Taze havadisler paravanda saklı

MURAT ÖZTEKİN

Japon Prensi Komatsu 1887 yılında çıktığı Avrupa seyahatinde Osmanlı payitahtı olan İstanbul’a da uğramıştı... Osmanlı-Japon münasebetler için dönüm noktası sayılan bu ziyarette, Sultan II. Abdülhamid’e Japon İmparatoru Meiji’nin en şerefli nişanı olan “Kikuka-Daijushô” ile birlikte kıymetli hediyeler arz edilmişti... Bugün Dolmabahçe Sarayı’ndaki Japon Salonu’nda sergilenen o eserler arasında, enteresan vesikalar barındıran eşyalar da var. Tıpkı işlemeli paravan gibi... Geçtiğimiz ay Millî Saraylar Tekstil Konservasyon ve Restorasyon Atölyesi’nde restorasyonuna başlanan paravanın iç astar kısmında 1887 yılına ait gazete kupürleri bulundu. Restorasyon ekibini heyecanlandıran bu gelişmenin ardından kupürler koruma ve onarıma alındı.
Yapılan analiz ve araştırmaların ardından edinilen bilgiye göre; gazete parçalarının bazı kısımlarının Çince, bazı kısımlarınınsa Japonca olarak hazırlandığı görüldü. Kupürlerden en erken tarihlisi 1870’ten başlayarak 11 Mayıs 1887 ve onu takip eden günleri işaret ettiği ortaya çıktı.

22 AYRI PARÇA VAR
22 parçadan meydana gelen kupürlerin çoğunda reklam ve ilanlar yer alsa da, 1887’nin Japonya’sına ait önemli ipuçları veriyor. Gazete parçalarından birisinin bir edebiyat gazetesine ait olduğu görülüyor. Bu gazetede Japon şairlerin şiirlerinden kesitler yer alıyor. Gündelik hadiselerin anlatıldığı gazete parçalarında ise Çin’deki Amerikan elçiliğinden, Japonlara yönelik matematik öğretiminden, bankalar ve mali işlerden, koruma aletleri, genel günlük haberler, Japon mimarlık tarihine ilişkin yazılar ve hayvanlardan bahsediliyor.
Restorasyon çalışmalarının ardından, kupürler yine orijinalindeki gibi paravanın astarına yerleştirilecek. Sanat eseri mahiyetindeki paravan Dolmabahçe Sarayı’nda ziyaretçilerini ağırlayacak.

DOLMABAHÇE MESAJ DOLU
Millî Saraylar İdaresi Başkan Yardımcısı Ahmet Çapoğlu “Millî Saraylar envanterinde çok sayıda tarihî eser var. Bu eserler belirli zamanlarda restorasyon ve konservasyondan geçiyor. Arkadaşlarımız 22 farklı gazete kupürü bulmuş. Gazetelerde mesaj aramak doğru değil, genellikler günlük hadiselerin anlatıldığı şeyler yer alıyor. Bunlar iç astardaki kumaşın daha iyi gözükmesini sağlamak maksadıyla kullanılmış. Daha evvel de bu tarz şeylere rastlamıştık Dolmabahçe Sarayı Süfera Salonu’ndaki restorasyonda sanatçıların gizli imzaları bulunmuştu” diye konuşuyor.