Yapay zekâ ve drone ile kaçak elektrik yarıya düştü
Yapay zekâ ve drone ile kaçak elektrik yariya düstü
Uydu ve drone destekli takip ile yapay zekâ algoritmaları Güney Doğu’da kaçak elektriği azaltıp ekonomiye 521 milyar TL katkı sağladı.
CEMAL EMRE KURT / DİYARBAKIR - Güneydoğu Anadolu’da 6 ilde 2,5 milyon aboneye hizmet veren Dicle Elektrik, kaçak kullanıma karşı dijital dönüşüm odaklı bir model kurdu. Uydu görüntüsü, drone destekli saha taraması, yapay zekâ algoritmaları ve uzaktan sayaç yönetimini aynı platformda buluşturan şirket, bölgesel kayıp-kaçak oranını yüzde 76’dan yüzde 37’ye indirdi.
Dicle Elektrik Genel Müdürü Yaşar Arvas, enerji dağıtım sektörünün büyük zorluklarından biri olan kaçak elektrik tüketimiyle mücadelenin hizmet bölgelerinde aralıksız olarak sürdüğüne dikkat çekti. Arvas “2013 yılında bölgemizde kayıp-kaçak oranı yüzde 76 seviyesindeydi. Yani şebekeye giren her 100 birim elektriğin yalnızca 24 birimi tahsil edilebiliyordu. Bu tablo sürdürülemezdi. 2024 sonu itibarıyla bu oranı yüzde 37’ye indirdik. Şehir merkezlerinde artık yüzde 15 seviyelerini görebiliyoruz. Bu etkin mücadelemiz sayesinde bugüne kadar ülke ekonomisine 521 milyar TL katma değer sağladık. Şu anda il bazında kaçak kullanım oranını Diyarbakır’da yüzde 13,3, Şanlıurfa’da yüzde 11,7, Batman’da 11, Siirt’te yüzde 7, Mardin’de yüzde 20 ve Şırnak’ta yüzde 29’a düşürdük. Bu oranlar il bazında yüzde 86’ya çıkıyordu. Toplam enerji tüketimi ise 2013’te 14,8 teravat iken 2024’te 21,5 teravata yükseldi. Kaçak oranlarının düşmesiyle elde edilen tasarruf yıllar içinde 39,9 milyar TL’ye ulaştı” dedi.
KAÇAK KULLANIMLARA ETKİN TESPİT
Kaçak elektrik kullanımıyla mücadelede son teknolojiyi ve yapay zekâyı yoğun bir şekilde kullandıklarını belirten Arvas “Bu sayede özellikle tarımsal sulamada yoğun olan kaçak kullanımları etkin biçimde tespit edebiliyoruz. Uydu görüntülerini ve hiperspektral analizleri kullanan yapay zekâ algoritmaları geliştirdik. Bu algoritmalar, 9,5 milyon dekarlık bir alanda, çiftçilerin ‘kuru tarım’ beyanlarını uydu verileriyle karşılaştırıyor. Beyan dışında sulu tarım yapılan alanlarını da belirleyerek kaçak elektrik kullanılan noktaları hassasiyetle tespit ediyor. Aynı zamanda 15 lisanslı drone pilotumuzun yürüttüğü çalışmalar da yapay zeka destekli analizlerle iletim hatlarındaki çatlak ve arızaları otomatik saptayıp bakım ekiplerini doğrudan sorunlu alana yönlendiriyor. Böylece tespit ve müdahale döngümüz kısalıyor, operasyonel süreçlerde tasarruf sağlıyoruz” ifadelerini kullandı.
Öte yandan, bölgede devir öncesi yıllık ortalama yatırım tutarı 927 milyon TL iken, devir sonrası yıllık tutar 5 milyar 21 milyon TL’ye yükseldi. Son üç yılın ortalama yatırım miktarı 9 milyar 747 milyon TL seviyesinde, 2023-2025 döneminde bölge genelinde toplam yatırım 65 milyar 267 milyon TL’ye ulaştı. Şirket, mevcut yatırımlarına ek olarak önümüzdeki beş yılda özellikle kırsala 40 milyar TL olmak üzere 60 milyar TL’nin üzerinde yeni yatırım planlıyor, böylece toplam yatırım tutarının 120 milyar TL’yi aşması öngörülüyor.
KÖSTEBEK İŞBAŞINDA
Dicle Elektrik’te bütçenin en büyük payını yüzde 25 ile akıllı şebeke projeleri oluşturuyor. Şirketin Datalink projesi ile, GSM kapsamasının sınırlı olduğu bölgelerde bile şebeke izleme ve sayaç okuma işlemleri uzaktan yapılabiliyor. EPDK destekli, tamamen yerli bir çözüm olarak ‘kör noktalardan’ veri toplanmasını sağlıyor. Bir diğer proje Köstebek de, yer altı kablo şebekelerinde gözle tespit edilemeyen kaçakların, akıllı sayaçlardan elde edilen ölçüm verileri kullanarak sistematik şekilde tespit edilmesini amaçlıyor.
Yayın Tarihi
|
Bizi Takip Edin
YORUMLAR
