Her yıl 41 bin yeni vaka! Geç teşhis, ölüm riskini artırıyor

ZİYNETİ KOCABIYIK - Türkiye’de her yıl yaklaşık 41 bin kişiye akciğer kanseri teşhisi konuyor. Kansere bağlı ölümler arasında ilk sırayı alan akciğer kanserinin geç teşhisle doktora ulaştığına dikkat çeken uzmanlar, erken teşhis ve etkin tedavilerle beş yıllık sağ kalım oranlarının yüzde 80’e çıkabileceğini söylüyor. Akciğer kanseri vakalarının yüzde 50’si dördüncü evrede yakalanabiliyor.

AKCİĞER KANSERİNDE DE TARAMA PROGRAMI OLMALI

Türkiye’de akciğer kanserinin erken teşhis edilebilmesi için atılması gereken adımlar, AstraZeneca Türkiye ve Türk Tıbbi Onkoloji Derneği (TTOD) tarafından hazırlanan “Türkiye’de Akciğer Kanseri: Güncel Veriler Işığında Politika Önerileri” raporunda sıralandı. Rapora göre dünyada en yüksek ölüm oranlarına sahip kanser türü olan akciğer kanserinde teşhis süreci, toplumda belirtilere ilişkin farkındalığın henüz beklenen düzeyde olmaması, teşhis süreçleri ve sevk zincirlerindeki gecikmeler gibi hususlardan etkileniyor.  

İlgili Haber

Akıllara durgunluk veren olay! Bir paket cips yedi, hayatı değişti: Acı gerçeği hastanede öğrendi

ERKEN TEŞHİSLE 7 BİN ÖLÜM ÖNLENEBİLİR

Raporda akciğer kanserinin erken teşhisini geliştirmek için pek çok ülkede tarama programlarının hayata geçirildiği belirtiliyor. Ülkemizde göğüs, serviks ve kolon kanserlerinde olduğu gibi akciğer kanserinde de tarama programına ihtiyaç olduğunu belirten rapor, bu konuda yapılan bir maliyet etkinlik çalışmasına da değiniyor. Bu çalışmaya göre Nelson protokolünü temel alan bir tarama programı Türkiye’de uygulandığında 7 binin üzerinde erken ölümün önlenebileceği öngörülüyor.

Akciğer kanserinde teşhisin erken evrede konulabilmesi oldukça kritik olduğunu söyleyen Türk Tıbbi Onkoloji Derneği Başkanı Prof. Dr. Nuri Karadurmuş, akciğer kanseri belirtilerinin özellikle sigara içiminden dolayı sık görülen öksürük gibi belirtilerin göz ardı edildiğini belirterek, “Hastalar çoğunlukla ileri evrede hekime başvuruyor ve teşhis alıyor. Oysa, hastalığın erken evrelerinde teşhis konulması ve etkin bir tedavi yaklaşımı ile beş yıllık sağ kalım oranları yüzde 80’lere çıkabiliyor. Erken teşhis için kolon kanserinde kolonoskopi, göğüs kanserinde mamografi çektirerek erken teşhis yapılabildiği gibi akciğer kanserinde de 20 paket/yıl sigara içmiş olan kişilere düşük doz BT öneriliyor” diye konuştu.

Türkiye’de akciğer kanserinin ekonomik yükünün 129 milyar TL’ye ulaştığını söyleyen Başkent Üniversitesi Sağlık Yönetimi Bölümü Öğretim Üyesi İyi Klinik Uygulamalar Mükemmeliyet Merkezi Proje Direktörü Prof. Dr. Simten Malhan “Hastalık, yalnızca tedavi harcamalarıyla değil, aynı zamanda iş gücü kayıpları ve bakım giderleriyle de toplum ve ekonomi üzerinde ağır bir yük oluşturuyor. Tarama programlarının yaygınlaştırılması, risk faktörlerine yönelik önleyici politikaların geliştirilmesi ve tedaviye erişimin hızlandırılması gibi önlemler, uzun vadede hem sağlık sisteminin maliyetlerini düşürebilir hem de toplumsal üretkenliği artırabilir” dedi.

YAPAY ZEKA İLE ERKEN TEŞHİS MÜMKÜN

Gelişen teknolojinin, yapay zekânın ve dijital sağlık çözümlerinin karar vericilere önemli fırsatlar sunduğunu ifade eden Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Deniz Köksal, yapay zekânın en yoğun olarak kullanıldığı alanlardan birinin göğüs hastalıkları olduğunu söyleyerek, “Yapay zekâ, tıpta veri odaklı karar almayı güçlendiren, mevcut teşhis ve tedavi süreçlerine hız ve verimlilik kazandırıyor. Bu çerçevede yapay zekâ çözümlerinin entegre edildiği klinik süreçler ve pilot tarama çalışmaları ülkemizde daha da yaygınlaştırılmalı. Teknolojiyi sadece bir destek aracı olarak değil, erken tanıda yardımcı bir güç olarak da değerlendirmeliyiz” diye konuştu.