Sultan Abdülhamid'in hocasına 'siyasi' bir bakış
KÜLTüR - SANAT Haberleri
Kanlı bir darbeyle tahttan indirilen amcasından aylar sonra Osmanlıda tahta geçen Sultan Abdülhamid, âdeta bir kaosun içerisinde hükümdarlık yaptı. Ama bu 33 senelik dünyevi karmaşanın içerisinde, birçok sultan gibi tasavvufa olan alakasını kesmedi…
Murat ÖZTEKİN
Sultan Abdülhamid, bugün popüler dizilerde farklı bir tipolojiyle anlatılsa da, “geleneksel” bir manevi dünyaya sahipti. Bu dünyanın en temel şahsiyetlerinden biriyse Şeyh Muhammed Zafir Efendi’ydi… Neslihan Ağdaş Kaya’nın Sufi Kitap’tan çıkan “Payitahtta Bir Şazeli: Şeyh Zafir ve Ertuğrul Tekkesi” isimli eseri de işte bu tasavvufçuya eğiliyor. Zafir Efendi’nin özellikle cuma selamlıklarından sonra Sultan Abdülhamid’le buluştuğu ve Fransız sömürgeciliğine karşı Kuzey Afrika’ya verdiği destek meşhur. Fakat literatüre baktığımızda Osmanlının son döneminde önemli bir karakter olan Şeyh Zafir üzerinde, yeterli eser üretilemediği göze çarpıyor.
HAYATI GÖLGEDE KALIYOR
Bu noktada Ağdaş’ın eseri, bazı konularda eksiklikleri kapatıyor. Ancak kitapta, Libya’dan İstanbul’a davet edilen ve yıllarca burada yaşayan Şeyh Zafir, Sultan Hamid’in Pan-İslamizm politikalarındaki yeri üzerinden değerlendiriyor. Bu yüzden eserde; Şeyh’in hayatına ve dini yoluna çok kısa temas edildikten sonra, tekkesine yapılan devlet yardımları, verilen bazı imtiyazlar çok detaylı olarak okuyucuya sunuluyor.. Onun, tasavvuf karşıtı Muhammed Abduh’la yakınlık kurduğuna dair yorumlar ise kitabın “sisli” noktalarından oluyor. Kitapta da geçtiği üzere siyasi ikbalden uzak durduğu bilinen tasavvufçuyu “memur” olarak kabul eden politik odaklı bir bakış ise onun hakkında tek yönlü değerlendirmeleri beraberinde getiriyor. Şeyh Zafir’in tasavvufi yolu üzerine yorumlar da sathi kalıyor. Dolayısıyla kitap da, popüler dizilerde olduğu gibi Sultan’ın saklı kalan manevi hayatını aydınlatamıyor.
'da Takip Edin!
