01.01.2006 - 01:00 | Son Güncelleme: 01.01.2006 - 01:00
Dört sayısının önemi
Dört Büyük Halifenin Cenab-ı Hakkın nezdindeki kıymeti malûmdur. Âlemin yaratılışında da bu dört sayısının ayrı bir önemi vardır. Her ikbâl her salâh ve saadet, çok ve az, Allahü teâlâ âlemde halk etmiştir. Cenab-ı Hak, ikbâl ve saadetin aslını ve beyanını dört şeyde koymuştur. O cümlenin hudûdunu ve sayısını Allahü teâlândan gayri kimse bilmez. Lâkin bilinen, meşhur olan bazılarını sayacak olursak:
Dört Büyük Halifenin Cenab-ı Hakkın nezdindeki kıymeti malûmdur. Âlemin yaratılışında da bu dört sayısının ayrı bir önemi vardır. Her ikbâl her salâh ve saadet, çok ve az, Allahü teâlâ âlemde halk etmiştir. Cenab-ı Hak, ikbâl ve saadetin aslını ve beyanını dört şeyde koymuştur. O cümlenin hudûdunu ve sayısını Allahü teâlândan gayri kimse bilmez. Lâkin bilinen, meşhur olan bazılarını sayacak olursak:
- Aklın salahı, faydalı olması dört şey iledir. Uygunluk, şükr edici olmak. Sakınıcı olmak ve iyi işli olmak.
-Tabîatin salahı, düzeni dört şey iledir. Harâret, sıcaklık, burûdet [soğukluk], rutûbet [nem] ve yübûset [kuraklık].
- Dinin salâhı, esası dört şey iledir. Namaz ve zekât, oruç ve hac.
- Namazın salâhı dört şey ile meydana gelir. Kıyâm, rükü, secde, kade-i ahîre.
- Zekâtın salâhı dört şey iledir. Verici ve alıcı, nisâb ve mal.
- Orucun salâhını dört şeyde koymuştur. Oruca niyet ve imsâk ve kabiliyet, vakit.
- Haccın salâhını dört şeyde koymuştur. İhrâm ve vukûf, tavâf ve say.
- Gazâ etmenin salâhını dört şeyde koymuştur. Kuvvet ve gayret, şehâmet ve şecâat.
- Farzın salâhını dört şeyde koymuştur. Şart ve rükn, ebaz ve heyet.(suret, görünüş)
- İnsanın düzeni dört şey iledir. Yiyecek, içecek, giyecek ve ev.
- Dünyanın salâhını dört şeyde koymuştur. Hilat (süs, güzellik), hürmet, muhabbet ve meveddet. (sevgi ve saygı)
- Abdest dört şey ile tamam olur. Yüzü yıkamak ve kolları yıkamak. Başını mesh etmek ve ayaklarını yıkamak.
- Gökten inen büyük kitaplar dört tanedir. Tevrât, İncîl, Zebûr ve Kurân-ı azîm-üş-şân.
- Şehâdet kelimesini dört kelimeye koymuştur. Lâ ilâhe illallah, Muhammedün Resûlullah. -Bâtının düzeni de dört şey iledir. İlim ve akıl, havf ve recâ [korku ve ümit].
- Onsekizbin âlemin salâhını dört şeyde koymuştur. Arş ve Kursî, Lehv ve Kalem.
- Esmâ-i hüsnânın salâhını dört isimde koymuştur. Evvel ve âhir, zâhir ve bâtın.