Sessiz pandemi gençler arasında yayılıyor: 4 kat arttı
Sağlık Haberleri / Türkiye Gazetesi
Şimdiye kadar 40 milyon kişinin ölümüne yol açan HIV, pandemi gibi yayılıyor. Türkiye’de tespit edilen sayı 36 bin 600. Özellikle 13-18 yaş grubundakiler tehlikede.
ZİYNETİ KOCABIYIK'IN HABERİ - Ortaya çıktığı ilk günden bu yana 85 milyon kişiye bulaşan ve 40 milyonunun ölümüne sebep olan HIV/AIDS sessiz bir pandemi olarak yayılmaya devam ediyor. Hâlen dünyada yaklaşık 39 milyon kişinin HIV ile yaşadığının tahmin edildiğini söyleyen HIV AIDS Korunma ve Eğitim Derneği (HAKED) Başkanı Prof. Dr. Yeşim Taşova, yoğun test programları ve toplum bilinçlendirmesi sayesinde dünya ülkelerinin birçoğunda bulaşın azaldığına dikkat çekerek “Ancak farkındalığın düşük ve test imkânlarının kısıtlı olduğu Doğu Avrupa ve Asya’da giderek yükselen bir grafik izliyor. Ne yazık ki Türkiye de HIV pozitif sayısının giderek arttığı ülkeler arasında yer alıyor. Ülkemizde son on senede HIV pozitif sayısı yedi kat arttı” dedi.
TEŞHİS KOYABİLDİĞİMİZİ TEDAVİ EDİYORUZ
Ülkemizdeki en önemli problemin test olduğunu belirten Prof. Dr. Taşova “Ülkemizde bu testler evlilik ve işe giriş işlemlerinde, adli vakalarda, kan bağışında rutin olarak uygulanıyor. Ancak bu yeterli değil. Virüsle enfekte olan kişiyi bulduğumuz zaman güzel takip ediliyor ve tedavi ediliyor. Birçok ülkenin aksine devlet bu ilaçları ücretsiz olarak veriyor. Ama biz bulamıyoruz. Çünkü teste gelmiyorlar. Yüzde 50 olgu ortalıkta dolaşıyor ve biz bunları bilmiyoruz. Kendileri de farkında değil. Dolasıyla tedaviye ulaşamıyorlar. Hayat süreleri kısalıyor. En önemlisi başkalarına da bulaştırıyorlar” diye açıkladı. Dünya Sağlık Örgütünün 2030 senesinde HIV/AIDS hastalığını bitirmek için olguların yüzde 95’nin tanınmış olması hedefini koyduğuna dikkat çeken Prof. Dr. Taşova “Bu dünyada yüzde 85, Türkiye’de ise yüzde 50. Teşhis koyduğumuz kişilerin yüzde 95’i de tedaviye ulaşmalı. Bu oran da Türkiye’de yüzde 85, tedaviye ulaşanların da yüzde 95’inde virüsün baskılanmış olması gerekiyor. Bu oran da ülkemizde yüzde 86” dedi.
AIDS AŞISI RUHSAT İÇİN GÜN SAYIYOR
HIV enfeksiyonunun artık ölümcül bir hastalık değil, erken teşhis ve ömür boyu tedaviyle birlikte kronik, yönetilebilir bir hastalık hâline geldiğini anlatan HIV Enfeksiyonu Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Birgül Mete “İlk yıllarda hastalar bir avuç dolusu ilaç kullanırken, günümüzde günde tek tabletlik ya da en fazla iki ya da üç tabletlik protokollerle tedavi mümkün hâle geldi. Şimdi iki ayda bir yapılacak bir enjeksiyon şeklindeki aşı için ruhsat çalışmaları sürüyor. İlaçlarla virüs kanda belirlenemeyecek düzeye geldiğinde hasta, virüsü de bulaştırmıyor. Burada akıldan çıkarılmaması gereken nokta; HIV bulaşması konusunda riskli davranışlarda bulunan bireylerin erken dönemde test yaptırarak hastalık fazla ilerlemeden tedaviye başlayabilmesinin oldukça önemli olduğudur” diye konuştu.
AIDS'Lİ ÇOCUK VE BEBEK SAYISI ARTIYOR
HIV pozitif kadınlara virüsün genellikle eşleri tarafından bulaştırıldığını ve kadınların farkında olmadan virüsü çocuklarına bulaştırdıklarına dikkat çeken HIV Enfeksiyonu Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Hayat Kumbasar Karaosmanoğlu “Kadınlar pediyatrik HIV enfeksiyonunu önlemede önemli. Çünkü bebeğe bulaştaki en önemli yol anneden bebeğe bulaştır. Bu hamilelik, emzirme veya doğum sırasında bulaşabilir. Dünyada hâlâ senede on binlerce çocuk bu yüzden ölüyor maalesef. Çocuklarda hastalık daha hızlı ilerliyor. Bebek virüsü ne kadar erken kaparsa hastalık o kadar daha hızlı ilerliyor. Tedavi almadığında ise iki yaşına maalesef varamıyor” dedi.
13-18 YAŞ GRUBUNA DİKKAT!
Ülkemizde eldeki en son verilere göre Türkiye’de şimdiye kadar toplam 36 bin 600 kadar HIV olgusu tespit edildi. Bunların yüzde 80’i erkek, yüzde 20’si ise kadın. Yeni teşhis alan kadınların sayısının azlığına işaret eden Prof. Dr. Yeşim Taşova “Kadınlar nerede? Teşhis, bu kadar az mı? Bunu sorgulamak gerekiyor. 25-29, 30-34 yaş grubu en fazla çıkan grup. Özellikle 50 yaş üstüne de dikkat çekmek istiyorum. Herhangi bir sağlık kurumuna gittiğinde 50 yaşında bunda HIV olur mu dememek gerekiyor. Bu vakaların tespiti de çok önemli. 13-18 yaş grubunda giderek artan uyuşturucu bağımlılığıyla birlikte sayıların arttığı da biliyoruz” dedi.
BELİRTİ VERMEDEN İLERLİYOR
HIV bulaşan kişinin bir süre sonra grip benzeri bir hastalık geçirebileceğine dikkat çeken HIV Enfeksiyonu Derneği (HIVDER) Başkanı ve İÜ Cerrahpaşa Tıp Fakültesi, Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Dalı Başkanı Prof. Dr. Fehmi Tabak “HIV bulaştığı zaman virüs bağışıklık sisteminin organizatörü olan CD4 lenfositleri adı verilen beyaz kan hücrelerine yerleşir. 15-20 gün gibi kısa süren bu dönem atlatıldıktan sonra sessiz döneme girilir. Kişiden kişiye değişmekle birlikte yaklaşık 2-10 yıl arası sürebilen bu dönemde, genellikle hastalıkla ilgili hiçbir bulgu ya da belirti olmayabilir. Sessiz dönemde CD4 sayıları azalır ve vücuttaki virüs miktarı artar. Son olarak CD4 sayılarının kritik düzeye gelmesi ile birlikte hastalarda fırsatçı enfeksiyonlar ve kanserler ortaya çıkmaya başlar. Hasta bu yüzden hayatını
kaybeder” dedi.
DİŞÇİ VE BERBERDE VİRÜS RİSKİ YÜKSEK
AIDS hastalarının mutlaka başka insanların sağlığını gözeterek hareket etmesi gerektiğini vurgulayan Deri ve Zührevi Hastalıklar Uzmanı Prof. Dr. Nilgün Solak “AIDS virüsü taşıyan bir kişi diş doktoruna gittiği zaman bu virüsü taşıdığını söylemiyor. Buna çok dikkat edilmeli. Çünkü hastalık aynı zamanda kan yoluyla bulaşabilme özelliğine sahip. Bu sebeple, diş doktoruna giden bu hastalar mutlaka AIDS taşıdıklarını belirtmeli” uyarısında bulundu. Virüs tıraş bıçağı ve manikür malzemeleri ile de bulaşabiliyor.
'da Takip Edin!
