Pekin'in karantinası büyük bir savaşın planı: Ne iÇin yapıyor?
Dünya Haberleri
Covid’in etkisi azalsa da Çin’de ağır yasaklar uygulanıyor. Bu durum halkı isyana teşvik ediyor. Hükûmet, karantina kalksa vaka artar, kalkmasa isyan büyür endişesinde. Fakat, bu politikanın altında yatan başka birçok sebep daha var. Çin Devlet Başkanı Şi Çinping, hem kendi halkını hem de bütün dünyayı kontrol altına alma çabası içinde.
OSMAN SAĞIRLI'NIN HABERİ
Bütün dünya, pandeminin etkilerinden kurtulmak için çözüm üretirken Çin, ülkenin bazı önemli liman ve üretim şehirlerini kapsayan kilitlenmeler yoluyla katı bir sıfır Covid politikası izlemeye devam ediyor. Oysa Çin, virüs yaygınken, salgının başlangıç noktası olan Vuhan’da vakalar sıfıra indiği için maskesiz kutlamalar yapmıştı. Şimdi ise Dünya Sağlık Örgütünün (DSÖ) Covid’in etkisini kaybettiğini açıklamasına rağmen karantina uygulamaya başladı. Çin’in bu ‘sıfır vaka’ politikası aslında özgürlükleri sıfırladı. Hatta acı olaylara da yol açtı. Urumçi’de büyük bir yangın yaşandı, yasaklar yüzünden hızlı müdahale edilemedi ve 10 Uygur Türkü hayatını kaybetti. Kimi kaynaklar ise resmî makamları yalanlayıp ölü sayısının 44 olduğunu savundu.
‘GÖZETİM DEVLETİ’ PLANI
Tecritten bıkan Çinliler, Pekin’in sert yaptırımlarına karşı ayaklandı. Bu kalkışma hükûmete birazcık da olsa geri adım attırdı, kurallar hafifletildi. Fakat Çin Devlet Başkanı Şi Çinping, bütün ulusların kenara attığı yasakları sürdürmekte kararlı. Bu durum, Pekin’in gözetim devletini ilerletmesi için daha çok bir bahane gibi gözüküyor.
HER HAREKET KAYIT ALTINDA
Oyun, özel ders ve çevrim içi kamu hizmetleri dâhil birçok işletme daha şimdiden baskıların kurbanı oldu. ‘Demografi problemini çözme’ kisvesi altında hükûmet, emlak fiyatlarını düzenlemek için pandemiyi devreye soktu. Çin’de, bazı şehirlerde insanların günlük olarak Covid testi yaptırması gerekiyor ve negatif bir sonuç olmadan bakkal, okul vb. kamu hizmetlerine erişmek mümkün değil. Son iki yılda artan dijitalleşme sayesinde Pekin artık her hareketin kaydını tutuyor. Mesela her taksi yolculuğu, vatandaşı, hükûmet veri tabanına kaydeden bir QR kodunun taranmasıyla başlıyor. Toplanan biyometrik ayrıntılar, günlük olarak kaydedilen verilerle birleştiğinde, Pekin’in bir milyardan fazla insanın profilini çıkarmasına imkân tanıyor.
Şİ ÇİNPİNG, BÜTÜN RİSKLERİ ALDI
Şu anda, Şi Cinping yönetimi bir ikilemde; yasaklar kalkarsa virüs artabilir, kalkmazsa 1989’daki ölümlerle sonuçlanan Tiananmen Meydanı protestoları gibi olaylar gerçekleşebilir. Görünen o ki Şi Cinping, Çin’in kapalı kalmasını sağlamak için her şeyi riske atmaya hazır. Buna, bazı donanım bileşenlerinin üretimini Hindistan ve Vietnam’a kaydırmış olan Apple gibi çok uluslu kilit şirketlerin üretim operasyonlarının kaybedilmesi de dâhil. Cinping’in bu politikası sebebiyle ülkede ekonomik kayıplar her geçen gün artıyor. Avrupalı şirketlerin yüzde 60’ından fazlası (yaklaşık 350) 2022’de Çin’deki gelirlerinin azaldığını açıkladı. Bu firmaların dörtte biri ülkeden ayrılmayı düşündüklerini bildirdi. Toyota, Tesla ve Volkswagen de kısıtlamalar yoğunlaşmadan önce Mayıs 2022’ye kadar Çin’de üretimin çöktüğünü doğruladı. Pandemi öncesi de Çin’de ekonomi yavaşlıyordu. Ekonomik büyüme tahmini 5,5’ti, karantinalar yüzünden 3 civarına geriledi.
SAĞLIK ALTYAPISI GÜVEN VERMİYOR
Karantinanın altında yatan başka bir sebep daha var. Salgının başlamasıyla birlikte Çin’in sağlık altyapısının zayıf olduğu ortaya çıktı. Hastanelerdeki ekipmanların eski, kalifiye personel ve test eksikliği olduğu görüldü. Hatta ülkede aşı uygulaması bile yetersiz kaldı. 60 yaş ve üzeri nüfusun yüzde 80’ine iki aşı yapılabildi. Bu yüzden virüsün yayılması sağlık sektörü için bir felaket anlamına gelebilir.
ÇİN-ABD KRİZİ DÜNYAYI FELÇ EDER
Peki, Çin ne yapmaya çalışıyor? Rusya’nın Ukrayna’yı işgali, Çin’in kendine yetme arayışına başka bir ivme kazandırdı. Çin, Rusya benzeri yaptırımlarla karşı karşıya kalabileceğini düşünerek uzun süredir arayış içinde. Bu sebeple içine kapanmayı tercih etti. Kuşkusuz Çin’in daha içe dönük bir kalkınma yolunu tercih etmesinde en büyük faktörlerden biri de ABD’de eski Trump yönetimi tarafından getirilen agresif gümrük vergileri ve ihracat kontrolleri... Çin, uluslararası pazarlara ve teknolojiye erişimi üzerindeki bu yeni kısıtlamalara tepki olarak dünyanın geri kalanına olan bağımlılığını sınırlamaya çalıştı. ABD, Çin için vazgeçilemez bir pazar. Çin, ABD’nin hazine bonolarının yüzde 3,2’sine sahip. Yani bu bonoları elden çıkarma ihtimali bile ABD merkez bankasının haftalarca dolar basacak olması anlamına geliyor. Bu yüzden Çin’in olumsuz her hamlesi ya da ABD ile gerilim dünyayı felce uğratmak için yeterli.
TAHIL DEPOLADILAR
Yaptırım korkusu Çin’in birkaç yıldır tahıl stoklamasına sebep oldu. Ocak ayında uluslararası ticarete konu tahılın yarısını Çin depoladı. Avrupa’da tarımın doğalgaz eksikliğinden ciddi zarar görmesi ve bunun da gübre üretiminin azalmasına yol açacağı tahmini, Çin’in gıdaya yönelmesinde bir başka faktör. Çin’in aşıladığı kıtlık korkusu ve çılgın gıda fiyatları, enflasyon olarak dünyanın kucağındaki en büyük kriz oldu. Enerji fiyatlarındaki artış da aslında Çin’in anormal derecede stoklama politikasının sonucu. Günlük ortalama 12 milyon 470 bin varil petrol kullanan Çin’in, Rusya ve İran’dan ne kadar petrol aldığı bilinmiyor. Çin’in, üretimi kısarken gıda ve enerji gibi alanlarda stok yapmasının tek amacı olabilir: O da uzun sürecek bir savaş!
'da Takip Edin!
