Kısırlık tedavisinde yeni dönem! 'Yapay zeka' bebekleri geliyor
SAĞLIK Haberleri / Türkiye Gazetesi
Bugüne kadar girmediği alan kalmayan yapay zekâ, şimdi de anne baba olma şansını artırmak için kullanılmaya başladı. Bilim adamları, yapay zekâyı; tüp bebek uygulamalarında gebelik şansı en yüksek embriyoyu tespit etmek için kullanıyor.
ZİYNETİ KOCABIYIK'IN HABERİ - Antalya’da düzenlenen Üreme Sağlığı ve İnfertilite Derneği-TSRM tarafından düzenlenen 11. Üreme Sağlığı ve İnfertilite Kongresi-TSRM 2023 Kongresi’nde görüştüğümüz Dernek Başkanı Prof. Dr. Barış Ata, kısırlık tedavisindeki gelişmeler konusunda bilgi verdi.
Kısırlığın tüm dünyada 100 çiftten 15’ini etkileyen bir sağlık problemi olduğunu söyleyen Prof. Dr. Barış Ata, tüp bebek uygulamalarında gebelik şansını artırmak için elde edilen embriyolardan en iyisinin seçilerek anneye verildiğini belirterek, embriyo seçiminde yapay zekânın kullanılmaya başladığını söyledi.
"ŞANSI YÜZDE 15-20 ORANINDA ARTIRDIĞINI GÖRÜYORUZ"
Klasik uygulamada “Mükemmel embriyo”yu doktorun mikroskop yardımıyla seçtiğini ifade eden Prof. Dr. Ata, “Embriyoloji uzmanı, elde edilen embriyolardan şekli en düzgün, büyüklüğü en iyi ve kromozom yapısı en sağlıklı olanlarını seçer. Bu gözün görebildiği ve uzmanın kendi deneyimlerine göre yaptığı bir seçimdir. Yapay zekâ ise makine öğrenmesi ile daha önce binlerce ‘sağlıklı’ embriyoyu kaydettiği için bunlar arasında karşılaştırma yaparak en iyisini çok kısa sürede ve daha başarılı şekilde seçer. Sonuçta yapay zekâ bir paterni tanıma açısından insan beyninden çok daha kabiliyetli. Çünkü yorulmuyor, daha çok veri depolayabiliyor, istikrarlı bir şekilde işleyebiliyor ve kullanılabilir hâle getiriyor” dedi.
Tüp bebekte yapay zekânın henüz yaygın olarak kullanılmaya başlamadığını aktaran Üreme Sağlığı ve İnfertilite Derneği-TSRM Saymanı Doç. Dr. Sezcan Mümüşoğlu, “Bu konuda matematikçiler ve bilim adamları bir arada çalışarak bunu standart olarak kullanılan bir yöntem hâline getirmeye çalışıyorlar. Hedef en iyi yaşama kabiliyeti olan embriyoyu seçmek. Şu anda gebelik şansını yüzde 15-20 oranında artırdığını görüyoruz. Henüz istediğimiz seviyeye ulaşmış değil. Ancak yakında çevremizde yapay zekânın teknolojik desteği ile dünyaya gelmiş bebekler görebileceğiz” diye anlattı.
TÜP BEBEK İÇİN MERKEZ MERKEZ GEZMEYİN
Kısırlık tedavileri içinde en sık başvurulan tüp bebek yönteminin her denemede yüzde yüz başarı vadetmediğini söyleyen Üreme Sağlığı ve İnfertilite Derneği (TSRM) Başkanı Prof. Dr. Barış Ata, tüp bebek başarısızlıkları olağan ve beklenen bir durum olduğunu belirterek, “Genetik tarama yapılmış bir beşinci gün embriyosunun bile tutunma ihtimali en iyi merkezlerde yüzde 60-65’tir. Yani en iyi şartlarda 3 transferden birisi başarısız olacaktır. Bunu evdeki denemelerin her ay başarılı sonuçlanmamasına benzetebilirsiniz. Eğer gebeliği engelleyen bariz bir neden yoksa -ki bunlar neredeyse her zaman ilk tedaviden önce tanınabilirler-, moralini bozmadan devam eden çiftlerin tamamına yakını doğum yapabilir” dedi.
İlk denemede başarısız olan çiftlerin hemen merkez değiştirip farklı sansasyonel tedaviler ve cerrahi girişimlere yöneldiğine dikkat çeken Prof. Dr. Ata, Amerikan Üreme Tıbbı Derneği’nin 2023 Kongresinde yayınlanan bir çalışmanın sonuçlarının denemeye devam eden çiftler için umut verici olduğunu söyledi. Prof. Dr. Ata, “ABD, İspanya, İtalya ve Birleşik Arap Emirlikleri’nde 29 Tüp Bebek Merkezinde 10 yıldan uzun zamanda tedavi gören 127 binden fazla çiftin dosyaları incelendiğinde, genetik tarama ile kromozom sayısı normal olan blastokistlerin ilk beş transfer boyunca benzer doğum şansı sağladığı ve 5. transferin sonunda doğum ihtimalinin 98’i aştığı görüldü. Yani ‘gerçek başarılı tedavi’ bıkmadan, moral bozmadan doğru şekilde devam etmektir” dedi.
Prof. Dr. Barış Ata, tüp bebek tedavisindeki gelişmeleri gazetemize anlattı.
HPV VİRÜSÜ ERKEKLERDE KISIRLIĞA SEBEP OLUYOR
Bugüne kadar rahim ağzı kanserine sebep olduğu için daha çok kadınların problemi olarak bilinen HPV virüsünün erkeklerde kısırlığa yol açtığı ortaya çıktı. Son dönemde yapılan çalışmalarda İnsan Papilloma Virüsü olarak adlandırılan HPV virüsünün “açıklanamayan erkek kısırlığının” sebeplerinden biri olabileceğinin ortaya konduğunu söyleyen, Üreme Sağlığı ve İnfertilite Derneği-TSRM Yönetim Kurulu Üyesi Doç. Dr. Işıl Kasapoğlu, şu ifadeleri kullandı:
"HPV virüsü kadınlarda son derece öldürücü olan rahim ağzı kanserine sebep olur. Ancak yeni yapılan araştırmalar HPV’nin erkeklerde de kısırlık ve gırtlak kanserinin en önemli sebeplerinden biri olduğu ortaya çıktı. Uzun süre canlı kalma potansiyeline sahip virüsün kısırlık problemi olan erkeklerde de yüzde 10-13 oranında bulunduğu belirlendi. HPV, aşı ile önlenebilir bir enfeksiyondur. Ülkemizde son aylarda daha kapsayıcı olan 9’lu aşı uygulanmaya başlamıştır. Aşılamanın 9 yaşında başlayarak 26 yaşına kadar tüm kız ve erkek çocuklara yapılması tavsiye edilir."
'da Takip Edin!
