Bilim insanları Ay’ın Dünya’dan malzeme ‘çaldığını’ kanıtladı
TEKNOLOJİ Haberleri / Independent Türkçe, Science Alert
İsviçre’deki ETH Zürich araştırmacıları, Dünya’nın doğal uydusu Ay'ın kökenine ilişkin yeni bulgular elde etti. Bilim insanları, yeni çalışmalarının uzun yıllardır ileri sürülen bir teoriyi doğrular nitelikte olduğunu söylüyor.
Dünya ve Ay, Güneş Sisteminde benzersiz özelliklere sahiptir. Dünya, sadece bir uydusu olan tek gezegendir, üstelik Ay oldukça etkilidir. Aslında bazı araştırmalara göre, Ay olmadan Dünya'daki yaşam ortaya çıkmamış olabilir bile. Ayrıca diğer gezegenlerin aksine boyut konusunda da Dünya ile Ay arasında farklı bir oran var. Örneğin, Mars’ın yörüngesindeki uydular uzayın derinliklerinden gelerek Mars’ın kütle çekim kuvvetine yakalanan asteroitlerden ibaret iken Ay için durum farklı. Ay, Dünya'nın boyutunun dörtte birinden biraz fazla bir büyüklüğe sahip. Boyutunun büyüklüğü, Ay’ın Dünya’dan malzeme çalmış olabileceği şeklindeki teorilerin çıkmasına neden oldu.
Uzun zamandır oldukça fazla bilim insanı tarafından kabul gören bir teoriye göre, Ay, 4,5 milyar yıl önce Dünya’nın Theia adlı Mars büyüklüğündeki bir gezegenle çarpışması sonucunda ortaya çıktı. Yani teoriye göre yeni oluşmaya başlayan Dünya, Theia ile çarpıştı ve gezegenimizden kopan parçacıklar zamanla yörüngede birleşerek Ay’ı oluşturdu. Ancak bilim insanları Ay yüzeyine sadece birkaç defa iniş yapabildiği için uydumuzdan çok az sayıda örnek alınabildi. Şimdi bilim insanları, milyarlarca yıl sonra bu çarpışmanın kanıtlarını bulduklarını söylüyor.
AY'IN KÖKENİ METEORİT SAYESİNDE BULUNDU
Yıllar önce Ay’dan geldiği düşünülen bir meteorit parçası Antarktika'da bulunmuştu. NASA’nın koleksiyonunda yer alan meteorit parçaları, Ay'daki magmanın yüzeye doğru hareket edip hızla soğumasıyla meydana gelen bazalt kayaçlardan oluşuyordu. Böylece bilim insanları Ay’ın iç yapısını inceleme fırsatı buldu ve Dünya'nınkiyle karşılaştırdılar.
Araştırma ekibi ayrıca, Antarktika’da bulunan Ay meteoritinde güneş gazlarının kimyasal izlerini buldu. Helyum ve neon izotopları, güneş rüzgarında bulunanlarla uyuşuyordu. Oysa bu kayaçlar, Ay'ın derinliklerinden yüzeye çıktıkları sırada, kozmik ışınlardan ve özellikle Güneş rüzgarlarından korunmalarını sağlayan ilave bazalt katmanlarıyla kaplanmıştı.
Bu nedenle araştırmacılar, kayaçların bu kimyasal izleri çok daha önce edinmiş olabileceğini düşünüyor. Neondaki izotop oranlarını Dünya'nın mantosundaki neon izotoplarıyla karşılaştıran ekip, oranların birbirine yakın olduğunu buldu. Science Advances'ta yayımlanan makalede bilim insanları, benzerlikten ötürü Ay’dan koptuğu düşünülen ve Dünya’ya düşen meteoritin aslında Dünya’dan geldiğini ileri sürüyor.
'da Takip Edin!
