4A, 4B ve 4C sigortalılara erken emeklilik hakkı! Gözler torba yasaya çevrildi, liste tamamen değişti

Milyonlarca kişinin merakla beklediği erken emeklilik ile ilgili son dakika gelişmeleri merakla takip edilmekte. EYT kapsamında 3.5 milyonu aşkın kişi erken emeklilik fırsatından yararlanmış oldu. Peki EYT düzenlemesinden yararlanamayanlar ne yapacak? Erken emeklilik şartları neler? 

Çalışma hayatı ile ilgili mevzuatımızda emeklilik için belli bir yıl ve primi doldurmak gerekiyor. Erkekler için 25 yıl sigortalılık süresi kadınlar için 20 yıl olarak uygulanıyor. Yine işe giriş tarihine göre belli bir primin de ödenmesi şartı var. 8 Eylül 1999 öncesinde sigortalı olanlar için yaş şartı kaldırıldı ve EYT yasası ile emekli olma hakkına kavuştular. Peki erken emeklilik şartları neler? 

1- ÇOCUK AVANTAJI İLE EMEKLİ OLMA 

Kadın çalışanlar için çocukları üzerinden prim kazanma imkanı bulunuyor. Bu imkan 3 çocuğa kadar borçlanma ile 2160 gün, yani 6 yıl kazandırıyor. Böylece yaşı ve yılı dolmuş bir anne 3 çocuğu varsa 6 yıl erken emekli olabiliyor. Burada tek şart, çocukların sigortadan önce doğmuş olması. Staj yapan anneler için bu istisna da uygulanıyor ve stajdan sonraki çocuklar borçlanıldığında işe giriş tarihi geri çekiliyor.

2-  ASKERLİK PRİM GÜN

Erkeklerde ise askerlik süreleri hem yaşı geriye çekerken hem de prim kazanma imkanı veriyor. Sigortalı olmadan önce yapılan askerlik için borçlanılması, sigorta giriş tarihini borçlanılan gün kadar geriye çekiyor. Böylece en az 1 yaş önce emeklilik imkanı bulunuyor.

3- KISMİ EMEKLİLİK HAKKI

15 yıl ve 3600 günü dolduranlar daha fazla çalışmadan emekli olabiliyor. Burada ise yaş şartı kadınlarda 58, erkeklerde ise 60 yaşa kadar çıkıyor. Bu imkan 9 Eylül 1999 öncesi sigortalı olanlar için geçerli. Sonrası için ise prim 4500'e, yıl şartı 25'e çıkıyor. 15 yıl 3600 günü olan erkek sigortalı 55 kadın sigortalı ise 50 yaşını doldurmuşsa kısmi emeklilik hakkından yararlanabiliyor.

4- YÜZDE 60 SAĞLIK RAPORU

Çalışırken iş yapabilme gücünü en az yüzde 60 kaybedenler sağlık raporu alarak malulen emekli olabiliyor. En az 1800 gün prim yeterli oluyor. Yaş şartı aranmıyor. Bunun için SGK'dan hastaneye sevk almak gerekiyor. Verilecek heyet raporu SGK tarafından onaylanınca maaş bağlanıyor. Ancak malulen emekliler çalışamıyor. Çalışınca emekli maaşı kesiliyor.

5- VERGİ İNDİRİMİ UYGULAMA

Engelli çalışanlar en az yüzde 40 engellilik ile vergi indirimi aldıklarında yaş şartına bakılmadan 15 yıl 3 bin 600 günden başlayarak işe giriş tarihlerine göre 18 yıl 4680 güne kadar süreyle emekli olabiliyor. Engelli emeklilik hakkından yararlananlar çalışabiliyor maaşları kesilmiyor.

6-  ANNE PRİM HAKKI

Başkasının bakımına muhtaç derecede engelli çocuğu bulunan annelerin de 1 Ekim 2008 sonrası primlerinin dörtte biri toplam primlerine ekleniyor. Bu süre yaş şartından da düşülüyor. Böylece 4 yıl çalışan bir anne 5 yıl çalışmış gibi oluyor ve erken yaşta emekli maaşı alabiliyor.

7-  MALULEN EMEKLİLİK

Malulen emeklilik, Türkiye’de çalışma gücünün büyük bir kısmını kaybeden sigortalı bireylerin erken emeklilik hakkından yararlanabilmeleri için tasarlanmış bir sistemdir. Malulen emeklilik, kişinin çalışma hayatını devam ettiremeyecek düzeyde sağlık problemleri yaşaması durumunda devreye girer.

MALULEN EMEKLİLİK ŞARTLARI NELER?

Malulen emeklilik için belirli şartların sağlanması gerekmektedir:

• Sigortalılık Süresi: Malulen emeklilik başvurusu yapabilmek için, sigortalı kişinin en az 10 yıl sigortalı olması ve bu süre içinde en az 1800 gün prim ödemiş olması gerekmektedir.
• Sağlık Durumu: Kişinin çalışma gücünü en az %60 oranında kaybetmiş olması şarttır. Bu durum, Sağlık Kurulu raporu ile belgelenmelidir.
• Diğer Koşullar: Malulen emeklilik için başvuracak kişinin, Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) bağlı bir işten ayrılmış olması ya da sigortalı çalışmıyor olması gerekmektedir. Yani kişi çalışır durumda ise, malulen emeklilik başvurusu yapamaz.