Zengezur Türk dünyasını kalkındıracak! Petrol, doğalgaz ve diğer ürünler Türkiye üzerinden Avrupa'ya gidecek

CEMAL EMRE KURT - Türkiye ile Orta Asya arasında yeni bağlantı yolu olacak Zengezur Koridoru ile ilgili çalışmalar devam ederken, uzmanlar koridorun Türk dünyası için hem ekonomik hem de stratejik açıdan büyük avantaj sağlayacağına dikkat çekiyor. Koridor üzerine çalışmalarıyla bilinen Bayburt Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ramin Sadık, gazetemize yaptığı değerlendirmede Zengezur Koridoru'yla zaman ve maliyetten tasarruf sağlanacağını belirterek Hazar Nehri’nin doğu ve batı yakasının birleşeceğini ve koridorun geçtiği Türk dünyası ülkelerinin ciddi ekonomik kazançlar elde edeceğini söyledi.

“DOĞALGAZ VE PETROL HATLARI DA GEÇECEK”

Doç. Dr. Ramin Sadık, 1920 yılında Sovyet Rusya ile yapılan anlaşmayla Zengezur bölgesinin Ermenistan’a bırakılarak Türkiye ve diğer Türk devletleri ile ekonomik ve jeopolitik bağlantının koptuğuna dikkat çekti. Sadık “Zengezur Koridoru, Azerbaycan için olduğu kadar Türk devletleri için de önemli. Özellikle Hazar’ın doğusunda yer alan Özbekistan, Türkmenistan, Kazakistan ve Kırgızistan için koridorun önemi oldukça büyük. Kazakistan, petrolünü; Türkmenistan, doğalgazını; Özbekistan ve Kırgızistan ise çeşitli kaynak ve ürünlerini Türkiye üzerinden Avrupa’ya ihraç edebilecek. Zengezur Koridoru yalnızca bir demir yolu veya otoyol değil. Aynı zamanda iletişim hatları ile birlikte doğalgaz ve petrol boru hatlarının da geçmesi planlanıyor. Tıpkı Bakü-Tiflis-Erzurum Doğalgaz Hattı gibi diğer hatların da oradan geçmesi planlanıyor. Ermenistan kısmındaki hattın da açılmasıyla Azerbaycan’dan Nahçıvan’a doğrudan bağlantı sağlanacak; Türkiye’den gönderilen yükler daha kısa, güvenli ve ekonomik yollarla ulaştırılabilecek. Ayrıca Çin’in ‘Bir Kuşak Bir Yol’ projesi çerçevesinde Avrupa’ya uzanan Orta Koridor üzerindeki ülkeler için de büyük ekonomik faydalar sağlıyor. Bu bağlamda Çin, Kazakistan, Özbekistan, Türkmenistan, Azerbaycan ve Türkiye önemli gelirler elde edecek” dedi.

“ABD, KORİDORLAR ÜZERİNDEKİ HÂKİMİYETİNİ ARTIRMAK İSTİYOR”

Doç. Dr. Ramin Sadık, İran ve ABD’nin Zengezur Koridoru'yla ilgili tutumlarını da değerlendirdi. Sadık şöyle konuştu:

İran projenin hayata geçmesini istemiyor çünkü bu koridor, İran üzerinden geçen ulaştırma hatlarının önemini azaltacak ve ülkenin gelirlerinde düşüşe neden olacak. Kendisi üzerinden geçen hatlara hiçbir itirazda bulunmazken, kendisinden geçmeyen Zengezur Koridoru’na sert şekilde karşı çıkıyor. Ancak İran’ın bu karşı çıkışı, pratikte bir sonuç doğurmayacaktır. Sert açıklamalarla el yükselterek daha fazla taviz koparmaya çalışıyor. Bu koridor, küresel güçlerin desteklediği büyük bir proje. Çin, İngiltere, ABD, Fransa, Türkiye, Azerbaycan ve Pakistan gibi ülkeler bu projenin gerçekleşmesini istiyor. Dolayısıyla İran’ın bu projeyi engelleme şansı oldukça düşük. İran, yalnız kalarak zamanla bu konuda ikna edilebilir bir pozisyona gelecektir. ABD ise dünya ticaretinden daha fazla pay almak istiyor. Koridorlar üzerindeki hâkimiyetini artırmayı amaçlıyor. Orta Koridor’un Zengezur kısmında kontrol sağlama çabası bu bağlamda değerlendirilebilir. ABD, bu stratejisini 2023 yılında Afrika’da Kongo-Angola arasında Lobito Koridoru üzerinden denedi. Çin’in inşa etmek istediği demir yolu projesine karşılık, AB ile birlikte bu bölgedeki güzergâhı 30 yıllığına Batılı şirketlere devretti. Aynı modeli Zengezur’da da uygulamak istiyor.