Karagöz niçin tiyatro sayılmıyor! Usta sanatçıdan ötekileştirmeye veryansın 

MURAT ÖZTEKİN'İN HABERİ - Bugün 27 Mart Dünya Tiyatro Günü… Bu özel günde Osmanlıdan bugüne gölge oyunlarını sahneleyen tiyatrocular ise dertli. Çünkü sanatçılar, Türkiye’de modern tiyatronun da temellerini oluşturan Karagöz gibi gölge oyunlarının bir tiyatro olarak kabul edilmediğini ve organizasyonlarda kendilerine yer verilmediğini söylüyorlar. Gazetemizin sorularını cevaplayan usta Karagöz sanatçısı Cengiz Özek “Türkiye’de Karagöz tiyatro olarak kabul edilmiyor. Hâlbuki tiyatro için bir metin, oyuncu ve seyirci olması lazım. Bizim geleneksel tiyatromuzda bunun üçü de bir araya geliyor. Yani bir kişinin sırf beğenmediği için bunu tiyatro saymamasını anlamak mümkün değil. Böyle bir şey olamaz!” diye konuşuyor. 

KONSERVATUVARDA OKUTULMUYOR

Geleneksel Türk tiyatrosunun yıllardır festivallerde ötekileştirildiğini savunan Özek “Geleneksel Türk tiyatrosunda yalnız Karagöz değil, orta oyunu ve meddah da var. Ancak hiçbiri tiyatro festivallerinde yer bulmuyor. Hatta çocuk festivallerinde bile gösterilmiyorlar. İnsanlar kendi geleneğinden utanır gibi bir hâl içindeler; kendi kültürlerini bilmiyorlar. Çünkü Karagöz konservatuvarlarda okutulmuyor” diyor.

ÇOCUK OYUNU DEĞİL

Karagöz’ü sadece “çocuk oyunu” olarak görmenin yanlış olduğuna vurgu yapan Cengiz Özek “Düzgün bir geleneksel tiyatro yaparsak eğer modern tiyatro ile örtüşen birçok yanı oluyor. Birtakım nahif özelliklerden ötürü Karagöz’ün illaki çocuklara has olması gerekmiyor. Karagöz’le ister küçüklere isterseniz de büyüklere oyun yapabilirsiniz” diyor. Karagöz’le günümüzü anlatan eserlerin de ortaya çıkarılabileceğini anlatan usta tiyatrocu, sözlerine şöyle devam ediyor: Bence bir tiyatro eseri günün seyircisiyle buluşabiliyor ve onların temposunu yakalayabiliyorsa günle anılan bir oyun olur. Shakespeare eserleri bile yazıldığı günden beri rejiyle farklı şekillere bürünmüştür. Karagöz de pekâlâ aynı şekilde yapılabilir. Karagöz’ü sadece 19. yüzyıldaki metinlerle değerlendirmemek gerek.