Ticaret savaşında kritik duruşma: Trump'ın tarifeleri tehlikede!

ABD Yüksek Mahkemesi, Donald Trump’ın küresel gümrük tarifelerini görüşürken başkanın yetkisini aştığı yönünde sinyaller verdi. Karar, 100 milyar doları aşan vergi iadesi ve Trump’ın ekonomik politikalarına büyük bir darbe anlamına gelebilir.
ABD Yüksek Mahkemesi, eski Başkan Donald Trump’ın küresel çapta uyguladığı gümrük tarifelerine ilişkin davada, başkanın yetkisini aşıp aşmadığı konusunu ele aldı. Bloomberg'in haberine göre 2,5 saatten fazla süren oturumda, mahkemenin muhafazakâr kanadındaki üç yargıç dahil olmak üzere birçok üye, Trump’ın “acil durum yetkilerini” kullanarak milyarlarca dolarlık tarife toplamasına şüpheyle yaklaştı.
Baş Yargıç John Roberts, “Bu, Amerikalılara vergi yükü getiren bir uygulama ve bu her zaman Kongre’nin temel yetkisi olmuştur.” ifadelerini kullandı. Yargıç Neil Gorsuch da Trump’ın yetki sınırlarını aştığı yönünde sinyal verirken, Yargıç Amy Coney Barrett her iki tarafı da sorgulayan dikkat çekici sorular yöneltti.
Trump aleyhine çıkabilecek bir karar, ABD ithalatçıları için önemli bir mali yükü ortadan kaldırabilir ve 100 milyar dolardan fazla vergi iadesi anlamına gelebilir. Aynı zamanda bu karar, Trump’ın başkanlığı döneminde seleflerinin çok ötesine geçen yetki iddialarına karşı Yüksek Mahkeme’nin bugüne kadarki en güçlü fren etkisi olabilir.
TRUMP'IN TARİFELERİ MERCEK ALTINDA
Dava, Trump’ın 2 Nisan’da yürürlüğe koyduğu tarifeleri konu alıyor. Bu karar kapsamında, ABD ithalatlarının büyük kısmına menşe ülkeye göre %10 ila %50 arasında değişen vergiler uygulanıyor. Trump, bu adımın uzun süredir devam eden ulusal ticaret açığını kapatmak için gerekli olduğunu savunuyor.
Ayrıca dava, Trump’ın Kanada, Meksika ve Çin’e yönelik “fentanil kaçakçılığıyla mücadele” gerekçesiyle uyguladığı ek tarifeleri de kapsıyor.
YASAL DAYANAK TARTIŞMASI
Trump yönetimi, tarifelerin 1977 tarihli Uluslararası Acil Ekonomik Güçler Yasası (IEEPA) kapsamında meşru olduğunu öne sürüyor. Ancak bu yasa, doğrudan gümrük vergilerinden bahsetmiyor. Yasanın yalnızca “ithalatı düzenleme” ifadesini içermesi, Trump’ın bu hükme dayanarak vergi uygulamasını tartışmalı hale getiriyor.
Yargıç Gorsuch, hükümetin bu yaklaşımına tepki göstererek, “Bu mantıkla Kongre, dış ticareti düzenleme veya hatta savaş ilan etme yetkisini tamamen başkana devretmiş olmaz mı?” diye sordu.
Yargıç Barrett ise, “Bu ifadelerin, başkana gümrük vergisi koyma yetkisi tanıdığına dair tarihte başka bir örnek gösterebilir misiniz?” diyerek hükümet avukatına yüklendi.
'BÜYÜK YETKİ' DOKTRİNİ DEVREDE
Roberts, davanın “büyük yetki doktrini” çerçevesinde değerlendirilebileceğini belirtti. Bu doktrine göre, geniş ekonomik veya siyasi etkileri olan kararlar için yürütmenin açık bir şekilde Kongre tarafından yetkilendirilmiş olması gerekiyor.
Roberts, “Burada söz konusu olan, başkana herhangi bir ürün, herhangi bir ülke ve herhangi bir süre için tarife uygulama yetkisi verilmesi. Bu gerçekten büyük bir yetki.” dedi.
KARAR YIL SONUNA KADAR GELEBİLİR
Mahkeme, küçük işletmelerin ve 12 Demokrat eyalet başsavcısının açtığı üç davayı birlikte değerlendiriyor. Alt mahkemeler daha önce tarifelerin yasadışı olduğuna hükmetmişti.
Trump’ın kaybetmesi halinde bile yönetim yetkilileri, çoğu verginin daha karmaşık hukuki yollarla yeniden uygulanabileceğini belirtiyor. Ancak çelik, alüminyum ve otomobil tarifeleri farklı bir yasa kapsamında olduğu için bu davadan doğrudan etkilenmeyecek.







