Kıvanç Alphan

Piyasalar fırtınalı umman gibi dalgalanıyor. Hafta sonundaki Yunan seçimlerinin piyasanın isteği yönünde neticelenmesi risk iştahını biraz artırdı ancak İspanyol tahvil getirilerinin rekorlar kırması üzerine ekranlar çok geçmeden kızıla boyandı.

Yunanistan'daki seçimlerin olumlu sonuçlanmasıyla yukarı yönlü açılan piyasalar, uzak doğu seansında da yükseldi. Ancak bu yükselişin ömrü uzun olmadı, zira gözler yeniden İspanya'ya çevrildi.

Uzun zamandır iyi habere hasret kaldık. Önceki gün İspanya'nın kredi notu bu sefer Moody's tarafından üç kademe birden düşürülünce, İspanyol tahvil faizleri kritik eşik olan yüzde 7'ye dayandı.

Sonunda İspanya da Avrupa Kurtarma fonuna başvurmak zorunda kaldı. Finans sektöründe yaşanan olumsuzluklar, bankaların sermaye açısından yetersiz olmaları, ek sermayeye ihtiyaç duymaları, genç nüfusun önemli bir bölümünün işsiz olması ve bunun akabinde İspanyol tahvil getirilerinin rekor seviyelere çıkması hükümetin AB yönetiminden para talep etmesine yol açtı.

Gelen haberler piyasayı bir yukarı bir aşağı çekiyor. Yakın bir zamanda kopuş yaşanacağını ve herhangi bir yöne sert hareket olacağını düşünüyorum.

Dikkat çektiğimiz üzere, Cuma günü açıklanan Amerikan tarım dışı istihdam verisi beklentilerin çok altında gelince piyasalar karıştı. İşsizlik de yüzde 8,1'den 8,2'ye çıktı. Bunun yanında ISM imalat verisi de beklentileri karşılayamadı. Amerikan ekonomisindeki kırılganlık sürüyor.

Avrupa'dan hep kötü gelen haberler dünya ekonomisini tam anlamıyla bunaltmaya devam ediyor.

Avrupa'daki finansal kriz hem Amerika hem Çin hem de diğer dünya ekonomilerini çok olumsuz etkiliyor. Amerikan ihracatında gerileme yaşanıyor ve bunun en önemli sebebi Avrupa'nın bitmek tükenmek bilmeyen borç krizi ile Çin ekonomisindeki yavaşlama.

Yunanistan'a ilişkin endişeler piyasayı derinden sarsmaya devam ederken, Dolar ve Yen'in de ateşi sönmüyor. Dün Euro Bölgesi'ne ait ekonomik veriler de çok kötü gelince Euro, Dolar karşısında son 22 ayın en düşük seviyesine indi. Artık her şey, haziran ortasında yenilenecek Yunan seçimlerinde iktidara gelecek partinin AB'nin istediği tedbirleri uygulama arzusuna bağlı olacak. O zamana kadar Euro'ya ralli yaptıracak olumlu bir haberin gelmesi ise zor.

Bu ay Euro, Dolar karşısında tam yüzde 3 oranında geriledi. Burada yatırımcıları tedirgin eden en temel faktör, Yunanistan'da uygulanması gereken sert malî tedbirlerin, yeniden seçilecek hükümet tarafından uygulanıp uygulanmayacağı; dolayısıyla Yunanistan'ın Euro bölgesinden çıkıp çıkmayacağı. 17 Mayısta Fitch'in Yunanistan'ın notunu B-'den CCC'ye düşürmesinin başlıca sebebi de, siyasî belirsizlik ve sıkı malî politikaların uygulanmasındaki belirsizlikti.

Uzun bir süre daha Yunanistan ve Avrupa'yı konuşacağız gibi görünüyor. Piyasalar Yunanistan'daki seçim gerginliği ve bankalardan hızla para çekildiği haberleriyle gerilemeye devam ediyor. Bu esnada Avrupa Merkez Bankası (AMB), sermaye yeterliliği düşük olan Yunan bankalarına fonlama yapmayı durdurdu. Sonuçta Euro, Dolar karşısında 1.2665'i görürken, Yen hızla değer kazandı.

Yunanistan'da hükümet bir türlü kurulamıyor ve bu politik belirsizlik piyasaları her geçen gün daha fazla tedirgin ediyor. Bunun yanında, Merkel'in partisi Almanya'daki eyalet seçimlerinde ağır bir yenilgi aldı. Avrupa'nın lokomotifi sayılan Almanya'da bile siyasî belirsizlikler sürüyor.

Piyasalar Avrupa'daki seçimler sonrası tekrar aşağı yöneldi. Yunanistan'da hükümet kurulamaması, Fransa'da Sarkozy'nin rakibi sosyalist Hollande'ın iktidarı ele geçirmesi AB krizini daha da alevlendirdi. Bunun yanında, İspanyol bankalarının içinde bulunduğu kötü durum da moralleri dibe vurdurmaya yetti.

Cuma günü uluslararası piyasalar açısından çok kötü geçti. Amerikan tarım dışı istihdam verisi beklentilerin çok uzağında gelirken, işsizlik seviyesindeki gerileme de kara bulutları artırdı. Zira uzun zamandır iş bulamayanların artık iş aramaktan vazgeçmesi ya da iş gücünden çıkmaları, bu rakamı çok az geriletti.

Piyasalar, salı günkü tahminlerimize paralel tekrar aşağı geldi. Dolar ve Yen değer kazanırken, riskli varlıklar ve Altın çokça değer kaybetti.

Hemen hemen tüm para birimleri Dolar karşısında haftayı yükselişle kapadı. Aslında Euro ya da Pound yükselmedi sadece Dolar değer kaybetti. Bu ayrımın piyasaları anlamak adına oldukça önemli olduğu kanaatindeyim...

ABD Merkez Bankası Para Kurulu'nun açıklamaları piyasaya bir miktar alım getirdi. Dolar hemen hemen tüm para birimleri karşısında değer kaybederken, parite 1.3250 seviyesini aştı. Peki bu iyimser hava devam eder mi?

Cuma günü Almanya IFO iş dünyası beklentiler verisinin iyi gelmesi Euro'ya biraz nefes aldırmıştı. Ancak paritenin 1.32 seviyesini kırması için daha fazla olumlu habere ihtiyaç var.

Odaktaki yeni ülke İspanya. Yüksek oranda bütçe açığına sahip ve ekonomisi büyüme kaydedemiyor. Hükümetin malî tedbirler konusunda yavaş davranması, bunun yanında ekonomik büyüme için de bir çare sunamaması piyasaları endişelendiriyor.

Çin'den gelen haberler piyasaları olumsuz etkilemeye devam ederken İspanyol tahvil faizleri de iyice yükseldi. İspanyol bankalarının Avrupa Merkez Bankası'ndan yüksek miktarda borçlanmaları, bu ülkenin finans sektörüne yönelik endişeleri artırdı.