Hastalık bulaşmasın diye bu yolu buldular: Parasını verelim ama siz narenciye göndermeyin

KAAN ZENGİNLİ'NİN HABERİ

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) ve Türkiye arasında ilginç bir ‘turunçgil’ krizi yaşanıyor. Son bir yıldır 33 ülkedeki turunçgil bağlarında ‘yeşillenme hastalığı’ görülüyor. Afrika ve Güney Amerika ülkelerinde, Orta Doğu’da Suudi Arabistan’da, Avrupa’da ise Fransa’da milyonlarca dönüm turunçgil bağı, bu hastalık yüzünden yok oldu. Hastalığın vektör böcekleriyle yayıldığı, mevcut tarım ilaçlarının yeterli olmadığı belirtiliyor. “Tarımın koronası” olarak adlandırılan bu hastalığın ilacı henüz bulunamadı. Ülkemiz için sevindirici gelişme ise Türkiye’de hastalığın henüz görülmemiş olması. Ancak hastalık, yavru vatandaki turunçgil bahçelerine sirayet etti. Türkiye’nin de KKTC’den turunçgil ithal etmesi, yeşillenme hastalığının üretim alanlarına bulaşması noktasında tedirginlik oluşturuyor. Türkiye’deki üreticiler, KKTC’den turunçgil ithalatının durdurulması yönünde çalışma başlattı. Cumhurbaşkanlığına yazı gönderildi.

BAKANLIK DOĞRULADI

Tarım ve Orman Bakanlığı Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğünden uzman bir ekip, KKTC’ye giderek incelemeler yaptı. Çok kapsamlı bir rapor hazırlandı. Rapor, Ticaret Bakanlığı tarafından ülke genelindeki ihracatçı birliklerine gönderildi. Raporda portakal, limon, mandalina, greyfurt gibi turunçgil ürünlerinin “yeşillenme hastalığı” tehdidiyle karşı karşıya olduğu, KKTC’de hastalığa neden olan böceğin görüldüğü, bu böceğin Türkiye’ye girmesi durumunda narenciye üretiminin tamamen bitebileceği uyarısında bulunuldu.

KKTC: SORUN YOK!

KKTC yetkilileri ise, Türkiye’den başka ihracat yapacakları bir ülke, pazar olmadığı için narenciye ürünlerinin ellerinde kaldığını belirterek girişimlerini sürdürdü. KKTC Tarım ve Doğal Kaynaklar Bakanı Hüseyin Çavuş, Meclis’te yaptığı konuşmada geçen yıl 10 Şubat’a kadar kesilen ürünün 16 bin 300 ton, bu yıl ise 12 bin ton olduğunu bildirerek “Bu hastalığın böceğinin ve yumurtasının fümigasyonla öldüğünü ispatladık. Türkiye’deki yetkililerle yaptığımız çalışmada şu an için Azerbaycan, Irak ve Türkiye’de 11 bin tonluk ürünün depolanmasıyla ilgili önünün açıldığı; ama önümüzdeki günlerde 30 bin ton daha ürünün oralara depolanıp satışa gidebileceği noktasında da çabamız var” diye konuştu.
Tarım ve Orman Bakanlığı yetkilileri ise, KKTC’den narenciye ve enginar ithalatı yapılmasına karşı. Bakanlık yetkililerinin “Gerekirse ürünün parasını ödeyelim, ama ürün orada kalsın, Türkiye’ye girerse narenciye üretimimiz tehlikeye girer. Ayrıca Türkiye’de bu yıl ürün çok, üretici satamıyor” yönünde görüş belirttiği ifade ediliyor. İki ülke arasında görüşmeler sürerken, iki firmaya ithalat izni verildiği haberleri yayıldı. Üretici ve ihracatçılar ithalata izin verilmemesi gerektiğini, birkaç bin ton ürün ithal edilerek ülkenin 5 milyon tondan fazla üretiminin risk altına gireceği uyarısı yapıyor.

HASTALIĞI DURDURAMIYORUZ

Yüreğir Ziraat Odası (YZO) Başkanı Mehmet Akın Doğan “Ülkemizde bu hastalık görülmedi. Turunçgil yeşillenmesi hastalığı vektör böcekler aracılığıyla taşınıyor. Böceklerin taşıdığı bakteriler bu hastalığa yol açıyor. Hastalık çok çabuk yayılıyor.  Akdeniz meyve sineğinden daha kötü. Onu en azından kimyasallarla önleyebiliyoruz. Bununsa ilacı yok, önleme şansımız yok. 33 ülkede karantinaya alındı, ülkemizde de karantina tedbirleri var” diye konuştu.

KKTC’DEN İKİ FİRMA GETİRİYOR

KKTC’den Türkiye’ye narenciye ürünlerinin gelmemesi ve transit geçişlerin yapılmaması gerektiğini aktaran Doğan “İki firma şu an KKTC’den Türkiye’ye narenciye getirmekte. Tarım Bakanlığı tarafından  orada da kontroller yapılıyor, o ürünlere kapalı ortamda fümigasyon yapılıyor ve aletler dezenfekte ediliyor. Tedbir alınıyor; fakat ne kadar alırsak alalım tır ve kamyonlar bahçe içine girdiklerinde etrafına böcekler yerleşebiliyor. Böcekler, onlar aracılığıyla ülkemize girerse bizim burada narenciyeyi kurtarma şansımız olmaz” diye konuştu.