Ankara-Kahire hattında kritik temas: 'İran-İsrail geriliminin bitmesi için Gazze krizini çözün'

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın 12 yıl sonra ilk kez 14 Şubat'ta gerçekleştirdiği Mısır ziyaretinin ardından bugün Ankara-Kahire hattında kritik bir temas gerçekleşti. Mısır Dışişleri Bakanı normalleşme süreci kapsamında Türkiye'ye geldi. Şukri, İstanbul'da Dışişleri Bakanı Hakan Fidan'la görüştü. Bakanlar, ikili görüşmenin ardından ortak basın toplantısı düzenledi.

Bakan Fidan, Türkiye ve Mısır'ın ortaklığının iki ülkenin halkları için yararlı olduğunu söylerken, Gazze'ye Refah kapısından yardım getirebilmek için çalıştıklarını söyledi. Mısırlı Bakan Şukri de Türkiye ile ilişkilere önem verdiklerini kaydetti.

Bakanlar Orta Doğu'daki İran-İsrail gerilimine ilişkin de değerlendirmelerde bulundu. İki ülkeye itidal çağrısı yaptıklarını belirten Şukri, "Askeri çatışmanın daha fazla yayılmaması gerektiğini ilettik. Biz bütün araçlarla yayılmayı önlemeye çalışıyoruz" dedi.

Bakan Fidan ise Gazze'ye dikkat çekerek, "İsrail'in Filistin'i işgal etmesi ve uluslararası toplumun buna destek vermesi, Orta Doğu'daki gerilimin nedenidir. Çatışmalar durmadığı ve iki devletli çözüm hayata geçirilmediği takdirde, bugünkü gerilimler ve yarın başka bir savaş türü olmaya devam edecek. Eğer bu kriz hak ettiği şekilde çözülmezse, Filistinlilerin hak ettiği devlet, bağımsızlık ve egemenlik verilmezse bu türden krizler bölgemizde artarak devam edecek" şeklinde konuştu.

Mısır Dışişleri Bakanı Şukri ayrıca Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi'nin yakın zamanda Türkiye'ye geleceğini duyurdu.

Hakan Fidan'ın açıklamalarından öne çıkanlar şöyle: 

"Bildiğiniz gibi Mısır ve Türkiye arasındaki iş birliği halklarımızın ve bölgemizin yararınadır. Bu iş birliğini daha da ileri taşıma kararlılığını ortaya koydu. Bu yöndeki irademiz liderler düzeyinde de ortaya konmuş oldu.

Kahire'de ortak bildiri imzalanmıştı. Mısır Cumhurbaşkanı sayın Sisi'nin konsey toplantısı kapsamında ülkemizi ziyaret etmesi gündemimizde. Konsey toplantısının ayrıntılarını ele alma fırsatımız oldu.

Cumhurbaşkanımızın ziyareti esnasında 15 milyar dolar ticaret hedefi konuldu. Savunma sanayii alanındaki ilişkilerimiz de gittikçe güçlenmekte. Nükleer enerji başta olmak üzere enerji alanında da geniş bir iş birliği imkanı olduğunu düşünmekteyiz.

'BÖLGESEL SORUNLARI DA ELE ALDIK'

Mısır'la Türkiye arasındaki ikili ilişkilerimize ilaveten bölgesel sorunları da ele aldık. Bunların başında Gazze konusu gelmektedir. Sayın Şukri ile krizin başından beri düzenli çalışmakta ve koordine etmekteyiz.

Libya, Sudan, Somali, Etiyopya sorunlarını da masaya yatırma imkanımız oldu. Libya'nın bütünlüğüne ve istikrarına beraber nasıl katkıda bulunuruz ve düzenli çalışabiliriz, bunları istişare etme imkanımız oldu. Bunları daha düzenli bir şekilde görüşmeyi hedefliyoruz. 

Sudan'da devam eden iç savaşın nasıl durdurulabileceği, bölgesel etkileri ve ileriye dönük çözüm planlarını şu anda devam etmekte olan müzakere sürecini masaya yatırdık, ayrıntılı bir şekilde bu konuları görüştük. Bu konuda da beraber istişarelerimizi artırma kararı aldık.

'TÜRKİYE VE MISIR KARDEŞ ÜLKE'

Türkiye ve Mısır, Akdeniz'in iki ucunda iki kardeş ülke. Çok önemli iş birliği imkanımız var. Sadece ülkelerimizin menfaatine değil, bölgemizin de menfaatine. Biz buradaki potansiyeli görüyoruz."

Mısır Dışişleri Bakanı Şukri'nin açıklamalarından öne çıkanlar şöyle:

"Tabii ki bu karşılıklı ziyaretler çok önemli. Özellikle kısa süreler içerisinde bu güzel şehir İstanbul'a gelmiş bulunuyoruz. Son devlet başkanlarımız arasındaki görüşmelerin direktifleri çerçevesinde iki ülke arasındaki ilişkilerin daha da güçlendirilmesi için bu görüşmelerimizi yaptık. Özellikle bölgede güvenlik ve istikrarın gerçekleşmesi için çok önemli. Görüşmelerimiz dostane bir atmosfer içinde yapıldı.

'İKİLİ İLİŞKİLERİMİZ BÖLGEYE YARAR SAĞLAYACAK'

İkili ilişkilerimizi görüştük. Bu siyasi ilişkileri, ekonomik ve kültürel, güvenlik alanında da aynı şekilde yüksek düzeylere çıkarmak için çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Bütün bunlar da tabii ki daha fazla iş birliği getirecektir, bölge için yarar sağlayacaktır. Bölgenin güvenlik ve istikrarına katkı sağlayacaktır.

GAZZE'DE ATEŞKES ÇAĞRISI

Önemli olan bir an önce ateşkesin sağlanması ve Filistin halkının ihtiyaç duyduğu insani yardımların ulaştırılması. Zorla göç ettirilmiş durumdalar. Bunlar mutlaka ele alınmalı. Çok önemseyerek ele alıp yerlerine dönmelerini sağlamak lazım. Filistin devletinin 67 sınırları içerisinde kurulması ve başkentinin de Doğu Kudüs olması çok önemli. Bu tabii ki çatışmalar, anlaşmazlıklar, bu şiddet sürmemeli. Uluslararası kamuoyu da aynı şekilde aksettirildi. Bu devam ettiği sürece bütün bölgeye etkileri yansımaktadır.

Libya, Sudan, Somali, Etiyopya, Yemen'i ele aldık. Bu bölgedeki sorunların çözümü ve istikrarın sağlanması konusunda Mısır-Türkiye arasındaki entegrasyon çalışmaları olumlu yönde bir izlenim verecektir. Şahsi olarak da sayın Bakan ile iyi ilişkilere sahibiz, kendisi kardeşim ve dostumdur."

SORU-CEVAP 

Mısır Dışişleri Bakanı Şukri, Refah'tan Gazze'ye daha fazla yardım ulaştırılıp ulaştırılamayacağı sorusuna şöyle cevap verdi:

"Mısır her zaman çabalarını sürdürmektedir. Biz başlangıçtan beri İsrail'in engellemeleriyle karşılaştık ve özellikle sınır kapısında uluslararası ortaklarımızla bu konuda çalışıyoruz. İş birliği yapma ve gerekli düzeyde bu yardımların gönderilmesi gerektiğini konuştuk. İsrail tarafıyla görüşmeler yaptık ve orada olan çalışmaların daha da basitleştirilmesini istedik. Bu şekilde Gazze'ye yardımların ulaştırılmasını temin edelim istedik. Ancak tabii ki şu anda orada alınan tedbirler neticesinde istediğimiz düzeyde yardımları gönderemiyoruz. Uluslararası ortaklarımızla bu konuları görüştük ve bu engellemeleri ele aldık."

İRAN-İSRAİL GERİLİMİ

Şukri, İran-İsrail geriliminin bölgeye etkilerinin ne olacağı sorusu üzerine ise şöyle konuştu:

"Şu anda tırmanıştan kaygı duyuyoruz. Başlangıçtan beri söylüyoruz, bu savaşın yayılma ihtimali var ve aynı zamanda bildiğiniz gibi Kızıldeniz'de deniz ulaşımını etkiledi. Dünyaya yansımaları var ve İran'la İsrail arasında askeri tırmanma arttı. Biz itidal tavsiyesinde bulunduk ve askeri çatışmanın daha fazla yayılmaması gerektiğini ilettik. Biz bütün araçlarla yayılmayı önlemeye çalışıyoruz. Bütün sorunların diyalogla çözülmesini istiyoruz. Daha fazla askeri çatışmanın olmamasını istiyoruz. Çünkü bütün dünya ülkelerini şu veya bu şekilde etkilemektedir. Görüşmemizde bütün bu gelişmeleri özellikle ele aldık. Bu konuda ortak çalışmayla ilgili hemfikiriz."

'GAZZE KRİZİ ÇÖZÜLMEZSE...'

Dışişleri Bakanı Fidan da Gazze'ye dikkat çekerek şunları söyledi:

"İsrail'in Filistin'i işgal etmesi ve uluslararası toplumun buna destek vermesi, Orta Doğu'daki gerilimin nedenidir. Çatışmalar durmadığı ve iki devletli çözüm hayata geçirilmediği takdirde, bugünkü gerilimler ve yarın başka bir savaş türü olmaya devam edecek. Biz Türkiye olarak ve Mısır gibi diğer dost ülkelerle beraber baştan beri hep aynı şeyi söyledik. Eğer bu kriz hak ettiği şekilde çözülmezse, Filistinlilerin hak ettiği devlet, bağımsızlık ve egemenlik verilmezse bu türden krizler bölgemizde artarak devam edecektir.

Diğer ülkeler, bunlar sadece Orta Doğu'da olacak ve bize bir etkisi olmayacak gibi bir lüks içine girmesinler. Filistin konusunda olan her şeyin küresel fay hatlarını tetikleme potansiyeli bulunmakta ve tetiklemekte."

'KAMUOYUNUN GÖRDÜĞÜ KONULAR...'

Bakan Fidan, "Gazze'de ateşkes ilan edilirse Türkiye'nin oynayacağı rol nedir?" sorusuna ise şöyle cevap verdi:

"Cumhurbaşkanımızın iktidara geldiği günden beri kurduğu bütün hükümetler, politikalar bu sorunun hak ettiği biçimde çözülmesi üzerine odaklanmıştır. Devletimiz bu sorunla ilgili çalışmadan bir saniye bile vazgeçmemiştir. Bunu duygusallıktan uzak, rasyonel bir şekilde, Filistin meselesine sahiden katkıda bulunacak şekilde nasıl yapabiliriz, arayışı içinde olduk.

Kamuoyunun gördüğü konular, görmediği konularla kıyaslandığında çok az. Çoğu kamuoyundan uzak olmak zorunda çünkü diğer devletlerin belli konulara girerken kamuoyuyla paylaşmama hassasiyeti olabiliyor. İşgalin sona ermesi, zulmün durması, ateşkesin sağlanması, insani yardımların başlaması gibi çok geniş alanda çalışıyoruz"