710 bin yıl sonra ilk defa! Türkiye'nin yanı başındaki tehlike büyüyor: Söndü sanılan yanardağ uyandı
Bilim insanları, İran'daki Taftan Yanardağı’nın zirvesinde 9 santimetrelik kabarma tespit etti. Uydu verilerine göre hareketlilik hâlâ sürerken, uzmanlar bunun yer altındaki magmanın baskısından kaynaklanabileceği uyarısında bulundu. Bölgenin düzenli incelenmesi gerektiğini söyleyen uzmanlar "Taftan artık sönmüş değil, uyuyan bir yanardağ" uyarısını yaptı.
İran’ın güneydoğusunda sessizliğe gömülmüş bir dağ yeniden uyanıyor olabilir. Bilim adamları, Taftan Yanardağı’nda tespit edilen hareketliliğin, yeni bir volkanik faaliyetin habercisi olabileceğini ortaya koydu.
Sistan-Belucistan eyaletinde bulunan 710 bin yıldır sönmüş sanılan Taftan Yanardağı’nda 2023–2024 yılları arasında zirvede yaklaşık 9 santimetrelik bir kabarma tespit edildi. Bu yükselmenin hala devam ettiği belirtiliyor.
Araştırmacılara göre bu hareket, yer altındaki sıcak sıvıların ve gazların birikmesiyle ya da yaklaşık 5 kilometre derinlikteki magmanın yukarı doğru baskı yapmasıyla ilişkili olabilir.
"TAFTAN ARTIK SÖNMÜŞ DEĞİL"
NTV'nin haberine göre, 2024 yılında bölgeden gelen raporlar, kraterden duman ve kül çıktığını ortaya koydu. Bilim insanları, bu emisyonların artan jeotermal faaliyetin göstergesi olduğunu belirtiyor.
Araştırmanın başyazarı, volkanolog Pablo González, Live Science’a yaptığı açıklamada, "Taftan artık sönmüş değil, uyuyan bir volkan olarak değerlendirilmelidir. Şu anda patlama beklemiyoruz ama yer altında ciddi bir basınç birikiyor" dedi.
UYDUDAN İZLEDİLER
Ekip, “common-mode filter” adı verilen yeni bir uydu analiz yöntemiyle atmosferik parazitleri temizleyerek yer hareketini net biçimde izledi. Verilere göre, deformasyonun kaynağı zirvenin 470 ila 630 metre altında yer alıyor.
Volkanın doğu ve batı yamaçlarında da yer değişimi gözlemlendi. Bilim adamları, hareketliliğin ne yağış ne de depremle açıklanabileceğini, tamamen volkan içi süreçlerden kaynaklandığını belirledi.
BÖLGE POTANSİYEL TEHLİKE!
Araştırma sonucunda, kabarmanın ardından herhangi bir çökme gözlenmemesi, basıncın hala sürdüğünü ve bölgenin potansiyel olarak tehlikeli olduğunu gösterdi.
"DÜZENLİ İZLEYİN"
González, “Bu çalışma insanlarda korkuya neden olmak için değil, İran’daki yetkililere bir uyarı niteliğinde” diyerek bölgenin düzenli olarak izlenmesi gerektiğini vurguladı.
Taftan, Pakistan sınırına yakın Sistan-Belucistan bölgesinde, deniz seviyesinden yaklaşık 4 bin metre yükseklikte bulunuyor.
En yakın yerleşimlerden Khash kenti 130 kilometre, Zahedan ise 160 kilometre uzaklıkta. Pakistan tarafındaki Taftan kasabası ise yaklaşık 100 kilometre mesafede yer alıyor.
Araştırmacılar, Taftan’daki hareketliliğin, İran ve Pakistan boyunca uzanan Makran volkanik kuşağının yeniden değerlendirilmesini zorunlu kıldığını belirtiyor.
'da Takip Edin!
