Çin'den Türkiye'ye iş birliği çağrısı

Son günlerde Çin Devlet Başkanı Sayın Xi Jinping’in ev sahipliğinde Beijing’de düzenlenen Küresel Kalkınma Üst Düzey Diyalog Toplantısı’nda, BRICS ülkeleri de dâhil olmak üzere 18 önemli yükselen piyasa ve gelişmekte olan ülkelerin liderleri katılmıştır. “Yeni Bir Dönemde Kalkınma için Küresel Ortaklık İlişkileri Kuralım ve 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Gündemini El Ele Uygulayalım” teması altında kalkınma iş birliğini görüşmüş, kapsamlı ve önemli mutabakatlara varmışlardır. Başkan Sayın Xi Jinping “Yüksek Kalitede Ortaklıklar İnşa Edelim, Yeni Bir Küresel Kalkınma Çağı Oluşturalım” başlıklı önemli bir konuşma yapmış ve küresel kaynakları harekete geçirmeye, BM 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Gündemi’nin uygulanmasını hızlandırmaya ve küresel ortak kalkınmaya Çin’in çözümlerini ve katkılarını sağlamıştır. Şu anda, geçtiğimiz yüzyılın en büyük değişimleri asrın en büyük pandemisi ve uluslararası sıcak gündemler iç içe geçmiş duruma gelmiş, dünya ekonomisinin iyileşmesi zorluklarla karşı karşıya bulunmuş Kuzey ve Güney arasındaki kalkınma farkı daha da açılmış, uluslararası kalkınma iş birliğinin ivmesi yetersiz hâle gelmiş ve 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Gündemi’nin uygulanmasında büyük engellerle karşılaşılmıştır. Başkan Sayın Xi Jinping, geçen yıl BM Genel Kurulunda Küresel Kalkınma İnisiyatifi’ni ortaya koymuş, uluslararası toplumu ortak güç oluşturmaya, kalkınma sorunlarını çözmeye ve 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Gündemi’ni planlandığı gibi gerçekleştirmeye çağırmıştır. Şimdiye kadar, 100’den fazla ülke ve uluslararası kuruluş girişime olumlu cevaplar vermiş ve 50'den fazla ülke “Küresel Kalkınma İnisiyatifi Dostları Grubu”na katılmıştır. Bu defa düzenlenen Küresel Kalkınma Üst Düzey Diyalog Toplantısı, Küresel Kalkınma İnisiyatifi’nin kök salmaya başlamasına işaret etmektedir, yükselen piyasalar ve gelişmekte olan ülkeler arasındaki dayanışma ve iş birliğinin güçlendirilmesi ve uluslararası toplumun küresel kalkınma sorunlarına ortaklaşa cevap vermesi için büyük önem taşımaktadır. 1. Küresel kalkınmayı teşvik etmek için kilit güçleri bir araya getirmektedir. Küresel kalkınma sorunları, mevcut uluslararası ortamda en önemli temalardandır. Yükselen piyasa ülkeleri ve gelişmekte olan ülkeler dünya ekonomisinin yarısını oluşturmaktadır ve dünya ekonomisinin büyümesinin en büyük motor gücüdür. Daha adil ve daha dengeli bir uluslararası düzenin inşasında, aynı zamanda barış, güvenlik, eşitlik ve kalkınmanın desteklenmesinde de kilit bir güçtür. Küresel kalkınmayı teşvik etmek için, yükselen piyasa ülkeleri ile gelişmekte olan ülkelerin güçlerini birleştirmeli ve gelişmekte olan ülkelerin ortak çıkarlarını korumalıdır. Bu seferki diyalog toplantısı sırasında, önemli yükselen piyasaların ve gelişmekte olan ülkelerin liderleri ortaklaşa iş birliği için stratejiler aramış ve bu da uluslararası kalkınma iş birliği konusunda yeni bir fikir birliğine ulaşmaya ve aynı zamanda dünya barışını korumaya ve ortak kalkınmayı teşvik etmeye yeni bir ivme kazandırmaya yardımcı olacaktır. Yükselen piyasalar ve gelişmekte olan ülkeler sorumlu davranmalı, dayanışma ve iş birliğini güçlendirmeli, uluslararası ilişkilerde kendi temsiliyetlerini ve seslerini kuvvetlendirmeli, uluslararası toplumun kalkınma konularını odak noktasına alması için çaba göstermeli, Küresel Kalkınma İnisiyatifi ile bölgesel kalkınma planları arasındaki bağlantıyı güçlendirmeli, dünya ekonomisinin istikrarlı bir şekilde toparlanmasını ve sürdürülebilir kalkınmasını teşvik etmeli, çoğu gelişmekte olan ülkenin ihtiyaçlarını ve beklentilerini karşılayan daha iyi bir dünya inşa etmek için ortaklaşa çalışmalıdır. 2. Ortak kalkınmanın gerçekleşmesi için hareket yönünü göstermektedir.
Geçen yıl Başkan Sayın Xi Jinping, Küresel Kalkınma İnisiyatifi'nde dayanışma, eşitlik, denge ve bütün taraflar için faydalar sağlayan bir küresel kalkınma ortaklığı kurmayı önermiştir. Bu seneki Küresel Kalkınma Üst Düzey Diyalog Toplantısı’nda tüm taraflar için faydalı ve dengeli, eşgüdümlü ve kapsayıcı, kazan-kazan iş birliği ve ortak refahı içeren bir kalkınma modelinin ortaklaşa oluşturulmasını önermiş ve dört somut öneriyi ortaya koymuştur. Birincisi, kalkınmayı teşvik etmek için ortaklaşa uluslararası bir fikir birliği oluşturmalı, kalkınmayı uluslararası gündemin odak noktasına koymalı ve BM 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Gündemi’ni uygulamalıdır.

İkincisi, ortaklaşa kalkınmaya elverişli bir uluslararası ortam oluşturmalı, açık bir dünya ekonomisi inşa etmeli, daha adil ve makul bir küresel yönetişim sistemi ve ortamını inşa etmelidir. Üçüncüsü, küresel kalkınma için ortaklaşa yeni bir ivme oluşturmalı, teknolojik ve kurumsal yeniliği desteklemeli ve daha güçlü, daha yeşil ve daha sağlıklı bir küresel kalkınmanın gerçekleştirilmesini teşvik etmelidir. Dördüncüsü, beraber küresel bir kalkınma ortaklığı inşa etmelidir. Kuzey ve Güney, aynı istikamette yürümeli ve ortaklaşa dayanışma, eşitlik, denge ve bütün taraflar için faydalar içeren küresel bir kalkınma ortaklığı inşa etmelidir. Böylece hiçbir ülke ve hiçbir birey geride kalmamalıdır. Sonuç olarak kaliteli ortaklıkları kurmak ve küresel kalkınmada yeni bir çağ tasarlamak için Çin zekâsını oluşturmaktır ve aynı zamanda küresel ortak kalkınmaya ulaşmak için hareket yönünü göstermektedir. 3. Kalkınma inisiyatiflerinin uygulanması için somut tedbirler sağlamaktadır. Küresel Kalkınma Üst Düzey Diyalog Toplantısı’nda, Başkan Xi Jinping, Çin’in Küresel Kalkınma İnisiyatifi'ni uygulaması için bir dizi önemli tedbiri ciddiyetle duyurmuştur. Bunlar arasında “Küresel Kalkınma ve Güney-Güney İş Birliği Fonu”nu kurmak, Çin-Birleşmiş Milletler Barış ve Kalkınma Fonu'na yatırımları artırmak, Küresel Kalkınma İçin Teşvik Merkezini kurmak, Küresel Kalkınma Raporu’nu yayınlamak ve küresel bir kalkınma bilgi ağı kurmak vb. tedbirler bulunmaktadır. Toplantıda ayrıca 32 tedbiri içeren bir sonuç listesi yayınlanmıştır. İçerik olarak, yoksulluğun azaltılması, gıda güvenliği, salgınla mücadele ve aşılar, kalkınma finansmanı, iklim değişikliği ve yeşil kalkınma, sanayileşme, dijital ekonomi ve dijital çağda bağlantılılık artırmak dâhil olmak üzere Küresel Kalkınma İnisiyatifi’nde yer alan sekiz ağırlıklı alan kapsanmaktadır. Küresel yoksulluğun azaltılması ve kalkınma için ortaklar birliği kurmak, “Gıda Üretimini Teşvik Etmek için Özel Hareket”i başlatmak, uluslararası bir aşı innovasyonu ve araştırma geliştirme iş birliği kurmak, küresel temiz enerji ortaklığının kurulmasını teşvik etmek vb. konular içerilmektedir. Bu somut tedbirler, küresel kalkınma kaynaklarını harekete geçirmeye ve 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Gündemi’nin uygulanmasını hızlandırmaya kesinlikle Çin’in katkılarını sağlayacaktır.

BİRLİKTE YENİ BİR ÇAĞ OLUŞTURALIM

Çin ve Türkiye, önemli yükselen piyasa ülkeleri, gelişmekte olan büyük ülkeler arasında ve G20’nin üyeleridir, aynı zamanda “Kuşak ve Yol”un inşasında önemli ortaklardır. Son yıllarda, iki devlet başkanımızın bizzat ilgilenmesi ve yönlendirmesi sayesinde Çin-Türkiye stratejik iş birliği ilişkileri ilerlemeye devam etmektedir. Çin ve Türkiye, küresel ekonomi yönetişimi ve çok taraflılığın uygulanması gibi konularda yakın iş birliği yapmaktadır. Çok taraflı platformlarda önemli konularda yakın iletişim ve koordinasyonu sürdürmektedir. BM 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Gündemi’ni kararlı bir şekilde desteklemektedir, eşitlik ve adaleti savunmaktadır, hegemonyaya karşı çıkmaktadır, uluslararası ve bölgesel barış, istikrar ve kalkınmanın sürdürülmesine katkıda bulunmaktadır. Çin, Türkiye ile birlikte, karşılıklı siyasi güveni pekiştirmeye devam etmeye, iş birliği potansiyelini derinlemesine ortaya çıkarmaya kalkınma stratejilerinin uyumlaştırılmasını güçlendirmeye, Çin-Türkiye ilişkilerinde yeni mesafeler kaydetmeye ve böylece iki ülke halklarına somut yararlar sağlamaya hazırdır. Çin, Türkiye dâhil daha fazla ülkeyi Küresel Kalkınma İnisiyatifi’ne katılmaya davet etmektedir. Büyüme güçlerini toplayarak birlikte küresel bir kalkınma topluluğu inşa edelim, el ele küresel kalkınmada yeni bir çağ oluşturalım.