İsrail yüzünden Kızıldeniz lojistik gemilere kapandı, Avrupa direksiyonu Türkiye’ye kırdı

ALİ ÇELİK'İN HABERİ - Kızıldeniz’de İsrail’in sebep olduğu gerilim bütün hızıyla devam ediyor. Yaşanan bu krizin ilk etkileri otomotiv sektöründen geldi. Çinden yola çıkan yük gemilerinin kısa olan Kızıldeniz rotası yerine güvenli olduğu için Afrika kıtasını dolaşması, yedek parça teslimlerini 3 hafta uzattı. Yaşanan bu durum karşısında parçaların bir çoğunu Çin’den tedarik eden Tesla 12 Şubat’a kadar üretime ara verdiğini duyururken, Volvo ve Suzuki gibi devler de tedarik sıkıntısı nedeniyle otomobil üretimine ara vereceğini açıkladı. Öte yandan BMW, Renault ve Stellantis gibi markaların tedarikçilerinin büyük bölümü Avrupa ve çevresinde üretim yaptığı için deniz taşımacılığında yaşanan aksamadan dolayı üretimde sıkıntı yaşamayacağı bildiriliyor. 

NAVLUNDA REKOR YÜKSELİŞ 

Jeopolitik gerginlik lojistik sektöründe de dengeleri bozuyor. Navlun fiyatları kısa zamanda 4 kat artarken, Amerika ve İngiltere’nin Kızıldeniz’de Husilerin gemisine saldırması sonucu petrol fiyatları hıza yükselişe geçti. Yüzde 4 oranında artan brent petrolun varil fiyatı 80 dolar seviyesinin üzerine çıkarken, navlun tarifelerinin de tekrar yukarı yönlü güncellenmesi bekleniyor. 

İPEK YOLU DİKKAT ÇEKİYOR 

Gemi trafiğinin aksaması gözleri hâliyle kara yoluna çeviriyor. Çin’den başlayarak Hindistan ve İsrail’e oradan Yunanistan ulaşarak Avrupa’ya çizilen ticaret yolu Gazze savaşına takılıyor. Kuzey Rotası olarak adlandırılan Rusya toprakları içine giren alternatif rota ise ambargo uygulamalarına takılırken Orta Asya üzerinden Azerbeycan, Ermenistan ve Türkiye hattı ise rakipsiz bir alternatif oluşturuyor. 

ROTA TÜRKİYE’YE DÖNÜYOR 

Konuyla ilgili değerlendirmelerde bulunan Otomotiv Sanayii Derneği Başkanı Cengiz Eroldu küresel ekonomide beklenen yavaşlamaya dikkat çekerek “Global pazarlarda artan faizler, yükselen enflasyon neticesinde küresel ekonominin önümüzdeki yıllarda daha yavaş ilerlemesi bekleniyor. Bu ihracat ağırlıklı olan otomotiv sektörü açısından potansiyel sorunları da beraberinde getirebilir. Diğer taraftan ticaret ve sanayi politikaları özellikle Amerika, Çin ve Avrupa Birliği arasında devam eden güç ve ticaret savaşı var aslında. Bu biraz daha su üzerine çıkmaya başladı. Bunun da bütün ülkelere farklı seviyelerde olumlu olumsuz etkileri olacak” ifadelerini kullandı. Ümit Burnu’nu dolaşan nakliye gemilerini işaret eden Eroldu “Son günlerde de gördük ki lojistik herkes için bir sorun ama bu bizim için fırsatları da beraberinde getiriyor. Çünkü bu jeopolitik riskleri daha iyi yönetmek ve tedarik zincirini daha iyi yönetmek için en iyi formül; uzak satıcılardan yakın satıcılara yönelik bir geçiş hareketi. Bunun olumlu sinyallerini de görmeye başladık” dedi. 

TALEPLER GELMEYE BAŞLADI 

Türkiye’de otomotiv sektöründe parça ihracatında artışın yaşanmaya başladığını belirten Eroldu “Bir takım parça taleplerinin Uzak Doğu ve Çin yerine Türkiye’deki yan sanayicilere kaydığını görüyoruz. Herkeste bu jeopolitik konular ve tedarik zinciri kırılmaları yüzünden bir endişe söz konusu. Farklı sektörlerde bu riskleri yönetmek için tedarik parklarını daha yakın noktara konumlandırmaya çalışacak. Biz de rekabetçi bir ülke olarak bu durumun bize oluşturduğu fırsatları görüyoruz. Dolayısıyla aslında küresel bir gündem yalnızca riskleri barındırmıyor, aynı zamanda bir takım fırsatları da beraberinde getiriyor” şeklinde konuştu. 

ÇİNLİ DEV SEVKİYATI DURDURDU

Çin taşımacılık devi COSCO da İsrail’e sevkiyatı sonlandırdı. İsrail’de Hayfa Limanı Çin’in devlete ait Şanghay Uluslararası Liman Grubu (SIPG) tarafından işletiliyor. COSCO da SIPG’nin hissedarları arasında yer alıyor. Kızıldeniz’deki faaliyetlerini askıya aldığını açıklayan ancak Akdeniz’deki İsrail limanlarıyla ticari ilişkilerini sürdürmeye devam eden diğer devlerin aksine COSCO, İsrail ile bağlarını tamamen kesti. 
COSCO’nun faaliyetlerini durdurmasıyla limandaki konteyner aktarma hacmi ayda ortalama 13.000’den kasım ayında 2.800 civarına düştü. Bu karar Husi tehdidiyle ilgili görünmüyor. Gemilerinin yolculuğunu Körfez’i atlayarak Yunanistan’ın Pire Limanı’nda sonlandıracak şirketin bu kararı, İsrail’e acı bir darbe olarak değerlendiriliyor.