Prenses Kate ile yeniden gündemde! Gençlerde kanser salgını ürkütüyor
Sağlık Haberleri / Türkiye Gazetesi
Kanser ileri yaşın hastalığı olarak biliniyordu. Ancak 42 yaşındaki Kate Middleton’la birlikte tekrar gündeme gelen hastalık bütün dünyada gençleri de esir almış durumda. Hangi kanserler gençlerde daha sık görülüyor, kanser hastalığı niçin daha erken yaşlara kaydı, uzmanına sorduk.
ZİYNETİ KOCABIYIK'IN HABERİ - Kanserin en önemli risk faktörlerinin başında yaş geliyordu. Bu kriter hâlâ değişmedi ancak dünyada gençler arasında kanser vakalarının artışı alarm vermeye başlayınca, uzmanlar kanser taramalarının daha erken yaşlara çekilmesi gerektiği uyarısında bulundu.
Onkologlar kanserin artık daha erken yaşlarda ortaya çıkışının muhtemel sebeplerinin daha az fiziki aktivite, mikroplastikler, daha fazla işlenmiş gıda tüketimi, yeni toksinler, daha az uyku ve stres olduğunu savunuyor. Dünyaca ünlü tıp dergisi BMJ Oncology’de yayınlanan bir araştırma sonucunun 1990 ile 2019 arasında dünya çapında 50 yaş grubunda kanser oranı neredeyse iki katına çıktığını göstermesi kanserin artık bir yaşlı hastalığı olmaktan çıkıp ‘gençlerin hastalığı’ hâline geldiğini ortaya koydu. Amerikan Kanser Araştırmaları Derneğine göre, kanser 50 yaşın altındaki erkeklerde ölümlerin en önde gelen sebebi.
MİDE KANSERİ 10 YIL DAHA ERKEN
Türkiye’de kanser hastalığının görüldüğü popülasyonun yaş ortalamasının dünyadaki hastaların daha altında olduğunun uzun süredir bilindiğini söyleyen Acıbadem Maslak Hastanesi Tıbbi Onkoloji Uzmanı Prof. Dr. Gökhan Demir “Mesela bizim 50 yaş altı göğüs kanseri hastası sıklığımız Batı toplumlarına göre yüzde 8-10 daha fazla. Sindirim sistemi kanserlerinde, mide kanserinde Türkiye ortalaması Avrupa ortalamalarına göre 10 yaş daha genç bunu da biliyorduk. Ama özellikle son yıllarda bütün dünyada genç kanser vakalarının sıklığında artış oldu. Yakın bir zamanda kolorektal kanserlerinin daha gençlerde daha sık oranda görüldüğüne dair batı kaynaklı veriler ortaya çıktı” dedi.
KANSERİN SADECE YÜZDE 10’U GENETİK
Kanser vakalarının yüzde 5-10’unun sebebinin genetik, geri kalan vakaların yüzde 90’ının ise çevresel faktörlerle ilişkili olduğunu aktaran Prof. Dr. Demir “Sağlıksız beslenme, daha az egzersiz yapmak, kanserojenlere daha erken yaşlarda maruz kalmak, daha az uyumak ve gençlerin daha erken yaşlarda stresle karşılaşmalarıdır. Öte yandan çevresel faktörler büyük oranda değiştirilebilecek, düzeltilebilecek unsurlar. Bu yüzden bilinen karsinojenlerden uzak durmak gerekir” diye açıkladı.
ELEKTRONİK SİGARA AKCİĞER KANSERİNİ PATLATACAK
Çok genç yaşlarda başlanan ve yaygın olarak kullanılan elektronik sigaraların gelecekteki akciğer kanseri oranları için büyük bir tehlike oluşturduğuna işaret eden Prof. Dr. Demir “Elektronik sigarada aynı derecede kanserojen. Bu çok önemli bir problem. Bugün gençlerin içtiği elektronik sigaraların etkisini de bundan 10 sene sonra göreceğiz. Çünkü kanserleşme süreci aylar haftalar içinde olan bir süreç değil, yıllar içinde olan bir süreç. Elektronik sigaraların şu anda çok genç popülasyon tarafından kullanılıyor olmasının kanser yapıcı etkisini bundan 10 sene sonra çok daha belirgin olarak göreceğiz. Gençler pişman olacak ama iş işten geçmiş olacak” diye açıkladı.
BAZI KANSERLERDE BEŞ YIL ERKENE ÇEKİLDİ
Kanserin artık daha genç yaşlarda görülmesinin tarama yaşı ile ilgili yeni düzenlemeler yapılması gerektiğini gündeme getirdiğini aktaran Prof. Dr. Gökhan Demir “Bu konuda çalışmalar var. Özellikle sindirim sistemi kanserlerinin daha gençlerde görülmesinin tespiti ile beraber, eskiden 50 yaşında kolonoskopik taramalara başlarken, bugün bunu 5 yaş gençleştirdik. Diyoruz ki, kolonoskopik tarama 45 yaşında yapılsın. Göğüs taramalarında memografi radyasyon veren bir tetkik olduğu için ilk tarama yaşı, hâlâ eşiğimiz 40. Ancak ailevi risk faktörü olan genç kızlarımızın ise göğüs MR’ı veya ultrasonla daha erken yaşlarda tarama yapılabiliyor” diye anlattı.
Türkiye’nin yüksek oranda sigara ve sigaraya bağlı akciğer kanseri riski olan bir ülke olduğuna dikkat çeken Prof. Dr. Demir “Düşük doz BT ile 50 yaşından itibaren akciğer kanseri taramalarının başlatılması lazım ama henüz böyle bir yönelim yok maalesef. Prostat kanseri için 50 yaş sınır ama orada da deniyor ki, 40 yaşında bir kere PSA değerine bakılsın; tamamıyla normalse 45’te bir daha bakılsın ama 50’den itibaren düzenli yapılsın, bu kanser taramalarında da gittikçe daha genç nüfusta hiç olmazsa ilk veri elde edilsin diye bir görüş oluşmaya başladı” dedi.
EN ÇOK GÖĞÜS KANSERİ 'ERKEN' GÖRÜLÜYOR
Genç yaşlarda en sık görülen kanser türlerinin göğüs kanseri ve mide kanseri olduğunu belirten Prof. Dr. Gökhan Demir “Son yıllarda buna kalın bağırsak kanserleri de eklendi. Akciğer kanserleri de bu grubun içinde. Türkiye’de akciğer kanseri sıklığı azalıyor ama biliyorsunuz akciğer kanseri 15-20 yıl sigara içildikten sonra çıkıyor. Türkiye’de hâlâ tütün tüketimi çok yüksek ve sigaraya başlama yaşı çok genç olduğu için, bunun da etkisi ile daha erken yaşlarda akciğer kanserini de görüyoruz” dedi.
'da Takip Edin!
