Anayasa mahkemesi karar verdi, alacak hakkı korunacak: Enflasyon karşısında eriyen para hak ihlali

Anayasa Mahkemesi, konut kredisi alacaklarının enflasyon karşısında değer kaybetmesinin mülkiyet hakkını ihlal ettiğine karar verdi. Karar, benzer davalarda emsal teşkil edecek pilot karar olarak uygulanacak.
Gamze Erdoğan / ANKARA - Anayasa Mahkemesi (AYM), İstanbul’da konut kredisi sebebiyle yaşanan alacak uyuşmazlığında, alacaklının parasının enflasyon karşısında değer kaybetmesinden dolayı mülkiyet hakkının ihlal edildiğine karar verdi. Başvurucu, 2010 yılında özel bir bankaya karşı 48 bin 854 TL’lik konut kredisi alacağı için icra takibi başlattı. Bankanın itirazı üzerine takip durdu ve başvurucu, itirazın iptali davası açtı. Mahkeme, borçlunun itirazını iptal etti, asıl alacak üzerinden faiz uygulanmasına ve 9 bin 770 TL icra inkâr tazminatının ödenmesine karar verdi. Karar 2020 yılında kesinleşti.
Borç ödenmesine rağmen başvurucu, yaklaşık 10 yıl süren süreçte paranın enflasyon karşısında değer kaybettiğini belirterek, ek zarar talebiyle dava açtı. Tüketici Mahkemesi ve üst mahkemeler, başvurucunun talebini reddetti. Başvurucu, alacağının enflasyon sebebiyle değer kaybetmesi sonucu mülkiyet hakkının ihlal edildiğini öne sürerek AYM’ye başvurdu.
Devletin, kişilerinin alacaklarının enflasyondan dolayı değer kaybına uğramasını giderecek mekanizmaları oluşturma sorumluluğu bulunduğunu vurgulayan AYM, mevcut yasal yolların başvurucunun enflasyon sebebiyle uğradığı zararları karşılamada yetersiz olduğunu belirtti. Yüksek Mahkeme, bu sebeple başvurucunun mülkiyet hakkıyla bağlantılı olarak etkili başvuru hakkının ihlal edildiğine karar verdi.
AYM, bu durumun sadece bireysel bir mağduriyet olmadığını, yapısal bir problem olduğunu belirterek pilot karar usulü uyguladı. Yani benzer nitelikteki bütün davalarda bu içtihat esas alınacak.
GENELDE REDDEDİLİYORDU
Son yıllarda bu davaların çoğunlukla reddedildiğini hatırlatan hukukçu Mehmet Akif İlhan, “Özellikle uzun süren yargılamalarda, alacak kalemleriyle ilgili faizlerin enflasyonun çok altında kalması, faiz aşan zarar davalarının açılmasını zorunlu kılmakta.
AYM kararı çerçevesinde, bu hususta etkili bir başvuru yolu veya usulün öngörülmesi, davaların çerçevesinin çizilmesi ve yaşanan mağduriyetlerin azaltılması mümkün olabilir” dedi.
YENİ KANUN ÇIKARILABİLİR
Hukukçu Mert Sezgen, alacağın enflasyon karşısında erimesinin borçluları zenginleştirdiğini, vatandaşın cebinden haksız bir kredi imkânı doğurduğunu söyledi.
Sezgen, “AYM bu kararla TBMM’ye resmî bir çağrı da yapmış oldu. Önümüzdeki dönemde, uzun süren davalar sonucunda vatandaşın parasının erimesini engelleyecek ve tazminat düzenini netleştirecek yeni bir yasa tasarısının gündeme gelmesi bekleniyor” diye konuştu.