Vehbi Tülek

Hayât bin Kays el-Harrânî hazretleri, âlim ve câhil, herkesin istifâde ettiği büyük bir velîdir. Harran halkı, başı sıkıştığında doğruca ona koşardı...

İbni Mende-i İsfehânî hazretleri, bir hadîs âlimine gitmişti. Yüzünde perde vardı. Hadîs-i şerîf okumaya başladı. Ben, hayretler içinde dinliyordum ki!..

Bir Nasrânî Müslüman olduğunu söyledi, ancak daha sonra tekrar eski dinine döndü. Çevresinde ise hep Resulullah efendimizi kötüleyip durdu. Bu adam öldü ve defnettiler!..

A­li Hâdî haz­ret­le­ri bir dü­ğün ye­me­ği­ne da­vet e­dil­miş­ti. Ya­nın­da her­kes e­dep­le o­tu­ru­yor­du. Yal­nız bir genç çok ko­nu­şa­rak ve gü­le­rek e­dep­siz­lik e­di­yor­du!..

İs­tan­bul'da "Mü­nec­cim Ku­yu­su" adıy­la bi­li­nen bir ku­yu var­dı. Ali Kuş­çu yıl­dız­la­rı in­ce­le­mek için yap­tır­mış ve de­rin­li­ği 150 ku­laç idi. Bu ku­yuy­la ala­ka­lı ba­kın ne­ler ya­şan­mış!..

E­bü'l-­Feth Avfî, Şâ­fiî mez­he­bi â­li­mi ve bü­yük velî­ler­den­dir. Eshâb­-ı kirâm­dan (Cen­net­le müj­de­le­nen­ler­den) Ab­dür­rahmân bin Avf haz­ret­le­ri­nin nes­lin­den­dir...

Ebû Bekr Ensârî, hac­ca git­miş­ti. O­ra­da bir sü­re aç kal­dı. Yi­ye­cek bir şey de bu­la­ma­dı. Nihâ­yet bir gün ib­ri­şim bir ke­se gö­rüp al­dı. İş­te ne ol­duy­sa on­dan son­ra ol­du...

Ebû A­li Se­kafî haz­ret­le­ri bir gün üç er­kek bir ka­dın ta­ra­fın­dan ta­şı­nan bir cenâ­ze gö­rür. He­men cenâ­ze­nin ka­dın ta­ra­fın­dan tu­tu­lan ko­lu­na ge­çer ve me­zar­lı­ğa ka­dar ta­şır...

Ebû A­li Rodbârî, Bağdât'ta ve Mı­sır'da ya­şa­mış ev­liyâ­nın bü­yük­le­rin­den­dir. Bağdât'ta doğ­du. 933 (H.321) se­ne­sin­de Mı­sır'da vefât et­ti. Kab­ri, Ka­ra­fe Kab­ris­ta­nın­da­dır...

Pîr Mu­ham­med Gen­ce­vî, kar­şı­sı­na her kim çık­sa on­dan ka­çı­yor­du. Hiç­bir yer­de du­ra­mı­yor­du. "Ne­den böy­le ka­çı­yor­sun?" di­ye sor­duk­la­rın­da hiç ce­vap ver­mi­yor­du!..

Mus­ta­fa Sâfî E­fen­di'nin üç has­ta­lı­ğı var­dı. Bi­ri zâ­tül­cenp, bi­ri baş ağ­rı­sı, di­ğe­ri de semm­-i sihr... Sih­rin far­kı­na var­dı i­se de şe­hit­lik­le şe­ref­len­me­yi ar­zu et­ti­ğin­den sükût e­di­yor­du...

Nizâmeddîn Evliyâ hazretlerinin Ziyâeddîn adında bir talebesi vardı. Hayâtını, sevgili hocasının rahatlığı için nasıl fedâ ettiğini ibretle okuyalım...

Enes bin Mâ­lik haz­ret­le­ri, Tâ­bi­îni­nin bü­yük­le­rin­den Sâ­bit el-Be­nâ­nî için şöy­le bu­yur­du: "Her şe­yin bir anah­ta­rı var­dır. ‘Hay­rın anah­ta­rı' da Sâ­bit'tir..."

Karâ­mi­ta sa­pık­la­rı sal­dı­rın­ca mü­min­ler, Cerîrî haz­ret­le­rin­den du­a is­te­di­ler. Bu­yur­du ki: "Duâ, belâ gel­me­den ön­ce ya­pı­lır. Belâ gel­dik­ten son­ra râ­zı ol­mak­tan baş­ka çâ­re yok­tur."

Bir gün, Ebü'l-Abbâs-ı Mürsî beş talebesi ile Kûs şehrine doğru yola çıktılar. "Bu yolculuğunuzdan maksad nedir?" diye sorulunca; "Bunları defnetmektir" buyurdu!..

Hatîb-i Bağdadî, çok âlimden ilim öğrendi. Hadîs ilminde çok bilgi sahibi oldu. Bu ilmin bütün kollarında mütehassıs idi. Çok kıymetli kitaplar yazdı. Ona "Şarkın Hâfızı" denilirdi...

Mûsâ Kâzım hazretleri hapse atılmıştı. Ebû Yûsuf ile Muhammed Şeybânî o mübareğin ziyâretine gitmişlerdi. Orada enteresan bir hadise ile karşılaştılar!..

İbn­-i Hâ­restânî, Şa­fiî mez­he­bi fı­kıh â­lim­le­rin­den­dir. 520 (m. 1126) se­ne­sin­de Şam'da doğ­du. Ba­ba­sı, as­len Şam ya­kı­nın­da­ki "Hâ­restâ" a­dı ve­ri­len bir köy­den­dir...

Ebü'l-Abbâs-ı Vâsıtî hazretleri bir gün talebelerini toplayıp "Haklarınızı helâl ediniz! Sefere çıkmak istiyoruz" dedi. Talebeler hayret edip, başlarını önlerine eğdiler...

Molla Câmî, Ehl-i Beyt'e ve Eshâb-ı kirâma âşık idi. Onlara kötü gözle bakanlara, uygun olmayan sözler sarf edenlere derhâl cevaplarını verir ve sustururdu. Yine bir gün...