Kömür ocaklarında ölümlü iş kazaları neden fazla?

Bartın'ın Amasra ilçesindeki Türkiye Taşkömürleri Kurumu Amasra Taşkömürü İşletme Müessesesinde vuku bulan iş kazası neticesinde bu yazımızı kaleme aldığımızda 41 emekçinin vefat etmiş olduğu açıklandı. Bu durum tüm milletimizi hüzne boğdu. Biz de vefat eden tüm emekçilerimize yüce Allah’tan rahmet ve tüm yakınlarına sabırlar diliyoruz.

Peki maden ocaklarında ölümlü iş kazaları neden fazla? Hangi tedbirler alınmalı? Madenleri müfettişler denetliyor mu? Okuyucularımızın merakları doğrultusunda bu suallere cevap olmak üzere bu yazımızı ayırdık…

 

 

İş sağlığı ve güvenliği açısından yapılan sınıflandırmaya bakıldığında maden ocaklarının en tehlikeli sınıf olan “Çok Tehlikeli” sınıfta yer aldıkları görülmektedir. Yıllar itibarıyla ölümle sonuçlanan iş kazaları açısından bakıldığında da maden ocakları yine ilk sıralarda bulunmaktadır. Maden ocaklarındaki iş kazalarının sebeplerinin başında "Grizu Patlamaları" gelmektedir. Havada %5 ve üzeri metan gazının bulunması patlamalar için kâfi gelmektedir. Geçmiş yıllardaki istatistiklere bakıldığında 1992 yılında Kozlu'da 262 madencimizin bu sebeple hayatını kaybettiği görülmektedir.

Bu bağlamda maden ocakları özellikle de yer altı maden ocakları diğer işlere göre çok daha zor ve yüksek riskleri içinde barındırmaktadır. Hâl böyle olunca tüm iş güvenliği tedbirlerinin hassasiyetle uygulanması ve denetlenmesi hayati ehemmiyet arz etmektedir.

 

 

Maden İşyerlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği hükümleri, Sağlık Raporları ve İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimleri riskleri kapsayacak şekilde teftişler yürütülmektedir. Bu programlı teftiş kapsamında pandemi nedeniyle 2020 yılında sadece 2 iş yerinin teftişi tamamlanmıştır. Söz konusu iş yerlerinde toplam 983 çalışana ulaşılmıştır. Bir işveren hakkında toplam uygulanan idari para cezası miktarı 291.356 TL’dir. Bu teftişlerde 33 adet mevzuata aykırı husus tespit edilmiş ve bu hususlardan ötürü idari para cezası uygulanmıştır.

 Pandeminin hafiflemesiyle birlikte programlı teftiş kapsamında 2021 yılında 903 iş yerinin teftişi tamamlanmıştır. Bu iş yerlerinde toplam 74.204 çalışana ulaşılmıştır. Yapılan denetimlerde 313 işveren hakkında toplam 18.850.300 TL idari para cezası tatbik edilmiştir.

 

 

Maden İşyerlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği tedbirlerinin işveren tarafından eksiksiz bir şekilde ele alınarak uygulanması mecburidir. Çalışanların da iş sağlığı ve güvenliği bakımından, ilgili mevzuatın öngördüğü esaslara ve işverenin bunlara uygun olarak vereceği emir ve talimata uyma yükümlülükleri bulunmaktadır. Bu meyanda işverenler, çalışanların sağlık ve güvenliklerini sağlamak amacıyla;

Bu genel tedbirlerin yanı sıra işverenin, patlama ve yangın çıkmasını ve bunların olumsuz etkilerini önlemek üzere, patlayıcı ve sağlığa zararlı ortam havasının oluşmasını önlemek, yapılan işlemlerin doğası gereği patlayıcı ortam oluşmasının önlenmesi mümkün değilse patlayıcı ortamın tutuşmasını önlemek, patlama ve yangın başlangıçlarını tespit etmek, yayılmasını önlemek ve mücadele etmek için yapılan işe uygun tedbirleri de alması mecburidir.

Diğer yandan işveren; yeraltı kömür madenlerinde faaliyet alanının herhangi bir yerinde iş sağlığı ve güvenliğini etkileyecek olayın (göçük, gaz ve toz patlaması, zehirli veya boğucu gaz intişarı ve benzeri) meydana gelmesi durumunda tüm çalışanların acil durum planında belirtilen kaçış güzergâhlarına uygun olarak sağlıklı ve güvenli bir şekilde yer üstüne intikalini sağlamak için;