Kuveyt'i sarsan rüşvet skandalı! Birçok yargı mensubu hapse gönderildi

Orta Doğu'nun petrol zengini ülkesi Kuveyt'te Yargıtay, ülkenin yargı sisteminin bütünlüğünde ciddi endişelere yol açan yolsuzluk davasına ilişkin nihai kararını verdi. Yüksek Mahkeme, hakimler, avukatlar, mahkeme katipleri, bankalar, finans kuruluşları ve hükümet yetkililerine rüşvet verildiğine dair büyük bir yargı skandalını ortaya çıkaran davada çok sayıda yargıcı 7’şer yıl hapse mahkum etti.

Mahkeme ayrıca bir yargıcın beraatine ve iki işadamının 12'şer yıl hapis cezasına çarptırılmasına karar verirken, bir avukata 10 yıl, bir zabıt katibine ise 7 yıl hapis cezası verdi.

Bu gelişme, yargıçların ve avukatların dokunulmazlığa sahip olduğu ve bu sebeple yargılanmalarının zorlaştığı Kuveyt'te yolsuzluğun ne kadar karmaşık bir hal aldığının altını çiziyor. Nihai kararın 19 Ekim'de verildiği dava, sistemdeki yolsuzluğu düzeltme çabalarının bir parçası olarak öne çıkıyor.

BANKALAR DA YOLSUZLUĞUN PARÇASI OLDU

Durumu hassas hale getiren önemli bir nokta ise bankaların da bu skandala dahil olması. Hükümet, kamuoyunun yargı sistemine güvenini yeniden tesis etmek için dikkatli şekilde adım atarken, Maliye Bakanlığı da Kuveyt Yatırım Otoritesi'nin (Kuwait Investment Authority) Londra ofisini suistimal gerekçesiyle savcılığa verdi.

Geçtiğimiz Ekim ayında Temyiz Mahkemesi, kara para aklama ve yolsuzluk davasında 7 hakime hapis ve görevden uzaklaştırma cezası vermiş, İranlı bir sanıktan aldıkları pahalı araba, mücevher ve hediyeleri ise iade etmelerine hükmetmişti. 

Davanın geçmişi, Kuveyt'te ikamet eden İran asıllı Fouad Salehi ile ilgili bir soruşturmada 10 hakimin kara para aklama ve yolsuzluğa bulaştığının tespit edildiği 2020 yılına kadar uzanıyor. Skandalın ortaya çıkmasıyla Salehi ve 15 kişi ile birlikte birçok hakim, avukat ve mahkeme katibinin de aralarında yer aldığı çok sayıda kişi hakim karşısına çıkmıştı.

HAKİMLER ÖRGÜT ÜYESİ OLMAKLA SUÇLANIYOR

Milyonlarca dolara konu davaların ortadan kaybolmasına yardımcı olduklarının tespitinin ardından dokunulmazlıkları kaldırılan rüşvetçi hakim ve katiplerden bazılarının, özellikle yabancı şirketleri ilgilendiren mahkeme kararlarını veya tahkim heyetlerini engellemek ya da sekteye uğratmak için nüfuzlu işadamları, finans kuruluşları ve bankalar tarafından gizlice istihdam edildiği belirtiliyor.

Buna göre, Mercedes-Benz ve Caterpillar Inc. gibi şirketler ile farklı alanlardaki büyük uluslararası franchise şirketlerine ilişkin mahkeme kararlarının uygulanmasının durdurulduğu kaydediliyor. Hapse atılan 7 yargıç, mali teşviklere dayalı olarak faaliyet gösteren organize bir suç şebekesinin parçası olarak görülüyor. Bu kapsamda National Bank of Kuwait, Ahli United Bank, Gulf Bank ve Kuwait Finance House gibi çeşitli bankaların da karıştığı rüşvet ve kara para aklama skandallarına dair 3.000'den fazla kanıt niteliğinde dosyaya el konuldu.

Skandalın sadece ticari ve mali anlaşmazlıkları etkilemekle kalmayıp, bireylerin özgürlüğünü de tehdit ettiği vurgulanıyor. Kuveyt Adalet Bakanlığı, hem hukuk hem de ceza alanlarında 1,800'den fazla davanın söz konusu yolsuzluğa karışmış hakimler tarafından lekelenmiş olabileceğini ve bunların yeniden gözden geçirilmesi ya da tazmin edilmesi gerektiğini düşünüyor. Bununla ilgili olarak, ceza alan hakimlerce görülen davaları incelemeye başlamak üzere bir komite kurulması bekleniyor.

1MDB SİSTEMATİK ŞEKİLDE SOYULMUŞTU

2015 yılında yolsuzluk, rüşvet ve kara para aklama komplosu olan 4 milyar dolarlık 1MDB 1Malaysia Development Berhad skandalı ortaya çıkmış, Malezya'nın egemen varlık fonu 1MDB'nin sistematik olarak soyulduğu anlaşılmıştı.

1MDB davasında kara para aklama operasyonu Gulf Bank, Ahli United Bank, Kuwait Finance House gibi Kuveyt bankalarından Çin merkezli ICBC'ye, oradan da Malezya'ya kadar uzanmıştı. 1MBD skandalının yüzde 50'sinden fazlasının Kuveyt finans sistemi üzerinden yönlendirildiği belirtilmişti.

Davalar arasında, Bangladeşli iş adamı ve Bangladeş parlamentosu üyesi Mohammad Shahid Islam'ın 2021 yılında Kuveyt'te insan kaçakçılığı, kara para aklama ve rüşvet suçlarından 7 yıl hapis cezasına çarptırılması da yer alıyor. 180 milyon dolardan fazla parayı yöneten söz konusu kaçakçılık ağı, gurbetçilerin Kuveyt'e getirilmesinde ve ülkede yasadışı olarak ikamet etmesinde aktif rol oynamıştı.

Diğer bir yüksek profilli dava da Kuveyt hükümetinin 2022 yılında eski Savunma ve İçişleri Bakanı Halid el-Cerrah'a karşı, Ordu Fonu'ndan zimmete geçirilen ve ABD'de gayrimenkul satın almak için kullanılan fonları geri almak amacıyla ABD Yüksek Mahkemesi'nde açtığı davaydı.

Yolsuzluk ve kara para aklama davalarının sonuncusu ise, Kuveyt'in egemen varlık fonunun Londra şubesi olan Kuveyt Yatırım Ofisi'nin (KIO) Ekim ayında savcılığa sevk edilmesiyle başladı. Söz konusu sevk, 2018-2022 yılları arasındaki "gözlem ve ihlallere" ilişkin bir iç soruşturma komitesi raporunun ardından geldi. İddia edilen KIO ihlalleri arasında "yasadışı giriş, gizli bilgilerin ifşa edilmesi ve Kuveyt Yatırım Otoritesi ile ilgili bilgilerin imha edilmesi " yer alıyordu.

EMİRİN KARARLILIĞINI YANSITIYOR

Yolsuzluğa karışan hakimlere ilişkin davanın en yüksek profilli sanığı ise, eski Kuveyt Başbakanı Şeyh Cabir el-Mübarek el-Sabah'ın ayrı bir yolsuzluk davasında yargılanıp 2022 yılında beraat eden oğlu. Kuveyt hükümetinin yolsuzluğa karşı güçlü duruşu, Kuveyt Emiri Şeyh Nawaf Al-Ahmad Al-Jaber Al-Sabah'ın ayrım yapmaksızın tüm yetkilileri sorumlu tutma kararlılığının bir göstergesi olarak yorumlanıyor.

Kuveytli yetkililerin hızlı müdahale gerektiren bu tür davalara yönelik kararlı yaklaşımının, devlet içindeki bağlantılara veya rollerin boyutuna bakılmaksızın yolsuzluğun kökünü kazımak ve sorumluları hesap verebilir hale getirmek adına önemli olduğu belirtiliyor.

Petrol zenginliğine rağmen krizlerle boğuşan Kuveyt, mali istikrarı yeniden sağlamak için mücadele ediyor.