ABD biyolojik savaşa hazırlanıyor! Milyonlarca sinek üretip, uçakla salacaklar...

Tehlikenin adı Yeni Dünya vida kurtları! Cochliomyia hominivorax adlı sinek türünün larvaları olarak da biliniyor. Bu sinekler canlı hayvanları (özellikle inek, at ve evcil olanlar) açık yaralarına yumurta bırakıyor.

BİR HAFTADA ÖLDÜRÜYOR

Yumurtalar 12–24 saat içinde çatlıyor, çıkan larvalar hayvanın canlı dokularını yiyerek derin ve ölümcül yaralar oluşturuyor. Tedavi edilmezse, hayvan bir ila iki hafta içinde ölebiliyor.

7 ÜLKEDE HIZLA YAYILDI

Bu zararlı tür, 2023’ten bu yana Panama, Kosta Rika, Honduras, Guatemala, Nikaragua, Belize ve El Salvador’da yayıldı. Kasım 2024’te Meksika’nın güneyine ulaşması, ABD Tarım Bakanlığı’nı (USDA) alarma geçirdi. Sınır bölgelerindeki hayvan ticaret limanları kapatıldı.

ABD 1970'LERDEKİ YÖNTEMİ KULLANACAK

ABD, bu istilaya karşı eski ama etkili bir yöntemi yeniden devreye alıyor: Steril erkek sinekler üretilecek, uçaklardan bırakılacak ve yabani dişilerle çiftleşerek döllenmemiş yumurtalar oluşturulması sağlanacak. Dişiler yalnızca bir kez çiftleştiği için, bu yöntem sinek popülasyonunu zamanla yok ediyor.

ABD bu stratejiyi 1960'lar ve 70’lerde başarıyla kullanmıştı. Bugün yalnızca Panama’da bir üretim tesisi var ve haftalık 100 milyon steril sinek üretilebiliyor. Ancak salgını kontrol altına almak için çok daha fazlası gerekiyor.

TEKSAS'TA 'SİNEK FABRİKASI' KURULUYOR

USDA, 18 Haziran’da ABD-Meksika sınırına yakın bir yerde yeni bir sinek üretim tesisi kurulacağını duyurdu. Üretimin Moore Hava Üssü’nde yapılması planlanıyor. Projenin ilk aşamasının maliyeti 8.5 milyon dolar, ancak toplam maliyetin 300 milyon dolara ulaşabileceği belirtiliyor.Ayrıca Meksika’daki eski bir tesisin de 21 milyon dolarlık bütçeyle 2025 sonuna kadar yenilenmesi hedefleniyor.

"VERECEĞİ EKONOMİK ZARAR 10 MİLYAR DOLAR"

Texas Sığır Üreticileri Derneği Başkan Yardımcısı Stephen Diebel, “Bu sineklerin vereceği ekonomik zarar 10 milyar dolar olabilir. 300 milyon dolarlık yatırım gayet anlaşılır bir takas” diyerek planı savundu.

ÖLÜ DEĞİL CANLI DOKUYA SALDIRIYOR

Entomolog Dr. Phillip Kaufman’a göre, bu tür Batı Yarımküre'deki diğer sineklerden farklı olarak ölü değil canlı dokuya saldırıyor. Larvalar, canlı dokuyu sivri çene kancalarıyla delerek besleniyor. Gelişimlerini tamamladıktan sonra toprağa gömülüp ergin sineğe dönüşüyorlar.

İNSANLARA YÖNELİK TEHDİT YOK

Steril sinekler, pupalık evrede gamma ışınlarına maruz bırakılarak kısırlaştırılıyor. Bu sinekler, daha sonra klimalı kaplar içinde uçaklara yüklenerek kırsal ve seyrek nüfuslu alanlara bırakılıyor. İnsanlara ya da kentlere yönelik tehdit oluşturmuyor.

TAKİP VE YAYILMA ZORLUĞU

Hayvancılık dışında geyik, kuş ve kemirgenler gibi yabani hayvanlar da istiladan etkilenebiliyor. Bu da takibi zorlaştırıyor. Şu ana dek bildirilen 35 binden fazla vakanın %83’ü sığırlar üzerinde görülmüş durumda.

ABD, bu yıl kapanan Arizona, Texas ve New Mexico’daki hayvan ticaret kapılarını da yeniden açmayı planlıyor. Yetkililer, Meksika’daki sinek yayma çalışmalarının olumlu sonuçlar verdiğini söylüyor. Ancak tehlike tamamen geçmediği için COPEG’in (ABD–Panama Vida Kurduyla Mücadele Komisyonu) desteğiyle uzun soluklu bir mücadele planlanıyor.