Abdüllatif Uyan

Osmânlı Sultânı Dördüncü Murâd Hân, Bağdat Seferine giderken Misâlî Baba'nın bulunduğu köyün yakınında bir yerde ordusunu istirahate çekmişti.

Anadolu'da yetişen meşhur Velîlerden Misâlî Baba, Osmânlı Sultânlarından Dördüncü Murâd Hân ile görüşmüştür.

Büyük âlim ve velî Muhammed Sıddîk Arvâsî hazretleri Van'da müftü idi.

Büyük âlim ve velî Muhammed Sıddîk Arvâsî, Seyyid Fehîm Arvâsî hazretlerinin oğludur.

Anadolu Velîlerinden Muhammed Saîd hazretleri; Cizre Ulucâmi’de vaaz ve nasîhatlere başladı. Pek çok kimse Onun sohbetlerinde hidâyete geldi.

Evi, Muhyiddîn-i Arabî hazretlerinin türbesine çok yakın olan Ahmed Halebî, gözleriyle gördüğü şu kerâmeti anlattı

Evliyânın büyüklerinden Muhyiddîn-i Arabî hazretlerinin sohbetine, bir gün inkârcı bir felsefeci gelmişti.

Necmeddîn-i Kübrâ hazretleri, bir gün “Eshâb-ı Kehf” hakkında sevdikleriyle sohbet ediyordu.

Allah adamlarından ve evliyânın büyüklerinden Necmeddîn-i Kübrâ hazretleri, çok kimselerin hidâyetine vesîle oldu.

Hazret-i Süheyb (radıyallahü anh), hicret için Mekke’den çıktı.

Süheyb-i Rûmî (radıyallahü anh) Eshâbın büyüklerindendir. Efendimizin; "Bir kimse Allah'a ve âhiret gününe inanıyorsa, bir ananın evlâdını sevmesi gibi Süheyb'i sevsin" hadîs-i şerîfiyle metholundu.

Hazret-i Sevbân (radıyallahü anh) köle idi. Resûl-i ekrem kendisini satın alıp âzâd ettiği vakit; “Seni âzâd ettim, ama gönlümüz beraberdir. Sen, bizim Ehl-i Beytimizden sayılıyorsun" buyurmuştu.

Büyük velîlerden Şeyh Şâbân-ı Velî hazretlerinin torunu olan Nasûhî Üsküdârî hazretleri, İslâmiyete tam uyardı. Haramdan kaçardı. Allah’tan korkardı.

Nasûhî Efendi (rahmetullahi aleyh), bir ara üç gün müddetle, sevenlerinden birinin dâveti üzerine hava değişikliği için Çamlıca civârındaki Bulgurlu'ya gitti.

Nasûhî Efendi, 1718 senesi şâban ayının son haftası, vaazında; "Bu makamda son vaazımdır” buyurdu. Ve cemaate vedâ etti. Dergâhlarına geldi.

Allah dostlarından Nasûhî Efendi’nin sevenlerinden birinin bir kız çocuğu oldu. Hanımıyla birlikte çocuğa “Fâtıma” ismini koymayı düşündüler. Bu sırada Nasûhî Efendi kapıyı çaldı.

Nasûhî Efendi’nin devrinde yaşayan Îsâ Efendi’nin kızı hastalandı. Hastalık o dereceye ulaştı ki, artık ümit kesmişlerdi. Îsâ Efendi, Nasûhî Efendi’yi çok severdi.

Nasûhî Efendi, Allah adamlarındandır. Sakız Adası zaferinden sonra dergâhın borçlarını ödemekle meşguldü ki, Sakız’ı fetheden Hüseyin Paşa dergâha geldi. Ve tevâzu gösterdi.

Müştak Kâdirî hazretlerinin Erzurum'da konağı ve meyve bahçeleri vardı. Bir zaman İstanbul'a gitti. O sırada Erzurum'daki evinin bahçesinde meyveler olgunlaşmıştı.

Anadolu'da yetişen evliyânın büyüklerinden olan Müştak Baba, uzun boylu idi. Ayrıca geniş göğüslü idi. Nûrâni yüzlü, elâ gözlü idi.