Prof. Dr. Ekrem Buğra Ekinci

Dünyadaki demokratik memleketler, kendisine uygun bulduğu bir usulü tatbik ediyor. Bunların tıkır tıkır işleyeni de var, ikide bir tıkananı da...

Mihrümah Sultan, asrının en zengin ve hayırsever hanımıydı. İstanbul'un iki girişini süsleyen câmileri üzerine son zamanlarda bir de hikâye düzülmüştür...

1928 yılından itibaren binlerce câmi kadro dışı ilan edilip kapatıldı, yıktırıldı, satıldı veya din dışı işlerde kullanıldı. Moğol istilâsını aratmayacak bu devirleri gayet iyi hatırlayanlar az değil...

Lâle, o kadar millî bir çiçektir ki, tarihimizde Yahya Kemal'in tabiriyle "Lâle Devri" diye anılan bir devir bile vardır. Lale merakı hadde varmış; lale bahçeleri, lale müsabakaları, lale müzayedeleri, lale şiirleri herkesi alakadar eder olmuştur...

Osmanlılar, şimdi İngiltere'de olduğu gibi kendine mahsus ölçüler kullanırdı. Bunlar 1931'de Fransa'ya benzeme uğruna değiştirildi. Ama tabirler ve türkülerde hâlâ yaşıyor.

Lâle, eskilerin çok sevdiği, yüksek mânâlar yüklediği bir çiçekti. Üstelik tarihte bir devre de adını vermişti. Gelin, lâlenin Anadolu'da başlayan, Avrupa'ya, hatta Amerika'ya kadar uzanan hikâyesine kulak verelim...

Osmanlı hanedanının sürgüne şahit olmuş son ferdlerinden Neslişah Sultan da 91 yaşında göçtü. Güzelliği ve zarafetiyle tanınan sultan, Mısır'da melikeliğe kadar yükseldikten sonra ikinci bir sürgün yaşamıştı.

İstiklâli kaybetmek Göktürkler için haysiyet kırıcı bir ıstırap kaynağı oldu. Bazı Türk prensleri zaman zaman ihtilâl teşebbüslerinde bulundular. Bunlar arasında en hayret verici olanı, 639 yılında Göktürk Prensi Kürşad'ın teşebbüsüdür.

Orta Çağ'da papazlık ve hâkimlik gibi her çeşit makam ve vazife, para karşılığı ihale edilirdi. Buna Yeni Ahid'de anlatılan bir kıssaya izafeten simoni denir.

Eğitim, bugün terbiye yerine kullanılıyor. Terbiye, pürüzleri gidermek manasına gelir. Eğitimde ise, boyun eğdirmek manası vardır. Osmanlılarda mekteplerin bağlı olduğu müessesenin adı milli eğitim değil, maarif (öğretim) nezareti idi.

Cemreler, birbiri ardına suya, havaya ve toprağa düşer. Hava ısınmaya başlar. Kışın sonunu haber verir. Baharı müjdeler. İyi de, cemre nedir? Nereye düşer?

İncil, daha ilk asırlarda ortadan kayboldu. Sonradan ortaya İncil adıyla onlarca kitap çıktı. Acaba bunlardan hangisi gerçek İncil idi? Kilise bu meseleyi çözdü elbette!..

Alışılmadık bir örnek olduğu için, Fetih 1453 çok rağbet uyandırdı. Çok emek verilmiş. İyi niyet eseri her sahnede kendisini gösteriyor. Ama kusursuz güzel olmaz!

Yılmaz Öztuna, kitlelere tarihi sevdirdi. Bizim nesil doğru tarihi onun sayesinde öğrendi. Yanlış bildiğini de onun sayesinde düzeltti. Bu bakımdan hizmeti unutulmazdır.

Sadrâzâm, padişahtan sonra devletin bir numaralı adamıdır. Dünyanın en güçlü şahsiyetlerindendir. Bir sözü mühim bir icraattır. En ufak bir hatası hayatına mâl olabilir.

Hanedanın sürgün edilmesinden sonra, büyük devletler tarafından kendisine Türkistan tacı teklif edilen Şehzâde Abdülkerim Efendi'nin hayatı hem meraklı, hem de iç burkucudur...

Parya tabiri dilimizde kullanılır ama menşei pek bilinmez. Bu kelime, Hindistan'da akıllara durgunluk verecek kast sistemini hatıra getirmektedir.

Rauf Denktaş, hayatı, bir mücadele ile adeta aynîleşen bir dava adamıydı. Her bakımdan Süleyman Demirel'e benzetilen liderin şahsiyeti, siyasî geçmişi kadar renklidir.

Kadim dost ve müttefik Fransa, iki asırdır yapılan reformlara da ilham kaynağı olmuştur. Gerçi ne kadar iyi müttefik, ne kadar doğru bir ilham kaynağı olduğu söz götürür.

Salâhaddin Eyyûbî, bu yüksek şahsiyet, bütün Müslümanlar için iftihar kaynağı olduğu gibi, dünya tarihinde de teşkilâtçılığı, kahramanlığı ve âlicenaplığı ile parlak bir nâm ile anılmaktadır.