Trump ve Çin lideri Xi telefonda görüştü

Çin Merkez Televizyonu (CCTV), Çin Devlet Başkanı Xi Jinping ile ABD Başkanı Donald Trump’ın bir telefon görüşmesi gerçekleştirdiğini duyurdu.
Çin'in resmi haber ajansı Xinhua'nın aktardığına göre, Trump ve Xi karşılıklı tarife artışlarıyla tırmanan ticaret geriliminin ardından ikinci kez telefonda görüştü.
TİKTOK ANLAŞMASI MASADA
ABD Hazine Bakanı Scott Bessent, hafta başında Madrid’de yapılan ABD–Çin ticaret görüşmelerinin ardından, TikTok’un mülkiyeti konusunda tarafların anlaşmaya vardığını açıklamıştı.
ABD basınına göre, Oracle ve yatırım fonları Silver Lake ile Andreessen Horowitz’in de dahil olacağı bir konsorsiyumun TikTok’un kontrolünü üstlenmesi gündemde.
GÖRÜŞME SONRASI ÇİN'DEN AÇIKLAMA: PRAGMATİK, OLUMLU VE YAPICI
Xinhua Haber Ajansı'na göre, ABD Başkanı Donald Trump ile Çin Devlet Başkanı Xi Jinping arasında gerçekleşen telefon görüşmesi, taraflarca "pragmatik, olumlu ve yapıcı" olarak değerlendirildi.
Habere göre Xi Jinping, Çin-ABD ilişkilerinin küresel barış ve istikrar açısından hayati öneme sahip olduğunu vurguladı. Xi, “Çin ve ABD, karşılıklı başarı ve ortak refah sağlayarak hem iki ülkeye hem de tüm dünyaya fayda sağlayabilir” dedi.
Trump ise iki ülke arasındaki iş birliğinin, “dünya barışına ve istikrara katkı sağlayacak önemli sonuçlar doğurabileceğini” aktardı.
WASHİNGTON POST: TRUMP, TAYVAN'A ASKERİ YARDIMI REDDETTİ
Washington Post’un haberine göre, ABD Başkanı Donald Trump, Çin lideri Şi Cinping ile bir ticaret anlaşması ve muhtemel zirve görüşmeleri üzerinde çalışırken, bu yaz Tayvan’a 400 milyon dolardan fazla askeri yardım yapılmasını onaylamayı reddetti.
ABD-ÇİN TİCARET SAVAŞINDA KRİTİK TARİHLER
Trump’ın Beyaz Saray’a dönüşü sonrası hızla tırmanan ABD-Çin ticaret savaşında yaşanan gelişmeler şöyle sıralandı:
1 Şubat – ABD, Çin’den gelen mallara yüzde 10 gümrük vergisi koydu.
4 Şubat – Çin, ABD işletmelerine karşı önlem aldı; petrol, LNG ve bazı otomobillere yüzde 10 vergi getirdi.
3 Mart – ABD, Çin ithalatında fentanil bağlantılı tarifeleri yüzde 20’ye yükseltti.
4 Mart – Çin, ABD tarım ürünlerine yüzde 10-15 vergi uyguladı.
2 Nisan – Trump, tüm Çin mallarına yüzde 34 vergi açıkladı.
4 Nisan – Çin, ABD ithalatına yüzde 34 misilleme vergisi getirdi.
8 Nisan – ABD, vergileri yüzde 84’e çıkardı.
9 Nisan – Çin, vergileri yüzde 84’e yükseltti; ABD ise yüzde 125’e çıkardı.
11 Nisan – Çin, vergileri yüzde 125’e çıkardı.
10-12 Mayıs – Cenevre’deki görüşmelerde 90 günlük ateşkes sağlandı; ABD vergileri yüzde 30’a, Çin ise yüzde 10’a düşürdü.
5 Haziran – Xi ve Trump telefon görüşmesi yaptı.
9-10 Haziran – Londra’da görüşmelerde çerçeve anlaşması sağlandı.
28-29 Temmuz – Stockholm’de taraflar 90 günlük ateşkesi uzatma kararı aldı.
15 Eylül – TikTok’un ABD kontrolündeki mülkiyete geçmesi için çerçeve anlaşmasına varıldı.
ÇİN: ANLAŞMAYA YAKINIZ AMA SİYASALLAŞTIRMAYA KARŞIYIZ
Çin Ticaret Bakanlığı, Perşembe günü yaptığı açıklamada TikTok konusunda “temel bir çerçeve uzlaşısına” varıldığını duyurdu. Ancak aynı açıklamada, “teknoloji, ekonomi ve ticaret konularının siyasallaştırılmasına, araçsallaştırılmasına ve silah haline getirilmesine karşı olduklarını” yineledi.
Ticaret Bakanlığı Sözcüsü He Yadong, Pekin’de yaptığı açıklamada, “Çin hükümeti, ilkelerden, şirket çıkarlarından ve uluslararası adaletten taviz vererek hiçbir anlaşmayı kabul etmeyecektir” dedi.
TİKTOK'UN GELECEĞİ HALA BELİRSİZ
Trump, TikTok'un 2024 başkanlık seçimlerini kazanmasında etkili olduğuna inandığını ve uygulamanın genç kullanıcı kitlesini kaybetmek istemediğini daha önce dile getirmişti. Uygulamanın ABD operasyonlarının kime devredileceği, algoritma kullanım hakları ve veri güvenliği konuları hâlâ netlik kazanmadı.
ABD’li yetkililer, TikTok’un veri toplama yöntemleri ve algoritmasının Çin tarafından manipüle edilebileceği gerekçesiyle satışın gerekli olduğunu savunuyor. TikTok ise kullanıcı verilerini Çin’le paylaşmadığını ve bu iddialara dair herhangi bir kanıt sunulmadığını söylüyor.
ByteDance’ın avukatları, uygulamanın algoritmasının şirketin tescilli teknolojisi olduğunu ve bu nedenle Çin yasalarına göre bir Amerikan firmasına satışının zor olduğunu kaydetti.
'VERİ VE ALGORİTMA ABD'NİN ELİNDE OLMALI'
ABD Kongresi’nde bazı isimler, Çin’in TikTok üzerindeki etkisinin tamamen ortadan kaldırılmadığı bir anlaşmaya karşı çıkıyor. Çin Komünist Partisi Özel Komitesi Eş Başkanları John Moolenaar ve Raja Krishnamoorthi, ByteDance’ın Amerikan TikTok üzerinde herhangi bir kontrolünü sürdürememesi gerektiğini savundu.
Krishnamoorthi, “Başkan Trump, TikTok'u kurtaracak ve yasalara uygun bir anlaşma yapmak için ihtiyaç duyduğu tüm güce sahip. Bu, TikTok'un verilerinin ve algoritmasının gerçekten Amerikan ellerinde olması anlamına geliyor” dedi.
TİCARET SAVAŞI: GÜMRÜK VERGİLERİ VE STRATEJİK ÜRÜNLER MASADA
TikTok’un ötesinde, ABD ile Çin arasındaki ticaret gerilimleri de sürüyor. Nisan ayında gümrük vergileri %145’e kadar çıkmış, sonrasında yeni bir “çerçeve anlaşma” ile karşılıklı oranlar düşürülmüştü. Ancak bu geçici ateşkes 10 Kasım’da sona erebilir.
İki ülke aynı zamanda nadir toprak elementleri, çip teknolojisi ve stratejik ürünlerin ihracatı konusunda da karşılıklı kontroller uygulamaya devam ediyor.