Binanız 'riskli' ise dikkat! Depremi beklemeyin, dava yolu açık: Paranızın iadesini isteyebilirsiniz
Ekonomi Haberleri
Kahramanmaraş depreminde yıkılan binaların arasında henüz bir yıllık yapıların da yer alması milyonlarca vatandaşı endişelendirdi. Özellikle yıllardır gündemde olan 'beklenen Marmara depremi' Kahramanmaraş depremi ile yine akıllara gelmişken, megakentte herkes kendi binasının dayanıklı olup olmadığını araştırmak ve kontrol etmek istiyor. Yapı denetim raporunda 'depreme dayanıklı değil' sonucu çıkması durumunda ise ev sahiplerinin ellerini rahatlatacak birçok hakları mevcut.
6 Şubat'ta Kahramanmaraş'ın Pazarcık ilçesinde saat 04.17'de meydana gelen 7,7 büyüklüğündeki deprem 10 kentte büyük hasara yol açtı. Birkaç saat sonra yine aynı kentte 7,6'lık bir sarsıntı daha yaşandı, acı katlandı. Eşya almak için evlerine giren birçok vatandaş ikinci depremde yıkılan binaların altında kaldı. Yıkılan binlerce bina ağır hasara neden oldu, en az 31 bin kişi hayatını kaybetti. Bilançonun her geçen dakika arttığı deprem sonrası tüm Türkiye'yi 'konutum depreme dayanıklı mı' telaşı sardı.
"OTURDUĞUM BİNA DEPREME DAYANIKLI MI" TELAŞI
Kahramanmaraş depremi sonrası yaptıkları binalar yerle bir olan müteahhitlere yönelik soruşturmalar başladı ve şimdiye kadar 163 şüphelinin sorumluluğu tespit edildi. Yerle bir olan binalar arasında henüz bir yıllık olanlar da bulunuyor. Bu durum, vatandaşlar arasında 'oturduğum bina depreme dayanıklı mı' kaygısının ortaya çıkmasına neden oldu. Özellikle İstanbul'da yaşayanlar, evlerinin sağlam olup olmadığına dair yapı denetim firmalarından rapor almayı düşünmeye başladı.
EV SAHİPLERİNİN ELİNİ RAHATLATACAK HAKLAR
Maddi külfet, kentsel dönüşüm sürecine sıcak bakmamak ve zaman aşımı gibi sebeplerden dolayı devamlı ertelenen yapı denetim raporları ile ilgili aslında ev sahiplerinin ellerini rahatlatacak birçok hakları mevcut. Mülk sahiplerinin sağlam olduğunu düşünerek aldığı yapıların denetlenmesi durumunda eğer çıkan raporda “depreme dayanıklı değil” sonucuna varılırsa satın aldıkları yüklenici firma ya da müteahhide tazminat davası açma, ev satış bedelini geri alma ve ücretsiz onarımını talep etme gibi hakları bulunuyor.
"BU EVİ İSTEMİYORUM, PARAMIN İADESİNİ İSTİYORUM" DENEBİLİR
Konunun 'ev satışı' olmasından dolayı 'tüketici hakları'na girdiğini ifade eden İstanbul Aydın Üniversitesi Hukuk Fakültesinden Prof. Dr. Haluk Nami Nomer, “Söz konusu yapının şartnamelere uygun olmadan yapılması durumu ortaya çıkarsa ‘ayıp hükümlerine’ başvurabiliriz” dedi.
“Sözleşmede açıkça bir hüküm olmasa dahi müteahhit yapı yönetmeliklerine ve teknik şartnamelere göre binayı uygun inşa etmek ile yükümlüdür” diyerek sözlerine devam eden Prof. Dr. Haluk Nami Nomer mülkün ‘sağlam değil’ raporu sonrası ayıp hükmünden dolayı ev sahiplerinin haklarını şöyle sıraladı:
“Ayıplı bir mal satın alındığı zaman ayıp hükümlerine dayanarak çeşitli talepler ileri sürülebilir. Sözleşmeden dönülebilir, yani artık ‘ben bu evi istemiyorum paramın iadesini istiyorum’ denilebilir, bedelde indirim istenebilir, ücretsiz onarımı talep etme ve ayrıca tazminat hakkı da saklıdır. Tüketici kanunu çerçevesinde ağır kusur ve hile varsa zaman aşımı hükümleri de uygulanmaz. Kanun açıkça bunu belirtiyor.”
EVİN KİMDEN VE NASIL SATIN ALINDIĞINA GÖRE HÜKÜM DEĞİŞEBİLİYOR
Ev sahiplerinin satın alma şekillerine göre bu haklarını kime karşı talep edebildiği ile ilgili bilgilendirmelerine Prof. Dr. Nomer şu şekilde devam etti:
“Bu haklarımızı bize satan kişiye karşı ileri sürebiliriz. Yükleniciden de doğrudan satın almış olabiliriz. Yüklenici demek binayı inşa eden kişidir. Eğer direkt o yükleniciden aldıysak bu satın alma, tüketici işlemidir ve tüketici kanununa tabidir. Dolayısıyla bunun zaman aşımı da tüketici kanunu hükümlerine göre belirlenecektir ve ağır kusur ve hile durumunda zaman aşımı yoktur.
Doğrudan yükleniciden satın almamışsak, başka birinden satın almışsak o zaman bu işlem tüketici işlemi değildir ve tüketici kanunu uygulanmaz. Onun yerine Türk borçlar kanunu hükümleri uygulanacaktır. Zaman aşımı da borçlar kanunu hükümlerine tabi olacaktır ki orda da satıcının ağır kusuru varsa zaman aşımı teslimden itibaren 20 yıldır.
Eğer doğrudan satın almadıysak kat karşılığı inşaat sözleşmesi ile yani arsa sahibi biziz ve müteahhit inşa etti bize de kaç tane ise bağımsız bölüm yani daire verdi diyelim. Yargıtay bu tür işlemleri tüketici işlemi olarak kabul etmiyor. Dolayısıyla tüketici kanunu uygulanmaz. Evet, haklarımız yine var fakat tüketici kanunundaki zaman aşımı hükümleri burada uygulanmaz. Yani ayıp, ağır kusur ya da hile ile gizlenmişse zaman aşımı hükümleri uygulanmaz maddesi uygulanmaz. Zaman aşımı ayıplı eserin niteliğine bakılmaksızın teslimden başlayarak 20 yılın geçmesi ile zaman aşımına uğrar.” (İHA)
Bu video da ilginizi çekebilir...
'da Takip Edin!
