332 gizemli su altı kanyonu haritalandı! 4 bin metreyi aşıyorlar
Antarktika’da yapılan yeni bir araştırmada, 4 bin metreyi aşan derinliklere sahip 332 su altı kanyon sistemi haritalandı. Bu kanyonların, okyanus sirkülasyonu ve iklim dengesi açısından kritik rol oynadığı belirtilirken, keşfedilmemiş alanların iklim modellerinde önemli bir eksiklik oluşturduğu vurgulandı.
Dünyanın en soğuk ve en çok buz barındıran kıtası olarak bilinen Antarktika, şimdi de okyanus tabanında sakladığı devasa kanyonlarla gündemde.
"Marine Geology" dergisinde yayımlanan yeni bir araştırma, Antarktika kıtası çevresinde toplam 332 adet su altı kanyon sisteminin haritalandığını ortaya koydu. Bu kanyonlardan bazıları, 4 bin metreden fazla derinliğe ulaşıyor.
4 BİN METREYİ AŞAN DERİNLİKLERE ULAŞIYOR
Barselona Üniversitesi Yer Bilimleri Fakültesi’nden David Amblàs, yayımladığı basın açıklamasında, “İncelediğimiz su altı kanyonlarının bazıları 4 bin metreyi aşan derinliklere ulaşıyor. En dikkat çekici olanları ise Doğu Antarktika’da bulunuyor. Bu bölgede, karmaşık ve dallanmış kanyon sistemleri mevcut. Genellikle kıta sahanlığının kenarından çoklu kanyon başlarıyla başlayarak, dik ve keskin eğimli kıta yamacını geçerek tek bir ana kanalda derin okyanusa iniyorlar” ifadelerini kullandı.
Dünya genelinde ekolojik, okyanusbilimsel ve jeolojik açıdan büyük öneme sahip olan bu kanyonlar, yüzeydeki kanyonlara benzer şekilde uzun yıllar boyunca erozyonla şekilleniyor. Antarktika’daki oluşumlarda ise başlıca etken, "türbidit akıntılar" olarak bilinen, yüksek hızda hareket eden tortu yüklü su akımları. Bu akımlar, geçtiği deniz tabanını aşındırarak derin kanyonlar meydana getiriyor.
332 ADET GİZEMLİ SU KAYNAĞI
Amblàs, "Arktik’teki benzerlerine benzeyen bu kanyonlar, Antarktika’da çok daha büyük ve derin. Bunun sebebi ise, kutup buzullarının uzun süreli etkisi ve buzulların kıta sahanlığına taşıdığı muazzam miktarda tortudur" dedi.
Antarktika’daki su altı kanyonlarının bir diğer önemli yönü de, derin okyanusla kıta sahanlığı arasındaki su ve besin madde taşımacılığında oynadıkları rol. Yapılan yeni haritalama sayesinde, bu kanyonların ekolojik olarak beklenenden çok daha büyük bir etkiye sahip olduğu ortaya çıktı.
Discover Magazine'den edinilen bilgilere göre, bu kanyonlar, genellikle buz rafları yakınında oluşan soğuk suları okyanusun daha derin bölgelerine taşırken, aynı zamanda sıcak okyanus sularını kıyıya doğru taşıyarak Antarktika iç kesimlerindeki buzulların stabilitesini koruyor. Bu çift yönlü su hareketi, hem okyanus sirkülasyonu hem de küresel iklim dengesi açısından kritik öneme sahip.
HALA HARİTALANMAMIŞ BÖLGELER VAR
Bilim insanları, bu keşfin iklim değişikliği çalışmalarındaki önemli bir eksikliği ortaya koyduğuna dikkat çekiyor. Antarktika’daki birçok su altı kanyonunun hâlâ keşfedilmemiş olması, mevcut iklim modellerinin bu hayati su taşımacılığı sistemlerini hesaba katmaması anlamına geliyor. Bu da modellerin doğruluğunu ve öngörü kapasitesini kısıtlıyor.
Araştırma ekibi açıklamasında, “Bu nedenle, hâlâ haritalanmamış bölgelerde yüksek çözünürlüklü veri toplamaya, yerinde ve uzaktan gözlemler yapmaya ve iklim modellerini bu süreçleri daha iyi yansıtacak şekilde geliştirmeye devam etmeliyiz” çağrısında bulundu.
'da Takip Edin!
