Vecihi Hürkuş kimdir? Türk havacılığının öncü ismi Vecihi Hürkuş’un hayat hikayesi

VECİHİ HÜRKUŞ KİMDİR? 

Türk havacılık tarihine adını altın harflerle yazdıran Vecihi Hürkuş, 18 Ocak 1896 tarihinde İstanbul’da doğdu. Hürkuş, cesareti, çalışkanlığı ve hayalleriyle Türkiye’de havacılığın öncüsü olarak kabul edildi.

VECİHİ HÜRKUŞ'UN ASKERLİK HAYATI NASIL BAŞLADI?

Genç yaşta havacılığa merak salan Hürkuş, gönüllü olarak Balkan Savaşı’na katıldı. İstanbul Ordu Kumandanlığı tarafından Beykoz Serviburun’daki esir kampına kumandan yapıldı. Daha sonra hayalini kurduğu havacılık eğitimi için Tayyare Makinist Mektebi’ne girdi ve mezuniyetinin ardından 1. Dünya Savaşı sırasında Bağdat Cephesi’ne makinist olarak gönderildi.

VECİHİ HÜRKUŞ HANGİ BAŞARISIYLA TARİHE GEÇTİ?

1916’da İstanbul’a döndüğünde pilotluk eğitimi aldı. 1917’de Kafkas Cephesi’nde bir Rus uçağını düşürerek tarihe geçti ve “düşman uçağını düşüren ilk Türk pilot” unvanını aldı. Bir başka uçuşunda yaralanıp yere indiğinde Ruslara esir düştü ve Hazar Denizi’ndeki Nargin Adası’na götürüldü. Ancak buradan kısa sürede kaçarak özgürlüğüne kavuştu.

KURTULUŞ SAVAŞI'NDA VECİHİ HÜRKUŞ'UN ROLÜ NEYDİ?

Dünya Savaşı sonrası İstanbul Hava Müdafaa Bölüğü’nde görev yaptı. Kurtuluş Savaşı’nda ise keşif uçuşları ve düşman uçaklarına karşı gösterdiği cesaret sayesinde üç kez TBMM takdirnamesi alan tek kişi oldu. Ayrıca kırmızı şeritli İstiklal Madalyası ile onurlandırıldı.

VECİHİ HÜRKUŞ'UN YAPTIĞI İLK UÇAK HANGİSİYDİ?

Savaşın ardından, 1924’te İzmir’de Yunanlılardan kalan malzemelerle Türkiye’nin ilk uçağı Vecihi K-VIyı yaptı. 28 Ocak 1925’te ilk uçuşunu gerçekleştirdi ancak resmi izin almadığı için ceza aldı. Daha sonra Almanya’da Junkers A.20 uçaklarının eksikliklerini gidermek için çalıştı. 1926’da Ankara’da yaptığı Junkers F-13 paraşüt gösterisi, Türk havacılık tarihinin önemli anlarından biri oldu.

İLK SİVİL TÜRK UÇAĞINI NE ZAMAN YAPTI?

1930’da Kadıköy’de kiraladığı bir atölyede Vecihi K-XIV adlı tek motorlu spor ve eğitim uçağını üretti. Bu uçak Türkiye’nin ilk sivil uçağı olarak tarihe geçti. Uçağın sertifikasını almak için Prag’a gönderen Hürkuş, belgelerini Çekoslovakya’dan aldı. 1932’de kurduğu Sivil Tayyare Mektebi ile yeni pilotlar yetiştirmeye başladı. Türkiye’nin ilk kadın pilotu Bedriye Gökmen de bu okuldan mezun oldu.

VECİHİ HÜRKUŞ DENİZ UÇAKLARI YAPTI MI?

Evet. Hürkuş, deniz uçakları da üretti. İş insanı Nuri Demirağ’ın desteğiyle 92 günde “Nuri Bey” adlı uçağını tamamladı ve Beşiktaş semalarında gösteri uçuşu yaptı. Ayrıca “Vecihi XIV”, “Vecihi XV” ve “Nuri Bey Vecihi K-XVI” uçaklarıyla çeşitli gösteriler düzenledi.

TÜRKKUŞU MEKTEBİ NASIL KURULDU?

1934’te Atatürk’ün desteğiyle Türkkuşu Mektebi’nin kuruluşuna öncülük etti. Burada hem erkek hem de kadın öğrencilere havacılık eğitimi verildi. Hürkuş’un yetiştirdiği bazı öğrenciler eğitim için Sovyetler Birliği’ne gönderildi. 1937’de ise Almanya’da uçak mühendisliği diploması aldı.

İlgili Haber

İlk yerli uçak yüzyıl önce gökyüzüne böyle çıktı! İndikten sonra Vecihi Hürkuş'un başına gelmeyen kalmadı

VECİHİ HÜRKUŞ HAVA YOLLARI'NI NE ZAMAN KURDU?

1947’de zirai ilaçlama için “Türk Kanadı” şirketini kuran Hürkuş, 29 Kasım 1954’te Hürkuş Hava Yollarını faaliyete geçirdi. Ancak uçuş izinleriyle ilgili sorunlar yaşadı ve uçuşları kısıtlandı. Sonuçta maddi kayıplar yaşadı. Elde kalan uçaklarından biri olan TC-ERK, Maden Tetkik Arama Enstitüsü’nde toryum, uranyum ve fosfat arama çalışmaları için kullanıldı.

VECİHİ HÜRKUŞ NE ZAMAN VEFAT ETTİ?

Hayatının son dönemlerinde anılarını kaleme alan Hürkuş, beyin kanaması geçirerek komaya girdi. Bir süre tedavi gören Hürkuş, 16 Temmuz 1969’da hayata veda etti.