Merkez Bankası'nın hamleleri meyvelerini veriyor: Dövizden kaçış sürüyor.. Sistem TL'ye dönüyor
Ekonomi Haberleri / Sabah
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu'nun (BDDK) verilerine göre, bankacılık sisteminde TL mevduatın büyüklüğü 27 Eylül 2023 tarihi itibariyle 8 milyon lira sınırına gelerek, tarihin en yüksek seviyesini gördü. Kredilerde de TL'nin payı yüzde 70'e dayandı.
Seçim sonrası oluşturulan yeni ekonomi yönetiminin para politikasında attığı adımlar ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın (TCMB) Türk Lirası'nı tasarruf ve yatırım aracı olarak destekleyen kararlarının ardından Türkiye'ye kaynak girişi hızlandı.
4.5 KAT BÜYÜME GERÇEKLEŞTİ
BDDK verilerine 2021 yılının aralık ayının son haftasından 27 Eylül 2023'e kadar olan dönemde TL mevduat yüzde 329 oranında artarak 1 trilyon 847 milyar liradan, 7 trilyon 936 milyar liraya çıktı. Söz konusu dönemde döviz hesaplarının büyüklüğü ise 261.2 milyar dolardan, 201.4 milyar dolara geriledi. Mevduatta TL'nin payı yüzde 37.94'ten 59.17'ye çıkarken, dövizin payı ise yüzde 62.06'dan 40.83'e geriledi.
1.7 TRİLYON LİRA ARTTI
Merkez Bankası'na atamaların yapıldığı 9 Haziran 2023 tarihinden sonra, TL'yi teşvik eden uygulamaların birer birer devreye girmesi, mevduattaki büyümeyi de hızlandırdı. 9 Haziran'da 6 trilyon 250 milyar lira olan TL mevduat, 27 Eylül'e kadar olan dönemde yaklaşık 1.7 trilyon lira arttı. Bu dönemde TL'nin sistemdeki payında 2 puandan fazla artış oldu. TL mevduatta ağustosun son haftasından bu yana yaşanan artış ise 500 milyar TL oldu. Döviz hesapların 8 Eylül'den sonra yaşanan çözülme ise 4 milyar dolara ulaştı.
Bankacılık sisteminde mevduatta TL'ye dönüş devam ederken, kredi piyasasında da dövizden kaçış sürüyor. 2021 sonunda bankacılık sektörünün 4.9 trilyon lira olan toplam kredi hacminin 2.8 trilyonunu TL cinsi, 2.1 trilyonunu ise döviz cinsi krediler oluşturdu. Kredilerde TL'nin payı yüzde 57.8, dövizin payı ise yüzde 42.2 iken döviz kredilerinin toplamı 156.6 milyar dolar seviyesinde bulunuyordu. 27 Eylül 2023 itibarıyla toplam kredi hacmi 10 trilyon 632 milyar lira olurken, TL cinsi krediler 7 trilyon 213 milyar liraya, döviz cinsi krediler ise 3 trilyon 418 milyar lira (125.8 milyar dolar) oldu. Kredilerde TL'nin payı yüzde 68'e ulaştı.
MERKEZ BANKASININ TL'YE YÖNELİK ATTIĞI ADIMLAR
- Kur korumalı hesapların TL mevduat sayıldığı komisyon uygulaması sona erdi, TL'ye geçiş ve yenileme oranları belirleyici olacak.
- TL mevduatın toplam mevduat içindeki payını artırmaya yönelik aylık TL payı artış hedefi yüzde 2'den 2.5'e yükseltildi.
- Vadeli TL mevduata geçiş hedefini vadesi gelen gerçek kişi döviz dönüşüm hesapları için en az yüzde 10, TL kur korumalı mevduatlar için en az yüzde 50 olarak belirledi.
- Kur Korumalı Mevduat'ta (KKM) zorunlu karşılık oranı yükseltildi.
- Gerçek kişiler için açılan yeni dönüşüm hesaplarının, vadesi gelen dönüşüm tutarının en fazla yüzde 10'una kadar hedefe sayılabilmesine imkân tanındı.
- Bankalar, yüzde 95 hedefini, gerçek ve tüzel kişi dönüşüm hesaplarının yenilenmesi veya döviz dönüşümlü hesaplardan 32 gün ve üzeri TL vadeli mevduata geçiş ile sağlayabilecek.
- Yabancı para mevduattan KKM'ye dönüşüm hedefi uygulamasına ve TL payına göre ilave/indirimli menkul kıymet tesis uygulamasına son verildi.
- Türk Lirası (TL) dönüşümlü Kur Korumalı Mevduat (KKM) hesaplarında asgari faiz zorunluluğu kaldırıldı.
HAMLELER TUTTU
Bankacılık sisteminde TL payını artırma ve TL'yi tasarruf aracı haline getirme amacını kararlılıkla sürdüren TCMB, yerel para TL'yi güçlendirmeye yönelik olarak hem standart TL mevduatı destekleyen hem de kur korumalı hesaplardan standart TL mevduata geçişi özendiren adımlar attı. Gerçek kişiler için TL payı artış hedefi yükseltildi.
TCMB, ağustos ayında menkul kıymet ve zorunlu karşılık uygulamalarında kur korumalı hesapların TL mevduata dahil olduğu TL payı rasyosunu yürürlükten kaldırmış, yerine kur korumalı hesapları TL mevduat olarak dikkate almayan ve standart yerel para olan TL mevduatın toplam mevduat içindeki payını artırmayı hedefleyen yeni bir TL payı rasyosu getirmişti. TL'ye geçişlerin hızlandığını gösteren veriler doğrultusunda gerçek kişiler için aylık yüzde 2 olarak belirlenen TL payı artış hedefi, yüzde 2.5'e yükseltildi. TL'ye geçiş ve yenileme oranında eksik kalan kısmın gerçek kişi dönüşüm hesaplarıyla tamamlanması mümkün hale getirildi. Ağustos ayında menkul kıymet ve zorunlu karşılık uygulamalarında yürürlükten kaldırılan eski TL payı rasyosuna göre komisyon uygulaması da sona erdirildi.
'da Takip Edin!
