ABD ve El Salvador arasında yaşanan mahkum anlaşmasına dair gelişmeler büyük bir yankı uyandırdı. 40 bin kişilik mega hapishanenin bütün detaylarını ortaya çıkaran David Jones, El Salvador Terör Muhafaza Merkezi'ni (Terrorism Confinement Centre - CECOT) ziyaret eden ilk İngiliz gazeteci oldu. Jones, hapishanede gördüğü korkunç gerçekleri gözler önüne serdi.
ALİ TÜFEKÇİ - El Salvador'ın ABD’nin hapishanelerinde tutulan tehlikeli suçlulara talip olması ve hatta ABD vatandaşlarını bile kabul etmeye hazır duyurması büyük yankı uyandırdı.
ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, "Böylesine bir dostluk teklifinde bulunan başka bir ülke görmedim. ABD olarak son derece minnettarız" diyerek duyurdu.
El Salvador Devlet Başkanı Nayib Bukele’nin bu teklifi yalnızca El Salvador vatandaşlarını değil, ABD’de suç işleyen ve yasadışı bulunan her millete ait bütün göçmenleri kapsıyordu.
Henüz resmi bir anlaşma olmasa da yeni Trump'ın hükümetinin bu yöndeki olumlu açıklamaları tartışmaları beraberinde getirdi.
Suçlular yürüyen ölüye dönüşüyor! El Salvador'un korkunç hapishanesine ilk giren gazeteciden tüyler ürperten gerçekler - 1. Resim
BİR İLKİ GERÇEKLEŞTİRDİ
Dünya medyasına bomba gibi düşen bu gelişme karşısında gazeteci David Jones harekete geçti.
El Salvador'daki Terör Muhafaza Merkezi'ne (Terrorism Confinement Centre - CECOT) gitti.
Bütün dünyanın ilgisini çeken El Salvador'daki mega hapishaneyi ziyaret eden Jones, buraya giren ilk İngiliz gazeteci oldu.
Hapishanedeki mahkumların kaldıkları şartları gözler önüne seren David Jones, gördüğü manzarayı ve yetkililerden öğrendiklerini Daily Mail'de detaylarıyla anlattı.
İşte David Jones'un El Salvador'daki Amerika kıtasının en büyük hapishanesinden aktardığı sıra dışı bilgiler:
Suçlular yürüyen ölüye dönüşüyor! El Salvador'un korkunç hapishanesine ilk giren gazeteciden tüyler ürperten gerçekler - 2. Resim
"OMURGAMDAN AŞAĞI SOĞUK TERLER DAMLIYOR, TİKSİNTİ VE KORKU DALGALARI HİSSEDİYORUM"
"Tıraşlı ve özenle dövülmüş kafataslarının derinliklerine gömülmüş yüzlerce çift göz - içi boş ve karanlık - doğrudan benimkilere bakıyor. Ait oldukları adamlar neredeyse aklın alamayacağı kötülükte suçlar işlemişler.
Dünyanın gördüğü en vahşi iki rakip çetenin, El Salvador'un Ms-13 ve Barrio 18 çetelerinin üyeleri tecavüz ve işkence ettiler, öldürdüler ve sakat bıraktılar; cesetleri parçalara ayırdılar ve kontrol ettikleri mahallelerde dehşet uyandırmak için sokaklara saçtılar.
Onları tutan dünyaca ünlü hapishaneye, Latin Amerika ülkesinin yeni Terörizm Hapsetme Merkezi'ne (CECOT) yaptığım yolculukta, hükümet yetkilileri bana onların tüyler ürpertici işlerinin fotoğraflı kanıtlarını göstermişti:
Bir adamın başı kesilmeden önce gövdesine bir ağaç dalı saplanmıştı; bir diğeri ise bir arabaya bağlanıp ölüme sürüklenmeden önce toplu tecavüze uğramıştı.
Suçlular yürüyen ölüye dönüşüyor! El Salvador'un korkunç hapishanesine ilk giren gazeteciden tüyler ürperten gerçekler - 3. Resim
Bu tür bir vahşetin 100 failini barındıran kafesten birkaç metre uzakta durmak - geniş kale hapishanesinde Modül 8'i sıralayan 32 toplu hücreden biri - son derece sinir bozucu bir deneyim.
Adamların yoğun bakışları altında omurgamdan aşağı soğuk terler damlıyor, tiksinti ve korku dalgaları hissediyorum. Yine de, sezgisel görünse de, bu duygular bir dereceye kadar acıma ile yumuşatılıyor.
"CECOT'A GÖNDERİLMEKTEN DAHA BÜYÜK BİR İŞKENCE HAYAL EDEMİYORUM"
Bu hafta, bu -Allah'ın belası- yere girmesine izin verilen ilk İngiliz gazeteci olduğumda karşılaştığım üzücü sahnelere tanıklık eden azıcık merhamet sahibi herkesin bu duyguyu paylaşacağını düşünüyorum.
Herkesin kendine göre bir cehennem tasavvuru vardır. George Orwell için, distopik klasiği 1984'te, insan yüzüne sonsuza kadar basan bir bottu. Ancak, cezaları 60 ila 1.000 yıl arasında değişen buradaki mahkumlar gibi, hiçbir zaman serbest bırakılma umudu olmadan CECOT'a gönderilmekten daha büyük bir işkence hayal edemiyorum. Ölüm çok daha merhametli olurdu.
Bu düşünce, Donald Trump'ın bu hafta El Salvador Devlet Başkanı ile vardığı eşi benzeri görülmemiş anlaşmanın şartları uyarınca buraya sürmeyi amaçladığı ABD'li azılı suçluların ve kanun tanımaz göçmenlerin zihinlerini yoğunlaştırabilir. Bu konuya geri döneceğim.
Suçlular yürüyen ölüye dönüşüyor! El Salvador'un korkunç hapishanesine ilk giren gazeteciden tüyler ürperten gerçekler - 4. Resim
DÜNYANIN EN BÜYÜK HAPİSHANELERİ ARASINDA
Dünyanın en büyük hapishanelerinden biri olan 40.000 kapasiteli (İngiltere'nin mevcut hapishane nüfusunun neredeyse yarısına denk) CECOT, iki yıl önce Salvador toplumunun dokusunu tahrip eden çetelere yönelik büyük bir baskının ortasında inşa edildi.
Müdür Belarmino Garcia şu anda kaç mahkumun burada tutulduğunu söylemeyi reddetti, ancak en kötü çetecilerin en kötülerinden binlerce kişi var.
Suçlular yürüyen ölüye dönüşüyor! El Salvador'un korkunç hapishanesine ilk giren gazeteciden tüyler ürperten gerçekler - 5. Resim
"HER TÜRLÜ MEYDAN OKUMA VE EGO KIRINTISI SÖKÜLÜP ALINMIŞ"
Ağır kapılar arkalarında çınlarken ve sofistike makineler tarafından X-ray'den geçirilirken, altı milyon nüfuslu Galler büyüklüğünde dağlık bir ülke olan El Salvador'u kendi derebeylikleri haline getiren maçoluk dokunulmazlığıyla hala kıllanıyorlar.
Ancak birkaç gün içinde, ürkek laboratuvar köpekleri gibi itaatkâr davranmaya başlıyorlar.
Bana bakan gözlerden bazıları hala kötü niyetli bir parıltı taşıyor olabilir, ancak çoğunlukla içi boş boşluklar, çünkü her türlü meydan okuma ve ego kırıntısı sökülüp alınmış.
"GUANTANAMO'DAN DAHA SERT"
Başkan Nayib Bukele'nin iki yıl önce çok övülen tasfiyesine başlamasından bu yana demir parmaklıklar ardında öldüğü söylenen 266 mahkuma işaret eden insan hakları lobisi, onları dize getirmek için acımasız yöntemlerin kullanıldığını iddia ediyor.
Suçlular yürüyen ölüye dönüşüyor! El Salvador'un korkunç hapishanesine ilk giren gazeteciden tüyler ürperten gerçekler - 6. Resim
Tehditkar bir şekilde çömelmiş, taş suratlı bir adam olan Garcia ise bunu reddediyor. Benim şahit olduğum tam teslimiyetin, hiçbir muhalefete yer vermeyen aşırı sert bir rejimin uygulanmasıyla sağlandığını söylüyor.
Guantanamo Körfezi'ndeki ABD gözaltı tesisini ve Nelson Mandela'nın tutulduğu Robben Adası hapishanesini ziyaret ettikten sonra, CECOT'taki sistem kesinlikle daha sert görünüyor.
"Guantanamo Kampı"nda teröristlere en azından bazı ayrıcalıklar tanınıyor ve rehabilitasyon programlarına tabi tutulabiliyorlar.
Kitaplara ve yazı malzemelerine erişimleri var, birbirleriyle etkileşime girebiliyorlar, temiz havada egzersiz yapabiliyorlar, aile üyeleriyle iletişim kurabiliyorlar ve ara sıra ziyaret edilmeyi dört gözle bekliyorlar.
CECOT'ta bunların hiçbirine izin verilmiyor. Tek amaç boyun eğdirmektir.
Suçlular yürüyen ölüye dönüşüyor! El Salvador'un korkunç hapishanesine ilk giren gazeteciden tüyler ürperten gerçekler - 7. Resim
"SADECE FISILTIYLA KONUŞMALARINA İZİN VERİLİYOR"
Erkekler günün 23 buçuk saati boyunca, B&Q mağazalarındaki raflar gibi dört kat yüksekliğe istiflenmiş, şiltesiz metal ranzalarda çömelmek zorunda bırakılıyor.
Sadece fısıltıyla konuşmalarına izin veriliyor. Benim gibi yabancılarla ve kafeslerini siperlikli siyah kasklar ve çevik kuvvet teçhizatıyla koruyan uğursuz görünümlü Darth Vader klonlarıyla konuşmaları da yasak.
Bunu bir insan hayvanat bahçesine benzetebiliriz, ancak hayvanat bahçesindeki hayvanlara en azından uyaranlar veriliyor.
"KIPIRDANAN HERKES KABURGALARINA SERT BİR COP DARBESİ ALIR"
Sürekli olarak şeritlerle aydınlatılmış, antiseptik olarak temiz bir cehennemde hapsedilen bu adamlar bir daha asla temiz hava koklamayacak ya da doğal gün ışığı görmeyecek. Hücrelerinde pirinç ve fasulye, makarna ve haşlanmış yumurtadan oluşan günde üç öğün yemekle besleniyorlar; suları gardiyanlar tarafından kendilerine veriliyor ve ortak bir tuvalet kullanıyorlar.
Elleri ve ayakları zincirlenmiş, başları öne eğik bir şekilde kafeslerinden dışarı çıkmalarına sadece birkaç nedenden ötürü izin veriliyor.
Gardiyanlar makineli tüfeklerle modüle hücum edip 'zorunlu müdahale' düzenlediklerinde ve ranzalarını aradıklarında tahliye ediliyorlar. Bu temizlik yapılırken mükemmel sıralar halinde yere çömelmeleri, bacaklarını önlerindeki adamın etrafına sıkıca sararak ve başlarını onun çıplak sırtına bastırarak bir insan yapbozu oluşturmaları gerekir.
Kıpırdanarak düzeni bozan herkes kaburgalarına sert bir cop darbesi alır.
"DELİLİĞE SÜRÜKLENİYORLAR"
Ayrıca günlük 30 dakikalık İncil okuma ve jimnastik seansı için tertemiz modül zemininde bağdaş kurarak oturuyorlar.
Suçlular yürüyen ölüye dönüşüyor! El Salvador'un korkunç hapishanesine ilk giren gazeteciden tüyler ürperten gerçekler - 8. Resim
Sıraları geldiğinde ise mahkeme olarak kullanılan küçük odalardan birine götürülerek uzaktan yönetilen ve hemen hemen her durumda suçlu kararıyla sonuçlanan 'duruşmalara' çıkarılıyorlar.
Ayrıca tıbbi muayeneler için hücrelerinden çıkarılıyorlar. Bir kuralı çiğneyecek kadar aptal olan herkes için penceresiz ceza hücresi aynı zamanda korkunç bir manzara değişikliği sağlıyor.
Sadece bir taş levha ve tuvaletle döşenmiş bu beton zindanın yankılanan karanlığında tecrit edilmenin zihin işkencesi o kadar büyük ki, izin verilen azami gözaltı süresi 15 gün.
Ancak müdür Garcia bana hiç kimsenin on günden fazla dayanamadığını ve orada kalmak için 'çok hasta' sayılmadığını söyledi ki ben bunu deliliğin eşiğine sürüklendikleri anlamında alıyorum.
"İNTİHAR EDEMEZLER"
Nasıl bir his olduğunu deneyimlemek için davet edildiğimde, demir kapıya vurmadan önce birkaç dakika dayanabildim.
Yakalanan Salvadorlu bir çete üyesinin hayatı işte böyle. Bir tepsinin üzerinde oturup boşluğa bakarak geçirilen bir hayat. Nefes almaya devam ettikleri sürece varlıkları bu olacak.
Kendilerini asarak intihar bile edemezler çünkü çiviler kafesin çatısındaki boşluklardan çarşaf geçirmelerini engeller.
Burada ölürlerse, ki kaçınılmaz olarak ölecekler, yakınlarına haber verilinceye kadar yıllar geçebilir, tabii haber verilirse.
ONLAR YAŞAYAN ÖLÜLER
Bir zamanlar El Salvador'un en azılı gangsterlerini çevreleyen kültü yıkmaya kararlı olan Başkan Bukele, onların anısını yücelten mezar taşlarını yasakladı ve var olanları balyozlarla kırdırdı.
Suçlular yürüyen ölüye dönüşüyor! El Salvador'un korkunç hapishanesine ilk giren gazeteciden tüyler ürperten gerçekler - 9. Resim
Medyaya mahkumlar hakkında hiçbir bilgi verilmiyor ve onlar hakkında yazmaları kesinlikle engelleniyor.
Başkent San Salvador'a iki saat uzaklıktaki subtropikal volkanik bir vadide, wifi ya da cep telefonu sinyallerinin olmadığı bu boşlukta kapalı kalan bu adamlar fiilen yok oldular. Onlar yaşayan ölüler.
TRUMP'IN İLK İŞİ BUKELE'Yİ ARAMAK OLDU
CECOT turum ancak El Salvador hükümetiyle yapılan uzun müzakerelerden sonra gerçekleşti ama daha doğru bir zamanda olamazdı. Önceki gün ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio Bukele'yi göl kenarındaki malikanesinde ziyaret etmiş ve ikili Trump'ın son cüretkar anlaşmasının temellerini atmıştı.
Kendisini 'dünyanın en havalı diktatörü' olarak tanımlayan ve Trump'ın seçilmesinin ardından Batı yarımkürede telefonla aradığı ilk lider olan beyzbol şapkalı El Salvadorlu lider, cömert bir fon karşılığında sınır dışı edilen Amerikalı suçluları kabul etmeyi ve hapsetmeyi teklif etti.
Suçlular yürüyen ölüye dönüşüyor! El Salvador'un korkunç hapishanesine ilk giren gazeteciden tüyler ürperten gerçekler - 10. Resim
"TRUMP GÜÇLÜ MUHALEFETLE KARŞILAŞACAK"
Rubio'nun sözcüsü bunu 'daha önce hiçbir ülke tarafından yapılmamış fevkalade bir jest' olarak tanımladı.
Bukele, Latin Amerika'nın en korkunç suç örgütü olan ve insan kaçakçılığı, uyuşturucu kaçakçılığı ve gasptan on milyonlarca dolar kazanan Venezuela merkezli Tren de Aragua'nın üyelerini kabul etme sözü bile verdi.
Bu teklifin ayrıntıları henüz netleşmedi ve kaçınılmaz olarak güçlü bir insan hakları muhalefetiyle karşılaşacaktır.
Ancak eğer bu gerçekleşirse, sınır dışı edilenlerin birçoğunun CECOT'un 15.000 voltluk jiletli tellerle çevrili yasaklayıcı duvarlarının arkasında tutulacağı kesin, çünkü onları barındıracak geniş bir alana sahip olduğuna inanılıyor.
EL SALVADOR NASIL BU HALE GELDİ?
Peki bu küçük ülke nasıl oldu da kendisini Trump'ın istenmeyen göçmenlere karşı açtığı savaşın ön cephesinde buldu?
Hikaye 1980'lerde, bir milyondan fazla Salvadorlunun yoksulluktan ve 13 yıl süren kanlı bir iç savaştan kaçarak ABD'ye sığınmasıyla başlıyor.
Suçlular yürüyen ölüye dönüşüyor! El Salvador'un korkunç hapishanesine ilk giren gazeteciden tüyler ürperten gerçekler - 11. Resim
Birçoğu Los Angeles'ın çetelerle dolu gettolarına yerleşerek MS-13 ve Barrio 18 adlı kendi çetelerini kurdular. 1990'larda evlerine döndüklerinde bu çeteler Los Angeles'ta da kök saldı.
El Salvador... Ülkeyi bölgelere ayırarak işletmelerden haraç aldılar, ödemeyi reddeden ya da kendi bölgelerine giren herkesi ve çoğu zaman ailelerini de ortadan kaldırdılar.
CİNAYETİN BAŞKENTİ
2015 yılına gelindiğinde El Salvador, altı milyonluk nüfusunun her 100.000'i için 106 cinayetle dünyanın cinayet başkentiydi: bu oran İngiltere'ninkinden 100 kat daha yüksekti.
Ancak Mart 2022'de tek bir hafta sonunda 87 kişinin katledilmesiyle dibe vurdu. Bu olay, o zamanlar ilk başkanlık döneminin üç yılında olan genç Bukele'nin büyük tasfiyesini başlatmasına sebep oldu.
El Salvador'un hala geçerli olan 'istisnai bir durum' altında olduğunu ilan ederek, çete kalelerini geri almak için askeri yakalama ekipleri gönderdi ve kapsamlı sert kararnameler çıkardı.
Suçlular yürüyen ölüye dönüşüyor! El Salvador'un korkunç hapishanesine ilk giren gazeteciden tüyler ürperten gerçekler - 12. Resim
84,000 KİŞİ HAPİSTE
Sadece çeteyle ilgili bir dövme yaptırmak 20 yıl hapis cezası almak için yeterliydi. Yaşları 12'ye kadar inen çocuk çeteciler sokaklardan toplatıldı, telefonlar dinlendi, komşuların birbirlerini ihbar etmeleri için telefon hatları kuruldu.
Geçen ay itibariyle, çete üyesi ve ortağı olduğu iddia edilen 84,000 kişi -yetişkin nüfusun yaklaşık yüzde ikisi- hapisteydi.
Bukele'nin çete avcılığı modeli şimdi Latin Amerika'daki hükümetler tarafından kopyalanıyor ve 100 milyon sterlinlik kalesi de sözde kaçışa dayanıklı CECOT.
Dünyanın en kötü cinayet oranına sahip olan El Salvador, şimdi en düşük oranlardan birine sahip ve bu yıl bu oranın 100,000'de birden daha az olacağı tahmin ediliyor. Ve bu hafta gördüğüm üzere, toplumsal dönüşüm şaşırtıcı olmaktan çok uzak."
Suçlular yürüyen ölüye dönüşüyor! El Salvador'un korkunç hapishanesine ilk giren gazeteciden tüyler ürperten gerçekler - 1. Resim
