Yetenekli Kalemler

İnsanoğlu var olduğundan beri hayatı kendisine ve diğer yaratılmışlara zorlaştırmak için sebepsiz bir gayretin içinde olmuştur. Yüce Allah ilk insan Hazreti Âdem’e her türlü nimeti bahşetmiş bir ağacı yasaklamasına rağmen ilk insan; unutması ve şeytanın da iğvasıyla ilk imtihanı kaybetmiştir.

Bu sosyal ağların faydasını da görüyoruz hani. Geçenlerde, bir öğretici kişi öğrencisine sesleniyor: - Bak, sana ''giriş, gelişme, sonuç'' odaklı bir lâf anlatıyorum!..

Etrafımızdan çok duyarız “artık zaman değişti” sözünü. Oysa zaman aynı zaman yine her zamanki gibi güneş doğuyor. Saatler aynı şekilde geçiyor. Yıllar yine birbirini kovalıyor. Dolayısıyla değişen insanlar yani zaman değil. Son 20 yılda yani ‘milenyum dönemi’ dediğimiz bu yüzyılda değişen sosyolojiyi de görmeliyiz. Sosyolojinin değişmesindeki en büyük etken hiç şüphesiz teknolojinin gelişmesi. Bundan 20 yıl önce sadece üst sınıf insanlarda bulunan bilgisayar ve internet günümüzde cebimize kadar girdi. Sosyolojiyi en çok etkileyen etkenlerden biri de insanların “el âlem ne der?” takıntısı. Bu takıntı her ne kadar onlar yapıyor biz de yapalım düşüncesine evrilse de. Yine de sanki bir kanun ya da dinin emri gibi yapılan. Âdeta bir âdete, kültüre dönüşen uygulamalar görüyoruz. Bütün bunları saymaya kalksak satırlar yetmez...

İnsan doğduğu zaman, içinde kocaman bir hayret duygusu ile gözlerini dünyaya açar. Çevresindekilerden her şeyi büyük bir heyecanla seyreder. Büyüdükçe büyük bir heyecanla çevresini incelemeye başlar. Çocuk merak ettikçe anne baba onu koruduğunu sanarak, çocuğu merak ettiği şeyden uzaklaştırır. Ellerini topraktan çeker, kurulmasına izin vermez.

Günümüzde gençlerin hâllerinden fazlasıyla şikâyet edilir. Popüler kültürde Z kuşağı diye zikredilen gençlerin ahlaksızlık, saygısızlık, tembellik ve sabırsızlık gibi kötü huylara sahip oldukları bile söylenir. Kısaca yeni nesillerin insani açıdan kötülüğünden bahsedilir. Esasında "gençlerin problemleri" diye bir mevzu vardır. Şöyle ki miladi 21. asrın gençlerinin iyi bir dünyaya doğmadıkları güneş gibi meydanda. Böyle bir dünyaya doğan gençlerin en büyük dezavantajı başta ebeveynleri olmak üzere etraflarındaki büyüklerinin onlara nasihat verme ve iyi emsal teşkil etme noktasındaki zayıflıkları. Gençlere neyin doğru neyin yanlış olduğunu, insanın niçin var olduğunu anlatan rehber eksikliği, gençlerin en büyük problemidir...

Sabah uyandığımızda ilk işimiz sosyal medya hesabımızı kontrol etmek değil de sağlıklı olarak yeni bir güne merhaba demenin mutluluğu olursa, kahvaltı sofrasında ne eksik acaba diye düşünmektense ailemizle muhabbetin tadını çıkartırsak, elbiselerimizi seçerken kimlerin beğeneceğinin kaygısını taşımaktansa bize yakışanı tercih edersek, aynada kendimize bakarken burnumuzun büyüklüğü yerine gözlerimizin güzelliğini görürsek, evden çıkarken yine mi okula veya işe diye başlayan şikayetler yerine "Allahaısmarladık" diyebildiğimiz bir ailemiz olduğuna şükredersek...

Evet insan kelimenin tam anlamışla düşündüğü şeydir. Düşüncelerinin toplamı karakterini oluşturur. Eylem düşünce filizidir; neşe ve keder onun meyveleridir, bu yüzden insan kendi çiftliğinde yetiştirdiği tatlı ve acı meyveleri toplar.

Böyle yazıyordu bir yerde... Güçlü bir hafızaya sahip olmak istemezdim. Ne yazık ki karar veremediğim birçok şey gibi, bu hususta da tasarruf sahibi değilim. Geçmişin, geçen giden zamanın yani, bir bütün olarak orada bekliyor olması fakat senin üzerinde oynamaya müsaadenin olmadan, tam arkandan takibi hiç bırakmaması, inanılmaz huzursuz edici bir hâl. Ne çare…

Bugün, “yalnızlık” dediğimizde ilk aklımıza gelen fiziksel yalnızlık değil ruhsal yalnızlıktır. Günümüz toplumunda, şehirlerin kalabalık sokaklarında ya da sosyal medyanın kalabalık dünyasında birçok kişi bu derin yalnızlığı deneyimliyor. Etrafımızda sayısız insan varken kendini ruhen ve fikren yalnız hissetmesi anlamına geliyor. Peki, toplum neden bu kadar yalnızlaşıyor? Ve bu yalnızlık hissinin ardında yatan nedenler neler?

Yine üzgünüm, öyle hiçbir şey yapmadan sadece üzgünüm. Duyuyorum, görüyorum hatta dibimize kadar gelen kötülüğü hissediyorum ama sadece üzülüyorum. Yine elimden bir şey gelmiyor. Gerçi elimden bir şey gelse de ne yapacağımı da bilmiyorum. Yine bir kurtarıcı bekliyorum. Peki gelir mi, onu da bilmiyorum. Bekleyelim bakalım, artık alıştık da nasıl olsa. Hem en fazla ne olur ki biraz daha kadın ölür, birkaç çocuk hatta bebek daha istismara uğrar, yetmezse hayvanlar da var bulurlar. İlla ki taciz, şiddet. Sonra para için de hırsızlık yaparlar daha fazlası için kaçakçılık da var, kara para da aklarlar yetmezse yenidoğanları da öldürüp kazanırlar. İllaki para edecek bir şeyler de bulurlar. Daha fazla mı insan öldürmek istiyorlar terörist mi yok bulurlar. Bir Filistin bulur saldırırlar. Dedim ya bulurlar, öldürecek nice masum canlar için de bu kötülüklerine bahaneler de bulurlar.

Senden ayrı düşen baht-ı karadır

“Bayraklı Baba” diye meşhur olmuş Çanakkale'nin Gelibolu ilçesinde bulunan bu türbe...

Duyguların yaşı var mı bilmiyorum? Bence her duygunun yaşı yoktur ama bir tanesi istisna. O da aşktır. Âşık olmak Anadolu tabiri ile sevdalanmak ergenlik çağına girmekle başlar ve 20’li yaşların sonuna doğru biter. Bu yaştan sonra artık insanların gözü aşkı sevdayı görmez. Daha çok ihtiyaçlara yönelir. İnsanların kişilik özelliklerinin tam olarak oturduğu yaşlardır bu yaşlar. 20’li yaşların sonu 30’lu yaşların başı artık insanlar hayatı paylaşacağı ve yıllarca sürecek bir ev arkadaşı arar gibi bakar evliliğe...

“Benim çektiğim sıkıntıları evladım çekmesin” ne demek? İki kısa anekdotumu sunmak istiyorum. Meksika çöllerinde yetişen ve sağlam lifleriyle meşhur olan Sisal adlı bir kaktüs türü vardır. Zor şartlarda dayanılmaz soğuk ve ayazda kavurucu sıcaklarda taşlı, çakıllı topraklarda mücadele ederek elde ediyor sağlam liflerini.

Kişilikçi Tarih Teorisi; tarihin seyrini belirleyen olayların büyük şahsiyetlerin etkisiyle meydana geldiğini savunur. Bu teoriye göre, tarih toplumsal ya da çevresel şartlardan çok bireylerin katkısıyla yazılır, bireyler olmasaydı birçok önemli olay gerçekleşmeyebilirdi. Örnek verecek olursak; Fatih Sultan Mehmet’in liderliği ve vizyonu... 1453’te İstanbul’u fethederek Bizans İmparatorluğu’nu sona erdirmiş ve Osmanlı İmparatorluğu’nun bir dünya gücü hâline gelmesini sağlamıştır. Napolyon’un liderliği, Avrupa’nın siyasi haritasını ve güç dengelerini köklü şekilde değiştirmiştir.

Türk tasavvuf edebiyatının Anadolu’da kaleme alınan en eski ve en geniş etkili didaktik eseridir Garibnâme. Türkiye Türkçesiyle yazılmış ilk edebî eserdir aynı zamanda. Tam 12.000 beyitten oluşan Âşık Paşa'nın bu ünlü eseri ahlaki, felsefî, psikolojik, tasavvufî konulardan oluşmaktadır. Tasavvufun yanında Türklerin eski kahramanlıklarını anlatan, sosyal varlıkların tablosunu çizen, Türk dilinin sade ve duru örneklerini edebiyata kazandıran bulunduğu dönemdeki halkı eğitmek için yazılan bir kültür hazinesidir. Âşık Paşa’nın bu mükemmel eseri hakkında onu dört başı mamur dilimize kazandıran Prof. Dr. Kemal Yavuz der ki:

Ya olduğun gibi görün, ya göründüğün gibi ol” demiş Mevlâna hazretleri... İki dirhem bir çekirdek olup birbirine takva satma modası... Geçenlerde bir yere gittim. Üç vakit namazı cemaatle kıldık. Aman Allah’ım ne tadili erkân ne tumaninet anlatamazsınız.

Bu sosyal medya yok mu, insanı bazen çileden çıkarır bazen de alır hayallerinizin engin denizlerinde yolculuğa çıkarır. Bilmiyorum nereden almışlar, kimler kaleme almış ama herkes birbirine paylaşa paylaşa benim sosyal sayfama kadar gelmiş birkaç satıra rastladım. Okudukça duygulandım... Çünkü yedi sene önce hayatımdan kayıp giden biricik anneciğim ve onunla sohbet ederken onlardan ilgisiz onları dinlediğim teyzemin konuşmaları geldi hatırıma. Onlar da aynısını söylüyordu:

Fuzuli’nin meşhur beytidir: "Aşk imiş her ne var âlemde,/İlim bir kıyl ü kal imiş ancak."

Konuşurken ne zaman, nerede, nasıl ve ne şekilde hitap etmemiz gerektiğini bilmemiz gerekir. Kısaca bahsetmek gerekirse; Konuşma biçimi, ses tonu ve hitabet insanın kültür seviyesini gösterir. Konuştuğumuz kişinin ünvanı var ise o ünvan ile hitap etmeyi tercih etmeliyiz.