Umrandan Uygarlığa

Cemil Meriç bizim kültür ve medeniyetimizin ve düşünce dünyamızın en önemli mütefekkirlerinden birisidir. Onun birçok başucu kitaplarından birisi de "Umrandan Uygarlığa" isimli eseridir. Bu kitapta Cemil Meriç'in makaleleri toplanmıştır.

 

Ona göre medeniyeti anlamak istiyorsak, medeniyeti ve kültürü kendi tarihsel ortamına göre değerlendirerek incelemek gerekmektedir.

 

Size bu ünlü mütefekkir ve yazar merhum Cemil Meriç ustanın “Umrandan Uygarlığa” isimli eserinden birer özlü söz derlemesi sunmak istedim...

 

"Zavallı Türk aydını... Batılı dostları alınmasınlar diye hazinelerini gizlemeye çalışır. Sonra unutur hazineleri olduğunu."

 

"Batılı üstelik de ilerici sandığımız bir yazara, elin Bulgar'ı sizin klasikleriniz nedir? diye sorunca bizim klasiklerimiz yoktur, cevabını alır."

 

"Attila İlhan doğru söylüyor: Türk edebiyatının en önemli sorunu, bugün için kendi öz kişiliğini bulma sorunudur."

 

"Dinsizlik, Latin zihniyetinin bir sapıtışıdır, fikrî bir üstünlük alameti değil."

 

"Edebiyat tam bir hürriyet içinde gelişmeli."

 

"Osmanlı kendini imanda veya aksiyonda gerçekleştirir. Gevezeliği vakarına yakıştırmaz."

 

"İnsan yığınları, alıştırılmak istendikleri zihni itiyatlara yabancı kalırlarsa kültür totaliterleşir."

 

"Her kültürün kendine göre bir medeniyeti vardır. Kültürün kaçınılmaz akıbetidir medeniyet."

 

"Kalabalığı fert hâline getirmek yetmez, fertleri de şekillendirmek lazım, bu da terbiyenin görevi."

 

"Bizde niçin bir Bodin, bir Hobbes, bir Bossuet yetişmemiş? Neden yetişsin... Mutlakıyetin bu yavuz nazariyecileri Osmanlı ülkesinde yaşasalar zat-ı şahanenin destancısı olurlardı."

 

"Halkın selameti demek, yalnız hayatının korunması demek değildir, bu hayatın meşru nimetlerinden de faydalanması demektir." [Cemil Meriç, Ümrandan Uygarlığa]

 

     Durdu Şahin

 

 

 

 

 

ŞİİR

 

 

 

     NANKÖRLÜK

 

 

 

İyi teşhis koymak gerek

 

Nankörlük bir hastalıktır.

 

Bir tedavi bulmak gerek,

 

Nankörlük bir hastalıktır.

 

 

 

Yapılanı göreceksin,

 

Kadir kıymet bileceksin,

 

Karşılıksız seveceksin,

 

Nankörlük bir hastalıktır.

 

 

 

Harcamaya gönüllüdür,

 

Kalp gözleri mühürlüdür,

 

Beyinleri özürlüdür,

 

Nankörlük bir hastalıktır.

 

 

 

Yüzünde utanma yoktur,

 

Riya boldur vefa yoktur,

 

Doktoru ilacı yoktur,

 

Nankörlük bir hastalıktır.

 

 

 

Nöbetçi der, sözü yutar,

 

Bol keseden atar tutar,

 

Beş kuruşa hemen satar,

 

Nankörlük bir hastalıktır

 

 

 

     Nöbetçi Şair (Şahin Ertürk)

 

 

 

 

 

UNUTULMAZ KELİMELER

 

 

 

ŞÜYUU VUKUUNDAN BETER: "Bir şeyin dedikodusunun yapılması, onun gerçekleşmesinden daha kötüdür" anlamında kullanılan bir söz.

 

MATAH: İnsan, mal, eşya vb. için küçümseme yollu bir söz.

 

MATRAH: Bir verginin miktarını belirtmek için temel olarak alınan değer.

 

ŞECAAT: Yiğitlik.

 

TAHVİL: 1. Devletin veya özel bir kuruluşun ödünç para almak için çıkardığı, değişik dönemlerde belirli oranlarda faiz getiren yazılı senet. 2. Değiştirme, çevirme, döndürme, dönüştürme.

 

MÜSTAHAK: 1. Hak etmiş, hak kazanmış, layık. 2. Bir kimsenin layık olduğu ödül veya ceza.

 

MÜSTACEL: Acele.

 

MÜSTAFİ: Kendi isteğiyle işinden çekilmiş, istifa etmiş.