Bu salgın geçecek korku kalıcı olacak

CANAN ERASLAN

Türkiye'de ilk koronavirüs vakasını görülmesinin üzerinden tam bir yıl geçti. Bu sürede hayatımızda hiç bilmediğimiz şeyler yaşadık. Evlerimizin en güvenli yerler olduğunu, sevdiklerimizle bir araya gelmenin önemini, gıda temini ve sürekliliğinin en önemli silah olduğunu, zamanın değerini öğrendik. Çılgınca harcamayı değil, yarının bilinmezliği için biriktirmeyi öğrendik. "2 gün okul, 5 gün tatil olsun" sözleriyle daha az okula gitmeyi özleyen çocukların en büyük hayali, eskiden olduğu gibi okula gitmek oldu. Evden çalışmayı hayal edenler "Yok, trafiğe razıyım, işe gideyim" özlemini büyüttü. Bir yerde kahve içerek dinlenmek büyük lüks oldu. Anne-babasına vakit ayıramayanlar, onlara dokunmak, sarılmak bile tehlikeli olunca "ben ne yapmışım" pişmanlığına büründü...
Evet, Pandemi öncesi ve sonrası diye ikiye bölünen hayatımızın değişenlerini, pişmanlıklarını, özlemlerini daha birçok maddeyle sıralayabiliriz ama sanırım her bireyin ortak yaşadığı duygu 'korku' oldu. Uzmanlar ise bu korkunun hayatımızdan çıkmasının çok kolay olmayacağına vurgu yapıyor. Carnegie Mellon Üniversitesi Ekonomi ve Psikoloji Profesörü George Loewenstein diyor ki: Salgın sırasında yaşananlar şirketleri ve insanları yeni şekillerde davranmaya, bu şekillerden yeni şeyler öğrenmeye zorladı. En fazla öne çıkan duygu ise korku. Bu korkunun kalıntısı olacak. Evet, aşılanma arttıkça eski hayatımıza döneceğiz ama korkuyu aklımızdan çıkarmayacağız.

Tasarruf arttı
Yapılan araştırmalar, dünyanın birçok ülkesinde tasarrufların arttığını gösterdi. Seyahat ve restoranlarda yemek aktiviteleri sona erdi. Tiyatro, sinema gibi ev dışı eğlenceler sona erdi. İnsanlar buradan artırdıkları parayı başka yerlere harcıyor ama bir kısmını da tasarruf ediyor.

Önceki hayat
Profesör Loewenstein "Aşıya dirençli mutasyonlar ortaya çıkmazsa, çok farklı olmayan hayata geri döneceğiz" derken, bu salgında öğrendiklerimizin ise kalıcı olacağını, işsizlik korkusu ile yapılan tasarrufların sağlık ve gıda başta olmak üzere acil ihtiyaçlara ayrılacağını söylüyor.