Akademi'de “LGBT dayatması” Oscar nereye gidiyor!

MURAT ÖZTEKİN - Oscar olarak da adlandırılan Amerikan Sinema Sanatları ve Bilimleri Akademisi Ödülleri bu pazar gecesi sahiplerini bulacak. Ancak bu sene Oscar, “çeşitlilik” adı altında getirilen bir takım tartışmalı kuralların gölgesinde dağıtılacak. 

Dört sene önce duyurulup yeni başlayan uygulama ile “En İyi Film” kategorisinde ödül almak isteyen filmlerin oluşturulan dört kuraldan ikisini karşılaması şart koşuluyor. “Yeterince temsil edilmeyen” grupların baş ve yardımcı rollerde, küçük rollerin yüzde 30’unda ve filmin ana hikâyesinde yer alması birincil şart sayılıyor. Bu gruplar ise LGBTİ+ kişiler, bazı etnik kökenliler, kadınlar ve engelliler olarak tanımlanıyor. Diğer üç kriterde kamera arkası, dağıtım ve pazarlama ekiplerinde de LGBTİ+’ların da aralarında bulunduğu grupların temsili isteniyor. 

SİNEMAYI DİZAYN

Bütün bu kurallar sebebiyle prestijli Oscar ödülü üzerinden sinema sektörünün dizayn edildiği düşünülüyor. Oscar kazanmak için yapımcı ve yönetmenlerin hâkim cinsiyet söylemlerine göre filmlerini şekillendirdiği görülüyor. Kuralların çeşitlilik adı altında bir dayatma olduğunu savunan yönetmen Nazif Tunç “İnsanı en güzele ulaştıracak olan sinema, en kötüye zorlanıyor. Sinemacılar da ödül almak için bu kirli kurallara, çirkin dayatmalara boyun eğiyor. Hani buyurganlığın, planlı diskurların sanatta yeri yoktu!” ifadelerini kullanıyor. 

KUROSAWA GELSE ÖDÜL ALAMAZ!

Yönetmen Murat Çeri ise “Bugün Kurosawa mezarından çıkıp 'Dersu Uzala’yı ilk defa çekse Oscar alamaz. Bunlar büyük film derdinde değil. Tek kutuplu dünya ve tek düşünceyi dayatmak istiyorlar. Akademi çeşitlilik diyor ama farklı fikirlere tahammülleri yok” diyor. Akademi’nin kararlarının Türk sinemasına da yansıdığını savunan Çeri “Kuralları kim koyarsa oyunu o belirler. Yönetmenler sernaryolarını bu kurallara göre şekillendireceklerdir. Hâlihazırdaki tahakküm daha çok kuvvetlenecek” ifadelerini kullanıyor. Öte yandan yeni kuralların uygulanabilirliği de ABD'li sinemacılar arasında tartışma konusu. Amerikan basınında yer alan haberlere göre; Oscar’a başvuran yapımcılar, Akademi’nin film ekiplerinin cinsel yönelimleri konusunda kendilerine sorular sorulduğunu, bunun ise mahremiyete aykırı olduğunu söylüyor.

OSCAR'I KİMLER BELİRLİYOR?

Oscar’ları dağıtan Amerikan Sinema Sanatları ve Bilimleri Akademisinde bütün dünyadan 10 bin 500’den fazla üye bulunuyor. Yıllardır "kimlikleri" tartışılan üyelerin arasında oyuncular, yönetmenler, yöneticiler, yapımcılar, kostüm tasarımcıları gibi 18 farklı kategoriden isimler yer alıyor. Her kategorinin üyeleri kendi sahasındaki adaylar için oy kullanıyor. Bu sene Oscar’ın favorileri arasındaki filmlerde ise dayatılan kuralların izleri görülüyor. Yorgos Lantimos’un “Zavallılar” filmi feminist içeriğinin dışında eş cinsel karakter ve vurgularıyla dikkat çekiyor. “Barbie” filminde de benzer vurgular yer alıyor. Bu seneki Oscar’ların kazananları 10 Mart gecesi Los Angeles’ta gerçekleştirilecek törende belli olacak.