Vehbi Tülek

İhtiyar sahâbi Cündeb bin Damre Medine'ye hicret edememişti. Nisâ sure-i şerifesinde hicret edenler övülüyordu... Cündeb radıyallahü anh, artık Mekke'de durmak istemiyordu, ancak hasta idi, nasıl yola çıkacaktı?..

Zeyd bin Zeynel'âbidîn, Medine'de 79 (m. 698) yılında doğdu. Emevî halifesi Hişâm bin Abdülmelik zamanında, münafıkların bir hilesi neticesinde çıkan savaşta şehîd oldu...

İbn-i Hüvârâ, yol kesicilik yani eşkıyalık yapardı. Bu yolda berâber oldukları arkadaşları vardı. Bu da onların reîsi idi. Bir kadının sözleri üzerine öyle bir tövbe etti ki Allah adamlarından oldu...

Cüneyd-i Bağdâdî hazretleri câmideyken, önceden hiç tanımadığı bir zat içeri girdi. İki rekat namaz kılarak bir kenara çekildi. Biraz sonra, Cüneyd-i Bağdâdî'yi yanına çağırdı. Belli ki ona söyleyecekleri vardı!..

Bir adam Habib-i Acemî'ye gelerek "Hacca gidiyorum. Şu on bin dirhemle bana bir ev al" der. O günlerde Basra'da müthiş bir kıtlık vardır. Habib-i Acemî o parayla fakirlerin ihtiyaçlarını görür! Peki, adama ne cevap verecektir!..

Selçuklu Sultanı Melikşah, bir gün atıyla yolda giderken, beli iki büklüm olmuş bir kadıncağız gördü. Kadın, Padişahı görünce, atının dizginlerini tuttu ve feryad etmeye başladı!...

Şair Nef'î, Sultan I. Ahmed Han zamanında sarayda Katipliğe kadar yükseldi. Padişah onu takdir ederdi. Nef'î ise, sultanın ona olan teveccühünü kullanarak saraydaki herkesi hicvederdi. Ancak bir gün olanlar oldu...

Ayşe henüz 14 yaşındaydı... Cariye olarak satılmak üzere Çerkez ülkesinden İstanbul'a getirildi. Dönemin Fransız Büyükelçisi tarafından gizlice satın alındı ve bir gemi ile Paris'e gönderildi... Gerisi çok hazin...

Büyük velî Süfyan-ı Sevrî hazretleri, Harem-i şerifi tavaf ederken her adımda Peygamber efendimize salât-ü selâm getiren bir adam görür. Sonrasını kendisinden dinleyelim...

Bir cariye, Mısır Seferinde Yavuz Sultan Selim Hanı görür görmez âşık olur. Ümitsiz bir aşk, ancak cariyenin kara sevdası dayanılmaz bir hâl alınca durumunu Padişaha söylemeye karar verir!..

Süfyan-ı Sevrî hazretlerinin de tanıdığı bir Hristiyan Kâbe-i şerifin içine girmeye niyetlenip ayağını mübarek eşiğine koyduğu an, şöyle bir ses duyar: "Sen Beytullah'a nasıl girersin? O beytin Rabbi sana dargındır!.."

İsrailoğulları arasında fasık bir genç vardı. Günah işlemekten bir türlü vazgeçmiyordu. O beldenin halkı kötü yoldan onu vazgeçirmekten ümit kesince şerrinden kurtulmak için Allah'a yalvarmaya başladılar...

Tabiînin büyüklerinden olan Kâdı Şüreyh hazretleri, adaletiyle meşhurdur. Hazreti Ömer tarafından Kûfe'ye kadı (hakim) yapıldı. 60 seneden fazla bu görevde kaldı. Oğlu Ebü'l-Abbas da büyük âlimlerdendir...

Hazreti Hüseyin, Resûlullahın torunu, hazret-i Ali'nin ikinci oğludur. "Oniki İmâm"ın üçüncüsüdür. Künyesi, Ebû Abdullah, Lakabı "Seyyid ve Şehîd"dir. Soyundan gelenlere "seyyid" denir...

Hace Şehabeddin Şâşî'nin Muhammed ve Mahmud adında iki oğlu vardı. Vefatına yakın ikisini de çağırdı. Belli ki onlara önemli vasiyeti vardı. Bilhassa Mahmud'a. Çünkü o Ubeydullah-i Ahrar'ın babasıydı...

Evliya bir zat, Bağdat'ta kör bir dilenciye rastlar. Ona "Gözlerini nasıl kaybettin? Sonradan mı oldu, anadan doğma mı körsün?" diye sorar. Âmâ da başından geçenleri anlatmaya başlar...

Gürganiye hükümdarı Şah Cihan'ın genç hanımı Mümtaz Mahal ölmek üzeredir. Kocasından son bir istekte bulunur: "Hatırlanmam için bir eser yaptır!.." İşte bu vasiyet sonunda "Tac Mahal" denilen şaheser ortaya çıkar...

Şeyh Abdülkebir hazretleri bir ilim meclisinde ilâhî marifetten söz ediyordu. Âlim geçinen birisi patavatsızca söze girdi ve mübarek zatın anlattıklarına itiraz etti. İşte o anda olanlar oldu ve adam birden yere yığıldı!..

Şah-ı Nakşibend hazretleri sevenleriyle sohbet ediyordu. O sırada Mevlana Ârif'ten haber getirdiğini söyleyen birisi içeriye girdi ve "Çabucak yetişiniz! Âhirete göç etmemiz yakınlaşmıştır!" yazan mektubu mübareğe uzattı!

Abdullah el-Mısrî buyurdu ki: "Kazanç, ticâret ve sanat mubahtır. Kişi mecbur kalırsa, başkasından bir şey isteyebilir. Zengin kimsenin istemesi doğru değildir. Rızâ gösterilen fakirlik, zenginlikten üstündür..."