Mekke'nin kalbine hançer! 12 milyon metrekarelik 'King Salman Gate' projesi duyuruldu
Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman, King Salman Gate projesini duyurdu. Mescid-i Haram'ı içine alan proje, Mekke'nin kalbi olan Kabe’yi sivri uçları olan dev kulelerle kapatıyor. İşte projenin detayları…
Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman, Mescid-i Haram’ın hemen yanı başında hayata geçirilecek “King Salman Gate” projesini duyurdu. Resmî açıklamalara göre proje, Mekke’nin “modernleşmesi” ve “hac deneyiminin zenginleştirilmesi” amacıyla tasarlandı. Ancak planlanan yapılar, Kâbe’yi dev kulelerin ve ticari alanların gölgesinde bırakacak bir düzenleme içeriyor.
PROJE TARTIŞMA ÇIKARDI
Yetkililer projeyi, “Mekke’ye erişimi kolaylaştıracak, ziyaretçilere modern imkânlar sunacak” sözleriyle tanıttı. Ancak Mekke’nin mukaddes atmosferinin ticari yapılara teslim edileceği endişesi dile getiriliyor.
12 milyon metrekarelik devasa inşaat alanıyla Mekke’nin kalbini dönüştürmeye hazırlanan proje, mukaddes toprakların ruhuna ve sadeliğine zarar vereceği gerekçesiyle büyük tepki çekiyor.
MESCİD-İ HARAM'IN YANI BAŞINDA!
Her yıl milyonlarca Müslümanın ibadet için geldiği, gözyaşlarıyla tavaf ettiği Kâbe’nin çevresine lüks oteller, ticaret merkezleri ve yüksek kuleler inşa etmek; maneviyattan ziyade rantı önceleyen bir yaklaşım olarak değerlendiriliyor. “Modern şehir planlaması” adı altında atılan bu adımlar, Mekke’yi adeta bir ticaret merkezine dönüştürüyor.
Kâbe’yi çevreleyecek yüksek kuleler ve geniş ticaret alanları, bazı çevrelerce “Mekke’nin ruhunu zedeleyebilir” şeklinde yorumlanıyor. Eleştirilerde, mukaddes mekânların sadeliğinin korunması gerektiği vurgulanıyor.
Suudi yetkililer ise projenin, bölgedeki miras alanlarını restore edeceğini ve Hac ibadetini geliştirmeyi amaçladığını savunuyor. Ancak birçok kişi, Mekke’nin manevi kimliğinin korunmasının modernleşmeden daha önemli olduğuna dikkat çekiyor.
19 BİN METREKARELİK ALAN RESTORE EDİLECEK
Toplu taşıma ağlarına kesintisiz bağlantısı sayesinde kolay erişim sağlayacak olan 'King Salman Gate Projesi'nin şehri, 'modern hayatla' harmanlaması planlanıyor.
2036'YA KADAR 300 BİNDEN FAZLA İSTİHDAM
Suudi Arabistan Kamu Yatırım Fonu (PIF) bünyesindeki RUA Al Haram Al Makki şirketi tarafından geliştirilen proje, şu sözlerle savunuluyor:
Suudi yetkililer projeyi şu sözlerle savunuyor:
Mevcut hizmetlerin seviyesini yükseltilecek.
Kapalı ve açık alanlarda yaklaşık 900 bin kişilik ibadet kapasitesi bulunacak.
Konut, konaklama, ticaret ve kültürel alanlar da projede yer alacak.
Toplu taşıma ağlarına doğrudan bağlantı sağlanacak.
Mekke’nin mimari mirasıyla modern şehir hayatı bir araya getirilecek.
Yaklaşık 19 bin metrekarelik miras alanı restore edilip geliştirilecek. Bu sayede Mekke’nin kültürel ve tarihi mirasının korunması hedefleniyor.
Proje, 2036 yılına kadar 300 binden fazla istihdam oluşturacak.
Şirket, Mescid-i Haram çevresindeki kentsel gelişimi ilerleterek PIF stratejisini desteklemeyi amaçlıyor.
Ayrıca Mekke’nin kültürel dokusunu koruma ve bölge sakinleri ile ziyaretçilere sürdürülebilir çözümler sunma hedefi taşıyor.
OSMANLI İZİN VERMİYORDU!
Osmanlı Devleti, Mekke’de Kâbe’den yüksek bina yapılmasına asla izin vermiyordu.
Bu kararın temelinde, Kâbe’ye duyulan derin hürmet ve tevazu anlayışı yatıyordu.
İslam dünyasının en mukaddes mekânı olan Kâbe’nin çevresindeki yapılar, hem dini hem mimari ölçülerle “Beytullah’tan yüksek olmayacak” şeklinde sınırlandırılmıştı.
Bu yaklaşım, sadece bir mimari düzenleme değil, aynı zamanda İslam ahlakının bir tezahürüydü. Kâbe’nin üzerine çıkmak veya onun gölgesini kapatmak saygısızlık olarak görülür, hiçbir yapının bu manevi merkezin önüne geçmesine izin verilmezdi.
Osmanlı padişahları, Mekke’deki imar faaliyetlerini titizlikle takip ediyor, buraya bölgenin ihtiyaçları istikametinde vakıflar yaptırıyordu. “Hâdimü’l-Haremeyn” unvanını taşıyan Osmanlı sultanları için bu tavır gayet normaldi, aksi düşünülemezdi.
Hac döneminde barınma ihtiyacı "yatay mimari" ile inşa edilen yapılarla çözülüyordu.
OSMANLI’YA VEDA
Asırlar boyunca bu adabı gözeten Osmanlı İmparatorluğu’nun yıkılmasının ardından Mekke 1924’te Suudi hâkimiyetine geçti.
1950’lere kadar Mescid-i Haramın mimari dokusu bozulmadı. Değişiklikler Suudi Arabistan’ın petrol anlaşmalarının yapılıp modern şehirleşme projelerinin devreye alınmasıyla hız kazandı.
1970’lerden itibaren Mekke’de artan hacı sayısı gerekçe gösterilerek otel, yurt ve ticaret kompleksi inşaatları başladı. Bu dönemde ilk kez Kâbe çevresinde çok katlı binalar yükseldi.
1979’daki Mescid-i Haram genişletme projesiyle birlikte Osmanlı döneminden kalan pek çok yapı yıkıldı; yerlerine modern betonarme yapılar yapıldı.
KIRILMA NOKTASI: EBRAC EL-BEYT KULELERİ
1990’lara kadar Kâbe’de yüksek gökdelenler henüz görülmüyordu.
Asıl köklü değişim, Suudi hükümetinin 2000’lerin başında başlattığı dev inşaat projeleriyle yaşandı.
En dikkat çekeni, 2004’te yapımına başlanıp 2012’de tamamlanan Ebrac el-Beyt Kuleleri (Zemzem Towers, Kraliyet Saat Kulesi vd.) kompleksi oldu.
Kâbe’ye sadece birkaç yüz metre uzaklıktaki bu yapı, 600 metrelik yüksekliğiyle hem Kâbe’nin hem de Mekke siluetinin üzerine çıktı.Suudi devletine bağlı “Saudi Binladin Group” adlı büyük inşaat şirketi üstlendi.
Bugün de bu projenin çok daha vahim versiyonu seküler reformlarıyla dikkat çeken Muhammed Bin Selman tarafından planlanacak.
'da Takip Edin!
