Marmara'da aktif fay keşfedildi! Uzmanlar uyardı: 7.3 büyüklüğünde deprem üretebilir

6 Şubat 2023'te Kahramanmaraş'ta 9 saat ara ile meydana gelen 7,7 ve 7,6 büyüklüğündeki iki deprem 11 ilimizi yerle bir etti. Enkaza dönen binalar 53 binden fazla vatandaşımıza mezar oldu. Asrın felaketinde binlerce kişi yaralandı, birçok kişi de kayboldu. Cumhuriyet tarihinin en büyük felaketi olarak kayıtlara geçen bu depremlerin üzerinden bir yıl geçti, ama deprem korkusu tüm ülkeyi sardı. Uzmanların olası Marmara depremine ilişkin uyarıları devam ederken bilim adamlarından da yürekleri ağza getiren bir açıklama geldi. Bursa'da daha önce haritalarda yer almayan diri fay hat ortaya çıktı.  Prof.Dr. Gürol Seyitoğlu, Kayapa-Yenişehir adlı fayın 7.3 büyüklüğünde deprem üretebileceğini dile getirdi. 

95 KİLOMETRE UZUNLUĞUNDAKİ FAY AKTİF

Bursa'da 1850 ila 1855 yılları arasındaki 3 büyük yıkıcı depremin kaynağını AFAD'ın desteğiyle araştıran bilim adamları, şehrin altından geçen yeni bir fay keşfetti. Ankara, Kocaeli ve Eskişehir Teknik üniversitelerinin ortak çalışmasında Kayapa-Yenişehir arasındaki 25 noktada sismik ölçüm yapıldı; 95 km uzunluğunda aktif fayın olduğu tespit edildi. Korkutan keşif, jeoloji dalında prestijli 'Journal of Structural Geology' dergisinde yayımlandı.

"7.3 BÜYÜKLÜĞÜNDE DEPREM ÜRETEBİLİR"

Akşam Gazetesi'nde yer alan haberde, projenin mimarlarından Ankara Üniversitesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof.Dr. Gürol Seyitoğlu fayın konumunu ve etkilerinden bahsetti. Profesör, "Kuzey Anadolu Fay Hattı'nın 3 kolu var. Bir tanesi Marmara Denizi'nin içinden geçiyor. İkincisi İznik Gölü ve Mudanya civarından; üçüncü kolu ise Bursa üzerinden geçiyor. Bursa'dan Susurluk'a oradan da Balıkesir, Akhisar ve İzmir üzerinden Ege Adaları'na kadar uzanıyor. İşte Kayapa-Yenişehir Fayı da bu güzergâh üzerinde bulunuyor. Bursa Ovası içinde bu fayı tespit ettik. 7.3'e kadar deprem üretme kapasitesi söz konusu. İstanbul'u etkilemesi veya Marmara Denizi içinde beklenen depremin Bursa'yı etkilemesi kaçınılmaz bir gerçektir." dedi. 

"EN BÜYÜK YIKIM YENİŞEHİR KOLU VE BURSA OVASI'NDA OLUR"

Jeoloji Mühendisleri Odası Bursa Şube Başkanı Engin Er, Yenişehir Ovası'ndaki en son depremin 1400 yılında olduğunu hatırlatarak "624 yıllık bir suskunluk var" dedi. Yeni fayın alüvyon zeminin altından geçtiğine dikkat çeken Er, "En büyük yıkım Yenişehir kolu ile Bursa Ovası'nda olur" ifadesini kullandı.

BURSA BELEDİYESİ HAREKETE GEÇTİ!

Söz konusu fayın belirlenmesinin ardından Bursa Büyükşehir Belediyesi'nin şehre etkilerini araştırmak için harekete geçtiği; JICA (Japonya Uluslararası İşbirliği Ajansı) ile birlikte başlatılan ortak çalışma başlatıldığı öğrenildi. 

BURSA ŞEHİR HASTANESİ'NİN YANINDAN GEÇİYOR

Yeni fay, Kayapa bölgesinden Bursa Ovası'na kadar 40 km; Yenişehir'e devam eden kol da 55 km uzunluğunda. Fay, Timsah Arena ile Şehir Hastanesi arasından geçerek şehir merkezine ulaşıyor; Yenişehir havzası doğusunda Toprakdere Fayı ile birleşiyor.

ODTÜ'LÜ BİLİM ADAMLARI ASRIN FELAKETİNİN SEBEBİNİ BULDU

ODTÜ’lü bilim adamları, 6 Şubat’taki ilk depremde felakete neden olan yıkımların, kırılmanın üzerinden geçen 24’üncü saniyede fay hatlarının kesişmesiyle oluşan “enerji patlaması” sonucu oluştuğuna dair tespitlerini, Science dergisinde yayımladıkları makaleyle bilim dünyasına duyurdu. ODTÜ’lülerin çalışması, 6 Şubat depremlerinin merkez üssü veya etrafı yerine 47,5 kilometre uzakta yıkıcı etkiler oluşturması ve iki büyük depremin, 9 saat arayla, peş peşe gerçekleşmesi özelliğiyle, bilinen tüm depremlerden farklılar taşıdığını gösterdi.

2. DEPREM SÜRPRİZ

Makalenin yazarlarından ODTÜ Jeoloji Mühendisliği Bölüm Başkanı Prof. Dr. Erdin Bozkurt, ilk depremden 9 saat sonra ikinci büyük depremin peş peşe gerçekleşmesinin bilimsel olarak beklenen bir durum olmadığına işaret etti.

"ENERJİ GİDEREK YÜKSELDİ"

Prof. Dr. Bozkurt, drone görüntüleriyle haritalama ve gözlem yaptıklarını, ayrıca uydu görüntüleri ve dünyanın değişik kaynaklarında yer alan depreme ait kayıtları incelediklerini belirterek şunları kaydetti:  Kırılma yaklaşık 90 saniye boyunca devam etmiş. Elde ettiğimiz verilere göre, Narlı fayında başlayan kırılmanın ardından 16 saniye sonra enerji giderek yükseldi ve kuzeydoğuya doğru ilerleyerek 24’üncü saniyede 47,5 kilometre uzaklıktaki Büyük Nacar köyü yakınlarında Doğu Anadolu fayı ile birleşti. Bu kesişme, depreme farklı bir boyut kazandırarak makalemizde de belirttiğimiz ‘enerji patlaması’na sebep oldu. Bu enerji patlaması da uzun zamandır sessiz olan yani deprem üretmeyen Doğu Anadolu fayını tetikledi.

"BİLİNENLERİN DIŞINDA"

Bozkurt, 6 Şubat depremlerinin, diğer büyük depremlerden oluş farkını şu sözlerle anlattı: Depremler sırasında oluşan en büyük yer değiştirmeler, yıkımlar ve hasar genellikle depremin merkez üssü ve yakın çevresinde gerçekleşir. 6 Şubat depremleri ise merkezden 47,5 kilometre uzakta yıkıcı etkiler oluşturmuş ve bu hâliyle bilinenlerin dışındadır. Dolayısıyla bu makaleyle birlikte tarihi depremlerin merkez üslerini tanımlarken bu olguyu da dikkate almamız gerektiğini bilim dünyasına duyurmuş olduk.