Havada karada denizde insansız savunma

SELÇUK BÖKE

Savunma sanayiinde son yıllarda büyük bir atılım gerçekleştiren Türkiye, otonom sistemlere odaklandı. Yerli ve millî insansız hava araçları (İHA) konusunda önemli adımlar atan Türk Savunma Sanayii, insansız kara araçları (İKA) ve insansız deniz araçları (İDA) alanında da dikkat çeken yerli projelere imza atıyor.

İHA'LAR DÜNYANIN DİLİNDE
Bu kapsamda, Baykar tarafından üretilen Bayraktar Akıncı ve Bayraktar TB2 Suriye, Libya ve Karabağ gibi birçok çatışma bölgesinden üstün başarısı ile dünyanın dikkatini çekti. TUSAŞ'ın ürettiği ANKA ve Kargo İHA, ASELSAN’ın Serçe 1 İHA’sı ve Asisguard firmasının geliştirdiği ilk silahlı operasyonel insansız hava aracı Songar da yine Türkiye’nin bu alandaki kritik projelerinden. STM’nin geliştirdiği sabit kanatlı İHA Alpagu, hedefe kamikaze dalışı yapan Kargu, Döner Kanatlı Keşif yapan Togan gibi çeşitli alanlarda kullanılmak üzere İHA’lar öne çıkarken, Vestel'in yerli imkânlarla ürettiği taktik İHA’lar Karayel ve Karayel-Su da bulunuyor. Keşif ve gözetleme, istihbarat sağlama gibi TSK ve güvenlik güçlerine kolaylık sağlayan ve operasyonların başarısını artıran İHA’lar, taarruz amaçlı da kullanıyor. Özellikle sınır ötesi harekâtlarda TSK’nın gözü, kulağı ve vurucu gücü oluyor.

İKA’LAR SAHNEYE ÇIKIYOR
İnsansız kara aracı konusunda ise ASELSAN’ın geliştirdiği yüksek hareket kabiliyetine sahip Kaplan insansız kara aracı ailesi, Oguzkagan Savunma Teknolojilerinin geliştirdiği Demirhan, Elektroland Defence tarafından millî imkânlarla geliştirilen Boğaç ve ASELSAN ile TEAS firmalarının birlikte geliştirdiği 8×4 insansız kara aracı Tarantula adından söz ettiriyor. Yine HAVELSAN tarafından geliştirilen paletli Barkan insansız kara aracı, yerli İKA kategorisindeki önemli projeler arasında bulunuyor. İnsansız kara araçları askeri, gözetleme, güvenlik hizmeti, isyan kontrolü, rehine durumu, emniyet, kolluk kuvveti ve sınır devriyesi gibi farklı türdeki uygulamalarda kullanılabiliyor.

İNSANSIZ DENİZ ARAÇLARINDA ÇITA YÜKSELİYOR
Öte yandan, insansız su üstü ve sualtı deniz araçları konusunda da önemli gelişmeler yaşanıyor. ASELSAN bu alanda yaptığı çalışmalarda insansız su üstü hedef botları Albatros-K ve Albatros-T ile Levent insansız su üstü deniz aracını geliştiriyor. Bu alanda üniversitelerin çalışmaları da mevcut. İstanbul Teknik Üniversitesinin yüzde yüz millî imkânlarla gerçekleştirdiği İnsansız Denizaltı Aracı (İSATAR) kritik projeler arasında yer alıyor. Ayrıca Ares Tersanesi ve Meteksan Savunmanın birkaç yıldır sürdürdükleri araştırma ve geliştirme çalışmaları sonunda Türkiye'nin ilk insansız muharip deniz aracı yapıldı. Prototip üretimi tamamlanan ve "Ulaq" serisinin ilk platformu olan Silahlı İnsansız Deniz Aracı (SİDA) geçtiğimiz günlerde denize indirildi ve test faaliyetlerini başarılı bir şekilde tamamladı.