İstanbul'daki tarihi eserler ilk depremde yok olma tehlikesi altında! Uzmanı yıkılma riski olan yerleri açıkladı

Süleymaniye Camii, Yeni Camii, Kapalı Çarşı, Ayasofya Camii, Sultanahmet Camii ve Fatih Camii... İstanbul'un en çok ziyaret edilen bu tarihi yapıları ne kadar hasar alacak?

Jeoloji Yüksek Mühendisi Tevfik Hoş sorunun cevabını TGRT Haber muhabiri Hanifi Bayar'a anlattı.

İSTANBUL SURLARINDA HASAR BEKLENEN YERLER 

Geçmişi miladi 5'inci asra kadar uzanan ve tarihin izlerini günümüze kadar taşıyan İstanbul’un surları toplam 20 kilometre 520 metreden oluşuyor. Şu ana kadar çok sayıda deprem ve farklı tabii afetler gören surlar muhtemel bir Marmara depreminde ne kadar hasar alacak?

Beklenen Marmara depremi sonrasında tarihi surlarda zemin açısından hasar beklenen iki bölgeyi tarif eden Tevfik Hoş, "Birinci deniz tarafında özellikle Yedikule’nin olduğu Altınkapı'ya kadar olan bölge; ikinci bölgeyse Edirnekapı ile Topkapı arasında Likos deresi dediğimiz geniş alüvyon vadisi. Her 50 metrede konumlanmış olan kuleler de daha fazla hasar beklediğimiz alanlar" dedi.

Tevfik Hoş, Mimar Sinan'ın 'kalfalık eserim' dediği Süleymaniye Camii'nin bugüne kadar 89 tane depremden hasarsız çıkmasının sırrını ise şöyle açıkladı:

SÜLEYMANİYE CAMİİ'NDE HASAR BEKLENMİYOR

"Süleymaniye Camii'nde özellikle zemin anlamında yapılan ıslah çalışmaları, yapının taşıyıcı sistemindeki son derece mükemmel simetri özellikle kubbe ve diğer yapıları destekleyen fil ayaklarının taşıma kapasitelerinin yüksekliğine de baktığımız zaman olası İstanbul depreminde hasar almasını beklemiyoruz.

AYASOFYA CAMİİ DEPREMDE ÇÖKEBİLİR

7 üzeri veya 7.5 civarındaki bir Marmara depreminde Ayasofya’da beklediğimiz başlıca üç tane hasar riski var. Birincisi Ayasofya’daki minarelerin devrilme riski. Ayasofya’nın en kritik bölgesi ana kubbeyle yan kubbelerin birleşim yerlerinde kopma çökme riski olması.

SULTANAHMET CAMİİ EN DAYANIKLI YAPILAR ARASINDA

En dayanımlı yapılardan birisi Sultanahmet Camii görünüyor. 1766 depreminde ağırlıklı olarak minarelerinde çökmeler oldu ama çok ağır ana taşıyıcısı sisteminde çok ağır hasarlar söz konusu olmadı.

FATİH CAMİİ DAHA ÖNCE YIKILMIŞTI

1766 depreminde ağır hasar alan Fatih Camii 1771’de yenilendi ve günümüze kadar geldi. 1999’daki Gölcük depreminde temelinde kaymalar olan camii güçlendirildi. Fatih Camii’nde Marmara depreminde beklediğimiz hem zeminde hem de taşıyıcı sisteminde birtakım sorunlarla karşılaşacağımızı öngörüyoruz.

KAPALI ÇARŞI TOPTAN ÇÖKEBİLİR

Tarihi Yarımada’daki tarihi ve kültürel yapıların içerisinde tahminlerimize göre en riskli yapılardan bir tanesi Kapalı Çarşı. Asimetrisi düzensizlikleri olan kompleks bir yapı yığma bir yapı. Bu tür yapılar deprem durumunda yanal deprem yükü altında toptan göçme riskiyle karşı karşıya olan yapılar."

Yeni Camii'nin en güçlü yapılardan biri olduğunu söyleyen Tevfik Hoş'un bu açıklamaları tarihi eserler hakkında yetkililerin her türlü ihtimale karşı hazırlıklı olmaları gerektiğini bir kez daha gözler önüne seriyor.