ABD-Ukrayna ile yeniden gündemde! Nadir toprak elementleri neden önemli?
ABD ve Ukrayna, nadir toprak elementleri için önemli bir anlaşmaya imza atmaya hazırlanıyor. Bu stratejik hamle nadir toprak elementleri kullanım alanları ve devletler için önemi konusuna bir kez daha dikkat çekiyor.
ABD ile Ukrayna arasında süregelen nadir toprak elementler anlaşması bu kıymetli minerallerin önemi yeniden gündeme getirdi.
Elektrikli araçlardan rüzgar türbinlerine kadar modern teknolojinin belkemiği olan nadir toprak elementleri hakkında neler biliyoruz ve neden bu kadar önemli?
NADİR TOPRAK ELEMENTLERİ NEDİR?
Nadir toprak elementleri, periyodik tablonun lantanitler serisinde yer alan 15 element (lantanyum, seryum, neodimyum gibi) ile skandiyum ve itriyumun oluşturduğu 17 metalik elementten oluşan bir gruptur.
Nispeten bol bulunmalarına rağmen işlenmesi ekonomik olarak çıkarılması ve işlenmesi zor olduğu için "nadir" olarak adlandırılıyor.
Yüksek manyetik ve optik özellikleriyle dikkat çeken bu elementler monazit eve bastnazit gibi cevherlerde bulunur.
Çin küresel rezervlerin yüzde 37'sini ve üretim kapasitesinin ise yüzde 60-70'ini elinde bulunduruyor. Ukrayna ise yüzde 5'lik rezerv payıyla bölgedeki önemli aktörlerden biri.
TEKNOLOJİDEN SANAYİYE PEK ÇOK ALANDA KULLANILIYOR
Nadir toprak elementleri, modern teknoloji ve sanayinin vazgeçilmez bileşenleri arasında görülüyor.
Elektrikli araçların bataryalarında, özellikle lityum-iyon pillerde ve güçlü mıknatısların üretiminde de kritik rol oynuyor.
Ayrıca akıllı telefonlar, tabletler, bilgisayarlar ve televizyon ekranları gibi elektronik ve tıbbi cihazlarda da kullanılıyor.
Bunun dışında en önemlisi de savunma sanayi de kullanılıyor. Füze savunma sistemleri, radarlar, gece görüş gözlükleri ve askeri sensörler bu elementlerin manyetik ve optik özelliklerinden faydalanmakta.
Ukrayna'nın grafit, lityum ve titanyum rezervleri, elektrikli araç üretimi ve havacılık sektörü için kritik öneme sahip.
Bu nedenle ABD ve Çin gibi küresel ticaretteki büyük aktörler bu rezervlere hakimiyet ve üretim kapasitelerini elinde tutmak için mücadele ediyor.
NADİR TOPRAK ELEMENTLERİ NEDEN ÖNEMLİ?
Yukarıda bahsedilen kullanım alanları sebebiyle özellikle ekonomik ve askeri üstünlük açısından stratejik bir öneme sahiptir.
Çin küresel üretimdeki yüzde 60-70'lere varan payı, ABD ve Avrupa'yı tedarik zincirinde bağımlı hale getirdi.
Bu nedenle savunma sanayi ve yenilenebilir enerji teknolojilerinde güvenlik riski oluşmasına neden oluyor.
ABD-Ukrayna arasındaki anlaşmanın Çin'e olan bu bağımlılığı azaltması açısından önemli görülüyor. Çünkü Ukrayna 450 bin ton lityum ve 19 milyon ton grafit rezervleri ile cazip bir konumda duruyor.
Bununla beraber Rusya-Ukrayna savaşında, Rusya'nın Ukrayna'nın maden kaynaklarının yüzde 20'sini kontrol etmesi ve Putin'in "yabancı yatırımcılarla çalışmaya açığız" açıklaması, bölgesel rekabetin kızışmasına neden oluyor.
TÜRKİYE'DEKİ NADİR TOPRAK ELEMENTLERİ
Türkiye, yaklaşık 694 milyon tonluk nadir toprak elementi rezerviyle, Çin'in ardından dünyanın en büyük ikinci rezervine sahip ülkesi konumunda bulunuyor.
Bu durum, Türkiye'nin hem enerji güvenliği hem de ekonomik kalkınma açısından stratejik bir öneme sahip olduğunu gösteriyor.
'da Takip Edin!
