Azerbaycan-Ermenistan barış anlaşmasının tam maddeleri ilk kez yayınlandı! Dikkat çeken Türkiye detayı

Azerbaycan Dışişleri Bakanlığı, 8 Ağustos’ta Azerbaycan ve ABD başkanları ile Ermenistan başbakanının huzurunda imzalanan Azerbaycan-Ermenistan Barış ve Devletlerarası İlişkilerin Kurulması Anlaşmasının tam metnini kamuoyuyla paylaştı.

İlgili Haber

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Paşinyan'la görüştü

Bakanlık açıklamasında, belgenin İngilizce, Azerice ve Ermenice dillerinde hazırlandığı, anlaşmanın resmi web sitesinden (Azerbaycan Dışişleri Bakanlığı) erişilebildiği belirtildi.

NE OLMUŞTU?

Azerbaycan Devlet Başkanı İlham Aliyev ve Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan, 8 Ağustos Cuma günü Washington'da bir barış deklarasyonu imzaladı. Aliyev, Ermenistan Anayasası'nda Azerbaycan'a yönelik toprak iddiasının, Washington'da bir barış anlaşmasının imzalanmasına imkan vermediğini ancak yapılacak değişikliğin ardından anlaşmanın her an imzalanabileceğini açıkladı.

İlgili Haber

Tarihi barışta Türkiye damgası! Fidan: Bize önceden bilgi verildi

"ANLAŞMANIN PARAFLANMASI, YÜRÜRLÜĞE GİRDİĞİ ANLAMINA GELMİYOR"

2.Karabağ Savaşı’nın ardından, Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in girişimiyle Azerbaycan ve Ermenistan arasında başlatılan barış müzakereleri, Mart 2025’te tarafların anlaşma metni üzerinde mutabakata varmasıyla önemli bir aşamaya gelmişti.

Beyaz Saray’da 8 Ağustos’ta gerçekleştirilen üçlü zirvede bu metin paraflandı. Ancak Aliyev, bunun anlaşmanın yürürlüğe girdiği anlamına gelmediğini açıkça belirtti. Anlaşma ancak, Azerbaycan’a karşı toprak iddialarını içeren Ermenistan Anayasası’nda gerekli değişiklikler yapıldıktan sonra imzalanacak ve resmiyet kazanacak.

ANLAŞMANIN TEMEL MADDELERİ

Belge, iki ülke arasında kalıcı barış ve karşılıklı saygıya dayalı ilişkiler kurulmasını amaçlıyor. Öne çıkan maddeler şöyle:

SINIRLARIN TANINMASI

Taraflar birbirinin egemenliğini, toprak bütünlüğünü, sınırların dokunulmazlığını ve siyasi bağımsızlığını tanıyacak. Eski Sovyetler Birliği cumhuriyetlerinin sınırları uluslararası sınırlar olarak kabul edilecek.

TOPRAK İDDİALARINDAN VAZGEÇME

Taraflar şimdi ve gelecekte birbirlerine karşı toprak talebinde bulunmayacak ve diğer tarafın bütünlüğünü ihlal eden eylemleri desteklemeyecek.

Güç kullanmama: Taraflar birbirine karşı güç kullanmayacak, tehdit etmeyecek ve üçüncü tarafların topraklarını saldırı amacıyla kullanmasına izin vermeyecek.

İÇ İŞLERİNE MÜDAHALE ETMEME

Ülkeler birbirinin iç politikasına müdahale etmeyecek.

DİPLOMATİK İLİŞKİLER

Anlaşmanın onaylanmasından sonra belirlenen süre içinde diplomatik ilişkiler kurulacak.

SINIRLARIN BELİRLENMESİ

Sınırların belirlenmesi ve işaretlenmesi için ortak komisyon oluşturulacak.

SINIRDA ASKER BULUNMAMASI:

Nihai sınır belirlenene kadar üçüncü güçler bölgede konuşlandırılmayacak; güven artırıcı önlemler alınacak.

AŞIRILIKLA MÜCADELE 

Hoşgörüsüzlük, ırk nefreti, ayrılıkçılık ve terörizme karşı ortak eylemler yapılacak.

KAYIP KİŞİLERİN AKIBETİ

Taraflar, kayıp kişilerin bulunması, bilgi paylaşımı ve kalıntıların iadesi konusunda iş birliği yapacak.

ÇEŞİTLİ ALANLARDA İŞ BİRLİĞİ

Ekonomi, ulaşım, çevre, insani ve kültürel alanlarda ayrı anlaşmalar yapılabilecek.

UYGULAMANIN DENETİMİ

Anlaşmanın uygulanmasını izlemek üzere iki taraflı bir organ kurulacak.

Uyuşmazlıkların çözümü: Anlaşmazlıklar öncelikle müzakere yoluyla, gerekirse diğer barışçıl yöntemlerle çözülecek.

İDDİALARIN GERİ ÇEKİLMESİ

Anlaşma yürürlüğe girdikten sonra bir ay içinde geçmişe dönük tüm dava ve şikayetler geri çekilecek.

YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ

Tarafların iç prosedürlerini tamamlamasının ardından anlaşma BM’ye kaydedilecek.

ÜÇ DİLDE HAZIRLANDI

Anlaşma, Azerbaycan, Ermenice ve İngilizce olmak üzere üç dilde imzalandı. Tüm metinler eşit geçerliliğe sahip olurken, anlam farklılığı halinde İngilizce metin esas alınacak.

NEDEN DEKLARASYON İMZALANDI?

Aliyev, Ermenistan Anayasası’nda Azerbaycan’a yönelik toprak iddiasının, Washington’da bir barış anlaşması imzalanmasını şimdilik engellediğini söyledi. Ancak yapılacak anayasa değişikliğinin ardından anlaşmanın her an imzalanabileceğini vurguladı.

MİNSK SÜRECİNE DİKKAT!

Deklarasyonda, Azerbaycan ve Ermenistan dışişleri bakanlarının “Azerbaycan ile Ermenistan Arasında Barış ve Devletlerarası İlişkilerin Tesisi Hakkında Anlaşma” metnini parafladığı belirtildi. Anlaşmanın imzalanması ve onaylanması yolundaki adımların devam edeceği kaydedildi.

Metin, ayrıca 1992’de Dağlık Karabağ savaşı sonrası kurulan AGİT Minsk Grubu’nun işlevini sonlandıracak düzenlemeler içeriyor.

TÜRKİYE'Yİ NASIL ETKİLEYECEK?

Son gelişmelerle birlikte Türkiye’nin bölgesel rolünü doğrudan etkileyecek. 

Ankara, 1992’den bu yana kapalı olan Ermenistan sınırını, Bakü ile barış anlaşmasının imzalanması halinde açacağını defalarca vurgulamıştı. Tarihi hamleyle birlikte, iki ülke arasında yeni ticaret hatlarının önünü açarken, Türkiye’ye Güney Kafkasya’da ekonomik ve diplomatik avantaj kazandıracak.

Bununla birlikte Zengezur Koridoru, Azerbaycan’ı Nahçıvan’a ve oradan doğrudan Türkiye’ye bağlayarak Ankara’nın Hazar Denizi üzerinden Orta Asya’ya erişimini hızlandıracak. Karayolu, demiryolu, enerji ve doğal gaz hatlarını kapsaması beklenen bu koridor, Türkiye’yi Avrasya’nın ana lojistik köprüsü haline getirecek.