıyor” dedi.

CERRAH KİMLİĞİ KAYBOLUYOR

Özellikle robotik sistemlerin cerrahların yerini almaya başladığına işaret eden Prof. Dr. Bilen “Gelişen teknoloji, cerrahların kimliğini ve kişiliğini ortadan kaldırıyor. Vatandaş da hasta olduğunda yavaş yavaş isimlere, markalara, büyük hastanelere, camlara, mermerlere robotlara, lazerlere gidiyor. Cerrahların adını unutuyor. İşin kötüsü cerrahlar da, doktorlar da hastayı unutuyor. Biz hekimler artık hizmet pazarlamamızı teknolojik cihazlar üzerinden yapıyoruz, sizi unutuyoruz. Siz de hekimi değil teknolojiyi talep ediyorsunuz hekimle hasta arasında gerçek diyalog kurulamadığı için olması gereken bağ kopuyor. Biz yeni dönem içerisinde hastalarımızla aramızdaki vicdani bağı kaybetmeye başladık. Bunu unutmamak, unutturmamak lazım. Önümüzdeki dönem içerisinde yeni eşit ağırlıklı vicdani şartlar oluşturmak lazım” dedi.

HASTA TEKNOLOJİYE GÜVENİYOR

Günümüzün sağlık hizmeti pazarlama yöntemleri içinde teknolojinin ön plana geçtiğine işaret eden Prof. Dr. Bilen “Dolayısıyla hastalar sağlıklarına kavuşmanın yolunun doktorlar değil de bu teknoloji ürünleri olduğunu düşünüp onlara güvenerek hareket ediyor. Aynı şekilde doktorlar da kazanç öngörüsü ile o teknoloji ürünlerini pazarlıyor. Oysa hekim hasta ilişkisi, temas, göz göze gelme, birbirini anlama ve bir duygusal bağ kurma ilişkisidir. Ve bu bağın sonucunda hekim hastasıyla bir yola çıkar. Birlikte üzülürler, birlikte kavga ederler, birbirlerini desteklerler. Günümüzde bu bağ kayboldu” dedi.

TÜRKİYE’DE ROBOTLA YAPILAN AMELİYAT SAYISI 55 BİNİ GEÇTİ

İlk olarak Amerikan Uzay Dairesi (NASA) tarafından astronotlara uzaktan müdahale etmek için tasarlanan cerrahi robotlar, aradan geçen yaklaşık 40 yıl içinde hemen hemen dünyanın her ülkesinde ameliyathanelere girdi. Cerrahın el titremesini neredeyse sıfıra indirmesi, klasik cerrahi yöntemlerle ulaşılamayan bölgelere ulaşarak buralarda işlem gerçekleştirebilmesi, 16 kat büyütülmüş görüntüler sayesinde daha incelikli cerrahiler yapılabilmesi robotların ameliyathanedeki kullanım alanlarını genişletti. 2023 yılı rakamlarına göre Türkiye’de robotik sistemle yapılan ameliyat sayısı 55 bini geçti. Dünyada ise yaklaşık olarak 12 milyonun üzerinde robotik cerrahi yapıldı.

KLASİK CERRAH KÖTÜ CERRAH DEĞİLDİR

Teknolojinin hekimin işini kolaylaştırdığını söyleyen Minimal İnvaziv Üroloji Derneği İkinci Başkanı Prof. Dr. Barbaros Başeskioğlu, halkın tıpta teknoloji kullanımını yanlış değerlendirdiğini belirterek “Her robot yapan çok iyi çok iyi cerrah; yapmayan çok kötü olarak anlaşılmasın. Teknolojiye her zaman açığız. Hekimler olarak kendimizi geliştirmek zorundayız. Çünkü tıbbın içinde mutlaka teknoloji olmalı ama bu bazen yanlış anlamalara sebep oluyor. Bize gelen 10 hastanın 9’ u ‘Ben HOLEP (iyi huylu prostat büyümesi tedavisi) istiyorum’ diyor ama HOLEP’in ne olduğunu bilmiyor. Teknolojiye yönelim çoğu zaman bilinçsizce yapılıyor” dedi.

50 YIL İÇERİSİNDE ROBOTLAR CERRAHSIZ AMELİYAT YAPACAK

Robotik cerrahi ile yapılan ameliyatların tamamının bir merkezde depolandığını söyleyen Prof. Dr. Bilen “Bu şekilde sağlık alanında bir ‘big data’ oluşuyor. Cerrahi robotlara yüklenmiş olan yapay zekâ yapılan işlemleri, komplikasyonları görüyor ve öğreniyor. Bugün öğrendikleri ile bir damarın kesileceğini anladığı anda cerraha ‘dur’ diyor. Öyle görünüyor ki, yavaş yavaş robotlar biriktikleri bilgileri ile yapay zekâ sayesinde ameliyatları kendileri yapmaya başlayacaklar. Bugün robotları kullanarak ameliyatları yapan biziz. Ancak, bir 50 yıl içerisinde robot cerraha ihtiyaç duymayacak ve biz de gözetmen olarak başlarında kalacağız” değerlendirmesini yaptı.