Prof. Dr. Ekrem Buğra Ekinci

*Yıllar evvel radyoda tarih programları yapmamı istediğinde, "Aman tarih anlatma, kimse dinlemez. Lisedeki tarih derslerini hatırla. Hikâye anlat" tavsiyesinde bulunmuştu.

Papa XVI. Benedictus kişiliği ve kısa süren vazifesindeki gaf, hata ve skandallar sebebiyle pek de parlak bir isim bırakmadan tarihe geçecek. İşte Havari Petrus'un 265. vekilinin istifasının ardında yatan gerçek.

Osmanlı halkının bir kısmı şehirlerde; çoğu ise köylerde yaşar. Bir kısmı ise konar-göçer bir hayat sürdürür. Bunların statüsü aynı değildir.

İnsan hayatında inkılâp (devrim) değil; tekâmül (evrim) esastır. Bu sebeple inkılâplar her zaman gürültülü olmuştur. Bir ideolojinin eseri veya bir liderin empozesi olduğu için de taraftarları kadar, aleyhtarları vardır. Hatta aleyhtarları daha çoktur. Ama inkılâbın coşkusu içinde muhalifler bir varlık gösteremezler.

Eskiden evlat edinme çok yaygındı. Bazı aileler çocuklarını satardı. Ama geçim kaygısından dolayı değildi. Bu enteresan âdet, azalarak da olsa günümüze kadar devam etmiştir.

Padişahın gözdesiydi. Genç yaşta devletin 1 numaralı adamı oldu. Her tuttuğu işi başardı. Ancak gururu ve düşmanları el birliği ederek sonunu hazırladı.

1988 yılında bir gazetecinin suali üzerine Yunanistan'ın İstanbul konsolosu "Ayasofya Türkiye'nin iç meselesidir. İbadete açılırsa iddia edildiği gibi bir koz ileri sürmez" demişti.

Yahya Kemal 30 Mart 1922'de der ki: "Bir hakikati keşfettim: Bu devletin iki manevî temeli vardır: Sultan Fatih'in Ayasofya minaresinde okuttuğu ezan ki, hâlâ okunuyor; Sultan Selim'in Hırka-ı Saadet dairesinde okuttuğu Kur'an ki hâlâ okutuluyor."

Tütün neredeyse beş asırdır hayatımızda. Dünya âlem, mücadele ededursun, tiryakiler dumanı tüttürmeye devam ediyor.

Papa'nın İsa'nın Çocukluğu adıyla kaleme aldığı kitap, Hazret-i İsa'nın doğum tarihi üzerindeki münakaşaları yeniden alevlendirdi. Tarihî ve dinî kaynaklar bu mevzuda fazla malumat vermez. Hazret-i İsa'nın ne doğum günü, ne de doğum yılı bellidir.

Osmanlı padişahlarından her biri bir evliyanın talebesidir. Tasavvuf, devletin kuruluşunda maya vazifesi gör- müştür. Osmanlı saray terbiyesi ve kültürünün de esasını teşkil etmiştir.

Avrupa hanedanlarının çoğu verâset sebebiyle farklı millettendir. İsveç kral ailesi de, Fransız asıllıdır. Bunun sebebi verâset değildir. İsveç tahtındaki Fransız ailenin hikâyesi, tarihte nâdir rastlanan cinstendir.

Bir zamandır gazeteler halifeliğin tekrar kurulacağını, buna mevzuatın da müsait olduğunu söylüyor. Halifelik nasıl ve niye kaldırıldı? Şimdi kim ve niye geri getirmek istiyor?

AB'ye intibak için kaldırılmıştı. Bugünlerde artan asayişsizliğe çare olmak üzere idam cezasının tekrar getirilmesi konuşuluyor...

Son günlerde gazetelerde ve internette Hazret-i Peygamber'e ait olduğu söylenen kabir resimleri dolaşıyor. Hatta yazılan yorumlarda bunu görmekten duydukları büyük hazzı ifade edenler bile var. Hatta bunu poster şeklinde büyütüp duvara asanlar bile olmuş...

Şimdi Amerikan vatandaşı olmak için insanlar yarışıyor. Vaktiyle Osmanlı vatandaşı olmak böyle itibarlıydı. İnançları, ırkları, gelenekleri sebebiyle baskıya uğrayanlar için Osmanlı vatandaşlığı bir can simidi vazifesi görürdü.

Kurban Bayramı bitti, ama münakaşası bitmedi. Bu sene bayram, İslâm memleketlerinde üç farklı tarihte kutlandı. Türkiye Perşembe; Pakistan ve Malezya Cumartesi; diğer bütün Müslüman memleketler Cuma günü bayramı başlattı... Bunlar, hicrî ayların başlangıcının hesaplanmasındaki usullerin farklılığından kaynaklanıyor.

İlkmekteplerde çocuklara süt dağıtılıyormuş. Bazısı rahatsızlanmış. Süte alışkın olmadığı için bünyenin hassasiyet gösterdiği söylenmiş. Eskiden süt tozu dağıtılırdı. Bana sorsanız, süt yerine yoğurt dağıtsalar daha makbule geçer. Ne de olsa millî gıda. Bünye alışık olsa gerek.

Osmanlı ekonomik hayatına liberal prensipler hâkimdir. Ama bu başıboş bir liberalizm değildir. Millî gelirin ferdlere taksiminde sosyal adalet esastır. Mülk edinme ve tasarruf hürriyeti tamdır.

ATATÜRK, cumhuriyetin ilanından sonra hep iki kişiyle beraber anılır. Bunlar İsmet İnönü ve Fevzi Çakmak'tır. Çokları, esaslı mizaç ve dünya görüşü farklılığına rağmen, Ulu Önder'in Çakmak'a olan teveccühünün sebebini anlamakta güçlük çeker.