Bilim insanları bile şaştı kaldı! Kara delikten 'tuhaf' radyo sinyalleri aldılar
TEKNOLOJİ Haberleri
Küçük bir kara delikten çıkan jet patlamasının yoğunluğundaki süper hızlı değişiklikler ilk defa tespit edildi. Bilim insanları, kara delikten gelen 'tuhaf' radyo sinyalleri karşısında şaşırdıklarını ifade etti.
Gökbilimciler, gaz ve tozla dolup taşan küçük bir kara delik tarafından fırlatılan yüksek derecede manyetik plazma jetinde gizemli değişiklikler tespit etti. Saniyeden çok daha kısa bir süre içinde periyodik olarak meydana gelen değişiklikler, Çin'deki Beş Yüz Metre Açıklıklı Küresel Radyo Teleskobu (FAST) tarafından gözlemlendi.
GRS 1915+105 olarak bilinen söz konusu kara delik, bir yıldız kara deliği etrafında dönen düzenli bir yıldızdan oluşuyor. Yıldızdan gelen malzeme kara deliğin içine çekilirken, bir kısmı hızlanarak kutuplardan fırlayan bir jet haline gelmekte.
Ekip, jetin enerjisindeki değişikliklerin, kara deliğin dönüşü ile tükettiği madde diski olan toplanma diski arasındaki yanlış hizalamadan kaynaklanabileceğine inanıyor. Bu yanlış hizalama, jetin sallanmasına neden olarak dalgalanan enerji seviyelerine neden oluyor.
GRS 1915+105, süper kütleli kara delikleri barındıran galaksiler olan kuasarın daha küçük bir versiyonu olan mikrokuasar olarak sınıflandırıldı. Bu kozmik devler, bazıları olay ufkunun ötesine geçen, kimileri ise kutuplara doğru kanalize edilerek enerjik jetler oluşturan muazzam yerçekimleriyle maddeyi çeker.
BÖYLESİ İLK DEFA GÖRÜLDÜ
GRS 1915+105'te gözlenen değişiklikler, bu türden bir kara deliğin yaydığı radyo dalgalarında daha önce hiç görülmemişti. Yarı periyodik salınımlar (quasi-periodic oscillations/QPO) olarak bilinen bu değişiklikler, kara deliklerin ve onları çevreleyen sistemlerin fiziğini anlamak için önem taşır. Bu mikrokuasarda QPO'ların keşfi, daha küçük kara deliklerin beslenme davranışları hakkında fikir verebilir.
Öte yandan, bu salınımların nedeni bilinmemekle birlikte, muhtemel bir açıklaması, jetin devinime maruz kaldığı, yani yönünün değiştiği ve yaklaşık olarak her 0,2 saniyede bir orijinal konumuna geri döndüğü şeklinde. Bu devinim, kara deliğin dönme ekseni ile toplanma diski arasındaki bir yanlış hizalamanın sonucu olabilir.
GRS 1915+105 ve diğer galaktik mikrokuasarların daha fazla gözlemlenmesi, bu tuhaf QPO sinyallerinin ardındaki gizemi çözebilir.
Ekibin araştırması Nature dergisinde yayımlandı.
(Kaynak: Fagen Wasanni Technologies)
'da Takip Edin!
